“Tio estas vere stranga, Švejk,” diris la ĉefleŭtenanto Lukáš, “ke, kiel mi diris al vi jam kelkfoje, vi havas kutimon per kurioza maniero malestimigi la oficiraron.”
“Tion mi ne havas,” respondis Švejk kun sincero. “Mi volis al vi nur rakonti pri tio, sinjoro ĉefleŭtenanto, kiel iam en soldatservo la homoj mem venigis sin en malfeliĉon. Tiu homo opiniis, ke li estas pli klera ol sinjoro ĉefleŭtenanto, per tiu luno li volis lin humiligi en okuloj de la viraro, kaj kiam li ricevis tiun surteran baton sur la faŭkon, ĉiuj iel respiris, neniun tio ĉagrenis, male, ĉiuj ĝojis, ke sinjoro ĉefleŭtenanto faris tian bonan ŝercon per tiu surtera vangobato; tion oni nomas savita situacio. Al la homo io tuj devas veni en la menson kaj jam estas bone. Antaŭ jaroj en Prago kontraŭ preĝejo en Karmelitská-strato, sinjoro ĉefleŭtenanto, havis butikon de kunikloj kaj alia birdaro sinjoro Jenom. Tiu ekamindumis filinon de librobindisto Bílek. Sinjoro Bílek tiun interkonatiĝon ne favoris kaj publike ankaŭ proklamis en gastejo, ke se sinjoro Jenom venus peti la manon de lia filino, ke li deĵetegos lin de sur la ŝtuparo tiel, ke la mondo tion ne vidis. Sinjoro Jenom ektrinkis por kuraĝo kaj tamen nur iris al sinjoro Bílek, kiu bonvenigis lin en antaŭĉambro kun granda tranĉilo, per kiu oni pritranĉas randon de libroj kaj kiu aspektas kiel tranĉilego por mortigi ranojn. Li alkriegis lin, kion li ĉi tie faras, kaj en tiu momento kara sinjoro Jenom ekfurzis tiel forte, ke pendolhorloĝo sur la vando ekhaltis. Sinjoro Bílek komencis ridi, tuj metis al li la manon kaj parolis nur: ‘Bonvolu eniri, sinjoro Jenom — bonvolu sidiĝi — espereble vi ne surkakiĝis — mi ja ne estas tiel malbona homo, estas vero, ke mi volis vin elĵeti, sed nun mi vidas, ke vi estas tute agrabla sinjoro, vi estas originala homo. Mi estas librobindisto, mi tralegis multe da romanoj kaj rakontoj, sed en neniu libro mi legis, ke fianĉo prezentus sin ĉi-maniere.’ Ĉe tio li ridis, ĝis li devis teni al si la ventron, kaj kun ega ĝojo diris, ke tio ŝajnas al li esti kvazaŭ ili konus sin reciproke ekde la naskiĝo, kvazaŭ ili estus denaskaj fratoj, tuj portis al li cigaron, sendis por biero, por italaj kolbasetoj, alvokis la edzinon, prezentis lin al ŝi kun ĉiuj detaloj de tiu furzoellaso. Tiu forkraĉis kaj iris for. Poste li alvokis la filinon kaj diras al ŝi: ‘Tiu ĉi sinjoro venis peti vian manon ĉe tiuj ĉi cirkonstancoj.’ Li filino tuj komencis plori kaj proklamis, ke ŝi lin ne konas, ke ŝi ne volas lin eĉ vidi, restis do nenio alia ol ke ambaŭ sinjoroj eltrinku la bieron, formanĝu la italajn kolbasetojn kaj disiru. Poste sinjoro Jenom havis ankoraŭ malhonoron en tiu gastejo, kien iradis sinjoro Bílek, kaj fine ĉie en la tuta kvartalo oni ne nomis lin alie ol ‘La surfekiĝinto Jenom’ kaj ĉie oni al si rakontis, kiel li volis savi la situacion. — La homa vivo, obee mi raportas, sinjoro ĉefleŭtenanto, estas tiel komplika, ke la nura vivo de homo estas kompare kun tio bagatelo. — Al ni en la gastejon ‘Ĉe la kaliko’ en la strato Na bojišti iradis ankoraŭ antaŭ la milito ĉefpolicisto, certa sinjoro Hubička, kaj ankaŭ sinjoro redaktoro, kiu kolektis sciigojn pri rompitaj kruroj, surveturigitaj homoj, memmortigantoj kaj publikigis tion en gazeto. Tio estis tiel gaja sinjoro, ke li pasigis pli da tempo en polica gardistejo ol en sia redakcio. Tiu foje ebriigis sinjoron ĉefpoliciston Hubička kaj en la kuirejo ili interŝanĝis al si la vestojn, tiel ke la ĉefpolicisto estis vestita civile kaj el sinjoro redaktoro iĝis ĉefpolicisto, li nur kovris numeron de sia revolvero kaj ekiris Pragon por patroli. En nokta silento en Ressel-strato, malantaŭ iama pundomo de sankta Venceslao, li renkontis iom aĝan sinjoron en cilindra ĉapelo kaj pelto, kiu iris brak-enbrake kun aĝeta sinjorino en peltmantelo. Ambaŭ rapidis hejmen kaj diris eĉ ne unu vorton. Li saltis antaŭ ilin kaj ekkriegis al tiu sinjoro en la orelon: ‘Ne kriegu tiom, aŭ mi vin forkondukos!’ Imagu, sinjoro ĉefleŭtenanto, tiun ilian ektimon. Vane ili al li klarigis, ke tio estas ŝajne eraro, ĉar ili ambaŭ veturas de festeno ĉe sinjoro regento. Ke la kaleŝo alveturigis ilin ĝis malantaŭ la Nacia teatro kaj ke nun ili volas uzi freŝan aeron, ili loĝas nemalproksime, ĉe Moráň, li estas regenta ĉefkonsilisto kun la edzino. ‘Vi ne kondukos min je la nazo’, alkriegis lin plu la alivestita redaktoro, ‘vi devas honti, se vi estas, kiel vi diras, regenta ĉefkonsilisto kaj kondutas ĉe tio kiel bubo. Mi observas vin jam tre longe, kiel vi bategis per bastono rulkurtenojn de ĉiuj butikoj, kiuj estis dumvoje, kaj ĉe tio via, kiel vi diras, edzino, al vi helpis.’ ‘Mi ja, kiel vi vidas, havas neniun bastonon. Tio estis eble iu antaŭ ni.’ ‘Kiel vi povus ĝin havi’, diras al tio la alivestita redaktoro, ‘se vi ĝin batrompis, kiel mi vidis, tie malantaŭ angulo je maljunulinaĉo, kiu vizitas gastejojn por vendi rostitajn terpomojn kaj kaŝtanojn.’ Tiu sinjorino eĉ plori jam ne kapablis kaj sinjoro regenta ĉefkonsilisto ekscitiĝis tiom, ke li komencis paroli ion pri vulgareco, post kio li estis arestita kaj alkondukita al la plej proksima patrolo en distrikto de komisarejo en Salma-strato, al kiu la alivestita redaktoro diris, ke ĝi forkonduku tiun paron al la komisarejo, ke li estas de la sankta Henriko[293] kaj estis ofice en Vinohrady, tiujn ambaŭ li trafis ĉe rompo de la nokta silento, ĉe nokta interbatiĝo, kaj ke ili samtempe ankoraŭ kulpiĝis per ofendo de la polica gardistaro. Ke li plenumos sian aferon en komisarejo ĉe la sankta Henriko kaj post unu horo ke li venos al komisarejo en Salma-strato. La patrolo do fortrenis ilin ambaŭ kun si, kie ili sidis ĝis mateno kaj atendis tiun ĉefpoliciston, kiu intertempe flankvoje revenis al ‘Ĉe la kaliko’ en la strato Na Bojišti, tie vekis la ĉefpoliciston Hubička kaj ege delikate al li sciigis, kio okazis kaj kia enketado el tio rezultos, se Hubička ne tenos la langon malantaŭ la dentoj…”
La ĉefleŭtenanto Lukáš ŝajnis esti jam lacigita per tiu parolo, sed antaŭ ol li instigis la ĉevalon troti por antaŭrajdi la avangardon, li diris al Švejk:
“Se vi parolus ĝis vespero, estus tio ĉiam pli idiota.”
“Sinjoro ĉefleŭtenanto,” vokis Švejk malantaŭ la forrajdanta ĉefleŭtenanto, “ĉu vi ne deziras scii, kiel tio finiĝis?”
La ĉefleŭtenanto Lukáš rapidigis al galopo.
La stato de la leŭtenanto Dub pliboniĝis tiagrade, ke li elrampis el la sanitara ĉareto, amasigis ĉirkaŭ si la tutan stabon de la kompanio kaj kiel en duonkonscio komencis ĉiujn instrui. Li havis al ili ege longan parolon, kiu ŝarĝis ĉiujn pli ol municio kaj fusiloj.
Estis tio miksaĵo de diversaj alegorioj.
Li komencis: “La amo de soldatoj al sinjoroj oficiroj faras nekredeblajn oferojn eblaj kaj de tio ne dependas, kaj male, se tiu ĉi amo ne estas ĉe la soldato denaska, oni devas ĝin eldevigi. En civila vivo eldevigita amo de unu al la alia, ni diru de lernejservisto al profesoraro, eltenos tiel longe kiel la ekstera potenco, kiu ĝin eldevigas, sed en la soldatservo ni vidas veran malon, ĉar la oficiro ne povas permesi al la soldato eĉ la plej etan malfirmigon de tiu amo, kiu ligas la soldaton al lia superulo. Tiu ĉi amo ne estas nur ordinara amo, sed temas propre pri estimo, timo kaj disciplino.”
Švejk dum la tuta tempo iris apude ĉe la maldekstra flanko, kaj kiel la leŭtenanto Dub parolis, li estis per la vizaĝo senĉese turnita al li dekstren.
La leŭtenanto Dub komence tion iel ne rimarkis kaj daŭrigis plu en sia parolo:
293
iama polica komisarejo en Jindřišská-strato en Prago (Jindřišskástrato = strato de Henriko).