“Pardonu, sinjoro ĉefserĝento,” diris Švejk, soldatsalutis kaj eliris el la kancelario.
Frumatene la soldata konstrukomandejo ŝanĝis la dispoziciojn kaj decidis, ke tiu grupo da militkaptitoj, en kiu estis Švejk, estos translokita rekte al Przemyšl por renovigi la trakon Przemyšl — Lubaczów.
Ĉio do restis kiel antaŭe kaj Švejk daŭrigis sian odiseadon inter la rusaj militkaptitoj. Hungaraj gardistoj pelis tion ĉion rapide antaŭen.
En vilaĝo, kie oni havis ripozon, ili renkontiĝis sur vilaĝa placo kun taĉmento de trajnotrupo. Antaŭ grupo da veturiloj staris oficiro kaj rigardis la militkaptitojn. Švejk elsaltis el la vico, stariĝis antaŭ la oficiron kaj ekvokis: “Sinjoro leŭtenanto, obee mi raportas.” Sed pli li ne diris, ĉar tuj estis ĉi tie du hungaraj soldatoj, kiuj per pugnobatoj sur la dorson enpuŝegis lin inter la militkaptitojn.
La oficiro ĵetis malantaŭ li cigarstumpon, kiun alia militkaptito rapide levis kaj fumis plu. Poste la oficiro rakontis al apude staranta kaporalo, ke en Rusio estas germanaj koloniistoj kaj ke ankaŭ tiuj devas batali.
Poste jam dum la tuta vojo al Przemyšl Švejk ne havis la okazon al iu plendi, ke li estas propre kompania kuriero de la dekunua marŝkompanio de la naŭdekunua regimento. Nur en Przemyšl, kiam antaŭvespere oni enpelis ilin en disbatitan malgrandan fortikaĵon en interna zono, kie estis konservitaj ŝtaloj por ĉevaloj de fortikaĵa artilerio.
Tie estis tavoligita tiel pedikplena pajlo, ke pedikoj movis mallongajn pajlerojn kvazaŭ tio estus ne pedikoj, sed formikoj, fortrenantaj materialon por konstruo de sia nesto.
Oni disdonis al ili ankaŭ iom da nigra malpuraĵo el nura cikorio kaj po peco de malbone bakita maiza pano.
Poste transprenis ilin majoro Wolf, reganta tiutempe super ĉiuj militkaptitoj, laborantaj ĉe riparoj en la fortikaĵo Przemyšl kaj la ĉirkaŭaĵo. Tio estis pedanta homo. Li havis ĉe si la tutan stabon da interpretistoj, kiuj laŭ kapabloj kaj antaŭa klerigo de militkaptitoj elektadis inter ili specialistojn por konstruaĵoj.
La majoro Wolf havis fiksan ideon, ke rusaj militkaptitoj malkonfesas sian povoscion legi kaj skribi, ĉar okazis, ke al lia tradukita demando: “Ĉu vi scias konstrui fervojojn?” respondadis ĉiuj militkaptitoj stereotipe: “Mi scias pri nenio, mi aŭdis pri nenio tia, mi vivis honore kaj honeste.”
Kiam do ili staris jam vicigitaj antaŭ la majoro Wolf kaj la tuta lia stabo, la majoro Wolf unue germane demandis la militkaptitojn, kiu el ili regas la germanan lingvon.
Švejk energie elpaŝis, stariĝis antaŭ la majoron, donis al li la honoron kaj raportis, ke li scipovas germane.
La majoro Wolf, evidente ĝojigita, tuj Švejkon demandis, ĉu li ne estas inĝeniero.
“Obee mi raportas, sinjoro majoro,” respondis Švejk, “ke mi estas ne inĝeniero, sed kuriero de la dekunua marŝkompanio de la naŭdekunua regimento. Mi falis en nian kaptitecon. Tio okazis jene, sinjoro majoro…”
“Kion?” ekkriegis la majoro Wolf.
“Obee mi raportas, sinjoro majoro, ke tio estas tiel ĉi…”
“Vi estas ĉeĥo,” plu kriegis la majoro Wolf. “Vi alivestis vin en rusan uniformon.”
“Obee mi raportas, sinjoro majoro, ke ĉio tio plene konsentas. Mi vere ĝojas, ke sinjoro majoro tuj imagis sin mem en mia situacio. Povas esti, ke niaj jam ie batalas, kaj mi superflue maldiligentaĉus ĉi tie dum la tuta milito. Eble ankoraŭfoje, sinjoro majoro, mi tion laŭorde al vi klarigu.”
“Sufiĉe,” diris la majoro Wolf kaj alvokis du soldatojn kun ordono, ke ili tuj forkonduku tiun viron al la ĉefgardistejo, kaj li mem kun ankoraŭ unu oficiro malrapide iris post Švejk, ĉe kio dum interparolo kun la oficiro li svingis la manojn. En ĉiu lia frazo estis io pri ĉeĥaj hundoj kaj samtempe la alia oficiro sentis el lia parolo grandan ĝojon de la majoro, ke tiu per sia akrevido malkaŝis unu el tiuj birdetoj, pri kies ŝtatperfida agado malantaŭ la limoj oni eldonadis sekretajn sciigojn al komandantoj de trupunuoj jam kelke da monatoj, nome ke oni scias, kiel iuj transkurintoj de ĉeĥaj regimentoj, forgesante sian ĵuron, eniras la vicojn de la rusa soldataro kaj servas al la malamiko, alportante al ĝi precipe valorajn servojn ĉe spionado.
La aŭstra ministerio de internaj aferoj ankoraŭ palpis en mallumo, koncerne informon pri batala organizo de transkurintoj al la rusa flanko. Ĝi sciis ankoraŭ nenion certan pri revoluciaj organizaĵoj en la eksterlando kaj nur en aŭgusto komandantoj de batalionoj en la linio Sokal’ — Milijatin — Bubnovo ricevis konfidencajn sciigojn, ke aŭstra eksprofesoro Masaryk[300] fuĝis eksterlanden, kie li faras propagandon kontraŭ Aŭstrio. Ia stultulo de la divizio kompletigis la sekretan sciigon per ankoraŭ tiu ĉi ordono: “En la okazo de kapto senprokraste alkonduki lin al la stabo de la divizio!”
Tiutempe la majoro Wolf ne havis eĉ ŝajnon pri tio, kion ĉion propre preparas la transkurintoj por Aŭstrio, kiuj pli poste, renkontiĝante en Kievo kaj aliloke, al la demando: “Kion vi ĉi tie faras?” gaje respondadis: “Mi perfidis sinjoron imperiestron.”
Pri tiuj transkurintoj-spionoj, el kiuj unu forkondukata en la ĉefgardistejon tiel facile falis en lian kaptilon, li sciis nur el sekretaj sciigoj. La majoro Wolf estis homo iom sinmontrema, li imagis al si laŭdon de pli superaj instancoj, ordenon pro sia akrevideco, singardemo kaj genio.
Antaŭ ol ili ĝisiris al la ĉefgardistejo, li estis konvinkita, ke tiun demandon: “Kiu scipovas germane?” li donis intence, ĉar tuj, kiam li trarigardis la militkaptitojn, ĝuste tiu ŝajnis al li suspekta.
La oficiro lin akompananta kapjesis kaj diris, ke la arestigon necesos anonci al la komandantaro de la garnizono cele de plua procedo kaj transdono de la akuzito al la pli supera soldata tribunalo, ĉar tio, kion diras sinjoro majoro, nepre ne eblas, enketi lin en la ĉefgardistejo kaj tuj poste malantaŭ la ĉefgardistejo lin pendumi. Li estos pendumita, sed per leĝa vojo laŭ soldata juĝeja normaro, por ke estu atingita ligiteco kun aliaj similaj krimuloj per detala enketo antaŭ la pendumo. Kiu scias, kio el tio ankoraŭ elkoviĝos.
La majoron Wolf atakis subita necedemo, eniris lin ĝis nun kaŝita bruteco, tiel ke li proklamis, ke tiun transkurinton-spionon li igos pendumi tuj post la enketo je sia risko. Cetere li povas tion al si permesi, ĉar li havas altrangulajn konatojn kaj al li estas ĉio tio tute indeferenta. Ĉi tie tio estas kiel en la fronto. Se oni lin kaptus kaj senmaskigus tuj malantaŭ batalejo, oni lin enketus, ankaŭ tuj pendumus kaj farus kun li neniajn ceremoniojn. Cetere sinjoro kapitano eble ja scias, ke komandanto sur milita teritorio, kia ajn komandanto de la kapitano pli alten havas rajton pendumi ĉiujn suspektindajn homojn.
La majoro Wolf kompreneble iom eraris, koncerne la rajton de soldataj ranguloj pendumi.
Ju pli proksime al la fronto en la orienta Galicio, des pli suben descendis tiu ĉi rajto al malpli kaj malpli superaj soldataj ranguloj, ĝis fine estis okazoj, ke ekzemple kaporalo, komandanto de patrolo, igis pendumi dekdujaran bubon, kiu estis al li suspekta per tio, ke en forlasita kaj elrabita vilaĝo li kuiris al si en detruita kabano terpomajn ŝelojn.
Ankaŭ la kverelo inter la kapitano kaj la majoro gradiĝis.
“Tion vi ne rajtas,” kriis ekscitite la kapitano. “Tiu estos pendumita surbaze de juĝeja verdikto de soldata tribunalo.”
“Li estos pendumita sen verdikto,” raŭkis la majoro Wolf.
Švejk, kiun oni kondukis antaŭe kaj kiu aŭdis la tutan interesan interparolon, diris al siaj akompanantoj nenion alian oclass="underline" “Iri piede, kiel malantaŭ la veturilo. Foje en gastejo ‘Na Zavadilce’ en Libeň ni reciproke kverelis, ĉu certan ĉapeliston Vašák, kiu ĉiam dum amuzo faris eksceson, elĵeti tuj, kiam li aperos inter la pordo, aŭ poste, kiam li mendos bieron, pagos kaj fintrinkos, aŭ ĉu helpi al liaj botoj eksteren, kiam li findancos la unuan rondon. La gastejestro, tiu proponis, ke ni elĵetu lin en duono de la dancamuzo, kiam li havos iometan elspezon, poste ke li devos pagi kaj tuj esti ekstere. Kaj ĉu vi scias, kion tiu kanajlo al ni faris? Li ne venis. Kion vi al tio diras?”
300
profesoro Tomaso Garrigue Masaryk (1850 — 1937), deputito de viena parlamento, post la ŝtatrenverso 28.10.1918 unua prezidento de Ĉeĥoslovaka respubliko. Kiel prezidento li estis elektita ankoraŭ en la jaroj 1920, 1927 kaj 1934. Li estas nomata “Prezidento-Liberiganto”.