“Mi konas ĉiujn viajn konatojn el Kievo,” daŭrigis la kontraŭspiona servisto senlace, “ĉu ne estis tie kun vi tia dika kaj unu tia maldika homo? Nun mi ne scias, kian nomon ili havis kaj de kiu regimento ili estis…”
“Pri tio ne faru al vi la zorgojn,” konsolis lin Švejk, “tio povas okazi al kiu ajn, ke li ne memoras ĉiujn grasajn kaj magrajn homojn, kiajn nomojn ili havas. Kompreneble estas pli malfacile memori magrajn homojn, ĉar en la mondo estas plejparto da tiaj. Ili do formas plejparton, kiel oni diras.”
“Kamarado.” eklamentis la i.r. fiulo, “vi al mi ne kredas. Atendas nin ja la sama sorto.”
“Tial ni estas soldatoj.” diris Švejk senzorge, “pro tio la patrinoj nin akuŝis, ke oni dishaku nin en ĉifonojn, kiam oni vestos nin en uniformon. Kaj ni faras tion kun ĝojo, ĉar ni scias, ke niaj ostoj ne polviĝos superflue. Ni falos por sinjoro imperiestro kaj lia familio, por kiu ni batalakiris Hercegovinon. El niaj ostoj oni fabrikos ostan karbon por sukerfarejoj, pri tio jam antaŭ jaroj rakontis al ni sinjoro leŭtenanto Zimmer. ‘Bando da porkinoj,’ li diras, ‘nekulturitaj virporkoj, superfluaj inertaj simioj, vi balancas la piedaĉojn, kvazaŭ ili havus nenian valoron. Se vi foje falos en milito, el ĉiu via piedaĉo oni faros duonkilogramon da osta karbo, el viro pli ol du kilogramojn, piedaĉoj kaj manaĉoj samtempe, kaj en sukerfarejoj oni filtros tra vi sukeron, idiotoj. Vi eĉ ne scias, kiel ankoraŭ post la morto vi estos utilaj al viaj posteuloj. Viaj filoj trinkos kafon dolĉigitan per sukero, kiu trairis tra viaj piedaĉoj, stultuloj.’ Mi ekmeditis, kaj li al mi, pri kio mi meditas. ‘Obee mi raportas,’ mi diras, ‘mi opinias, ke osta karbo el sinjoroj oficiroj devas kosti multe pli ol el simplaj soldatoj.’ Mi ricevis pro tio tri tagojn en izolejo.”
La kunulo de Švejk ekbatis sur la pordon kaj traktis pri io kun gardistaro, kiu vokis en la kancelarion.
Post momento venis staba ĉefserĝento por la kunulo de Švejk kaj Švejk estis denove sola.
Ĉe foriro diris la monstro laŭte al la staba ĉefserĝento, montrante al Švejk: “Tio estas mia malnova kamarado el Kievo.”
Švejk restis sola la tutajn dudek kvar horojn krom tiuj momentoj, kiam oni alportis al li manĝon.
Nokte li venis al tiu konvinko, ke rusa soldata mantelo estas pli varmiga kaj pli granda ol la aŭstra kaj ke se muso nokte priflaras orelon de dormanta homo, ke tio ne estas io malagrabla. Al Švejk tio ŝajnis esti kiel tenera flustrado, el kiu oni vekis lin ankoraŭ en krepusko, kiam oni por li venis.
Švejk nun ne scias al si imagi, propre kia juĝeja formacio tio estis, antaŭ kiun oni lin trenis en tiu malgaja mateno. Ke tio estas soldata tribunalo, pri tio ekzistis nenia dubo. Kunsidis eĉ generalo, poste kolonelo, majoro, ĉefleŭtenanto, leŭtenanto, ĉefserĝento kaj infanteriano, kiu propre faris nenion alian ol ke al la ceteraj li bruligis cigaredojn.
Oni ankaŭ ne demandis Švejkon pri multo.
Tiu majoro inter ili montris iom pli grandan intereson kaj parolis ĉeĥe.
“Vi perfidis sinjoron imperiestron,” li parolpafis al Švejk.
“Jesuo Maria, kiam?” ekkriis Švejk, “mi kaj perfidi sinjoron imperiestron, nian la plej noblan monarkon, por kiu mi jam tiel ege suferis?”
“Lasu tiujn stultaĵojn,” diris la majoro.
“Obee mi raportas, sinjoro majoro, ke perfidi sinjoron imperiestron ne estas stultaĵo. Ni, la soldata popolo, ĵuris fidelecon al sinjoro imperiestro kaj tiun ĵuron, kiel oni kantis en teatro, kiel fidela viro mi plenumis[302].”
“Ĉi tie tio estas,” diris la majoro, “ĉi tie estas pruvoj pri viaj kulpo kaj vero.” Li montris al ampleksa amaso da paperoj.
La viro, kiun oni sidigis al Švejk, liveris la ĉefan materialon.
“Ĉu vi do ankoraŭ ne volas konfesi?” demandis la majoro, “ja vi mem jam konfirmis, ke kiel ano de aŭstra armeo vi memvole alivestis vin en rusan uniformon. Mi demandas vin ankoraŭ lastfoje: Ĉu vi estis al tio de iu devigata?”
“Mi faris tion sen devigo.”
“Ĉu memvole?”
“Memvole.”
“Ĉu sen premo?”
“Sen premo.”
“Ĉu vi scias, ke vi estas perdita?”
“Mi scias, de la naŭdekunua regimento oni min certe jam serĉas, sed se vi permesos, sinjoro majoro, mallongan rimarkon pri tio, kiel homoj memvole alivestas sin en fremdan veston. En julio de la jaro 1908 librobindisto Božetěch el Příčnástrato en Prago banis sin ĉe Zbraslav en malnova riverbrako de Berounka. Li formetis sian veston inter saliketojn kaj ege al li plaĉis, kiam pli poste eniris al li en akvon ankoraŭ unu sinjoro. Vorto naskis vorton, ili petolis, ŝprucigis unu sur la alian kaj mergiĝis ĝis vespero. Poste tiu fremda sinjoro eliris el akvo kiel unua, ke li devas iri al vespermanĝo. Sinjoro Božetěch restis ankoraŭ momenton sidi en akvo, poste li iris al si por vesto inter saliketojn kaj anstataŭ ĝi trovis tie ĉifonitan veston de vagabondo kaj folieton:
‘Longe mi meditis: preni — ne preni, se ni kune tiel bele amuziĝis en akvo, mi do deŝiris krizantemon kaj la lasta forŝirita petalo estis: Preni! Tial mi interŝanĝis kun vi tiun ĉifonitan vestaĉon. Vi ne devas timi ĝin surpreni. Ĝi estis senpedikigita antaŭ unu semajno ĉe distriktejo en Dobříš. Venontfoje dediĉu pli bonan atenton al tiu, kun kiu vi vin banas. En akvo ĉiu nuda homo aspektas kiel deputito, kaj povas temi pri murdisto. Vi ankaŭ ne scias, kun kiu vi vin banis. Tio havis valoron, bani sin. Akvo nun antaŭvespere estas la plej bona. Enrampu tien ankoraŭfoje, por ke vi rekonsciiĝu.’
Al sinjoro Božetěch restis nenio alia ol atendi ĝis krepusko, poste li suprenis tiujn vagabondajn ĉifonojn kaj ekcelis la paŝojn al Prago. Li evitis distriktan ŝoseon, iris trans herbejojn sur padoj kaj renkontiĝis kun ĝendarma patrolo el Chuchle, kiu la vagobondon arestis kaj la sekvantan tagon matene forkondukis al distrikta juĝejo en Zbraslav, ĉar tio povus diri kiu ajn, ke li estas Jozefo Božetěch, librobindisto el Příčná-strato en Prago, nro 16.”
302
Švejk en sia malgajiga situacio rememoras similan sorton kaj uzas la vortojn de malliberigita Dalibor, heroo de la samnoma opero de granda ĉeĥa komponisto Frederiko Smetana.