“Ĉi tie mi estas,” ekvokis la majoro Derwota inter la pordo, al kiu la kombino de vortoj: ‘la majoro enketa juĝisto’ kaj ‘telegramo’ denove almemorigis liajn certajn devojn.
“Ah,” ekkriis la generalo Fink, “ĉu vi revenas?” En lia akcento estis tiom da malico, ke la majoro ne respondis kaj sendecide restis stari.
La generalo al li diris, ke li iru kun li en la ĉambron, kaj kiam ili sidiĝis malantaŭ tablon, li ĵetis al li surtablen la telegramon ĉirkaŭbatitan je la servosoldato kaj diris al li per tragika voĉo: “Legu, tio estas via verko.”
Dum la majoro legis la telegramon, la generalo leviĝis de sur la seĝo, kuris tra la ĉambro, faligis seĝojn kaj taburetojn kaj kriis: “Kaj tamen mi lin pendumos!”
La telegramo havis jenan enhavon:
“La infanteriano Jozefo Švejk, kuriero de la dekunua marŝkompanio, perdiĝis la deksesan ĉimonate ĉe transirejo Chyrov — Felsztyn dum ofica vojaĝo kiel prizorganto de loĝejoj. La infanterianon Švejk senprokraste venigi al brigada komandantaro en Wojalycze.”
La majoro malfermis al si tirkeston de la tablo, eltiris mapon kaj ekpensis super tio, ke Felsztyn kuŝas kvardek kilometrojn sudoriente de Przemyšl, tiel ke estis ĉi tie teruta enigmo, kiel la infanteriano Švejk akiris rusan uniformon en lokoj malproksimaj pli ol cent kvindek kilometrojn de la fronto, se la pozicioj etendiĝas en linio Sokal’ — Turza — Kozlów.
Kiam la majoro sciigis tion al la generalo kaj montris al li sur la mapo lokon, kie laŭ la telegramo Švejk perdiĝis antaŭ kelke da tagoj, la generalo kriegis kiel virbovo, ĉar li eksentis, ke ĉiuj liaj esperoj pri senprokrasta juĝproceso disiĝis en neniaĵon. Li iris al telefono, kontaktis la gardistejon kaj donis ordonon, ke oni senprokraste alkonduku al li en la loĝejon de la majoro la malliberigiton Švejk.
Antaŭ ol la ordono estis plenumita, la generalo sennombrefoje ĉe terura malbenado montris sian malŝaton super tio, ke necesis, ke li tuj igu lin pendumi je sia risko sen ĉia enketado.
La majoro oponis kaj parolis ion pro tio, ke la rajto kaj justeco prezentas al si la manojn, kaj parolis ĝenerale en longaj frazoj pri justa juĝo, pri ekzekutoj de senkulpuloj kaj entute pri ĉio ebla, kion salivoj alportis al li sur la langon, ĉar post la hieraŭo li estis en tiel grandioza postdiboĉa stato, ke li bezonis satparoli.
Kiam fine oni alkondukis Švejkon, la majoro petis de li klarigon, kiel tio okazis tie ĉe Felsztyn kaj kiel propre estas tio pri la rusa uniformo.
Švejk detale tion klarigis, subtenis tion per kelke da ekzemploj el sia historio de homaj turmentoj. Kiam poste la majoro lin demandis, kial li ne diris tion jam dum enketo antaŭ la tribunalo, Švejk respondis, ke propre neniu demandis lin pri tio, kiel li troviĝis en rusa uniformo, sed ke ĉiuj demandoj estis: “Ĉu vi konfesas, ke vi memvole kaj sen ĉia premo alivestis vin en uniformon de la malamiko?” Ĉar tio estis vero, ke li povis diri nenion alian oclass="underline" “Kompreneble — jes — certe — tiel estas — sendube.” Ankaŭ tial li ja kun indigno rifuzis akuzon, kiu falis antaŭ la tribunalo, ke li perfidis sinjoron imperiestron.
“Tiu viro estas absoluta idioto,” diris la generalo al la majoro. “Alivesti sin sur bordo de lago en rusan uniformon, kiun tie dio scias kiu lasis, lasi sin envicigi inter rusajn militkaptitojn, tion povas fari nur idioto.”
“Obee mi raportas,” ekparolis Švejk, “ke iam mi mem vere sur mi rimarkas, ke mi estas mense malforta, precipe antaŭvespere…”
“Silentu, bovo,” diris al li la majoro kaj turnis sin al la generalo kun demando, kio do okazu pri Švejk.
“Oni pendumu lin ĉe lia brigado,” decidis la generalo.
Unu horon pli poste eskorto kondukis Švejkon al la stacidomo por akompani lin al stabo de la brigado en Wojalycze.
En la malliberejo Švejk postlasis etan memoraĵon, elskrapinte sur vando per peceto da ligno trikolumnan nomaron de ĉiuj supoj, saŭcoj kaj almanĝaĵoj, kiujn li manĝis en civila vivo. Estis tio ia protesto kontraŭ tio, ke dum dudek kvar horoj oni donis al li nenian manĝon.
Samtempe kun Švejk iris al la brigado tiu ĉi papero:
“Surbaze de telegramo nro 469 oni liveras al la stabo de la brigado la infanterianon Jozefo Švejk, dizertintan de la dekunua marŝkompanio, por plua procedo.”
La eskorto mem, konsistanta el kvar viroj, estis nacieca miksaĵo. Estis en ĝi polo, hungaro, germano kaj ĉeĥo, kiu la eskorton komandis, havis rangon de apuntato kaj montris sian gravecon al la samlandano-malliberigito, prezentante al li sian teruran superregadon. Scie, kiam Švejk en la stacidomo esprimis deziron, ke estu al li permesite iri urini, la apuntato diris al li tute krude, ke li urinos, kiam li alveturos al la brigado.
“Bone,” diris Švejk, “tion vi devas doni al mi skribe, por ke oni sciu, kiam krevos al mi la urinveziko, kiu tion al mi faris. Por tio ekzistas leĝo, sinjoro apuntato.”
La apuntato, ulo el ŝtalo, ektimis tiun urinvezikon, kaj tiel la tuta eskorto solene kondukis Švejkon en la stacidomo al necesejo. La apuntato dum la tuta vojo ĉiuflanke faris impreson de kruelega homo kaj mienis tiel fiere, kvazaŭ tuj morgaŭ li devus ricevi avancon minimume al komandanto de armea korpuso.
Kiam ili sidis en trajno sur la fervola linio Przemyšl — Chyrov, Švejk al li rimarkis:
“Sinjoro apuntato, kiam mi vin rigardas, mi ĉiam rememoras apuntaton Bozba, kiu servis en Tridentino. Kiam tiun oni nomumis apuntato, li tuj la unuan tagon subite komencis pliampleksiĝi. Liaj vangoj komencis ŝveli kaj la ventro pufiĝis al li tiel, ke la sekvantan tagon jam ne entenis lin eĉ la soldata pantalono. Kaj kio estis la plej malbona, ke la oreloj komencis al li plilongiĝi. Oni do donis lin en malsanulĉambron kaj la regimenta kuracisto diris, ke tio okazas al ĉiuj apuntatoj. Ke ili komence pufiĝos, ĉe iu tio baldaŭ malaperos, sed ke tio ĉio estas tiel malfacila kazo, ke li povus krevi, ĉar tio iras de tiu steleto al la umbiliko. Por savi lin oni devis fortranĉi al li tiun steleton kaj li denove malpufiĝis.”
De tiu tempo Švejk vane klopodis konservi interparolon kun la apuntato kaj amike al li klarigi, kial oni ĝenerale diras, ke apuntato estas malfeliĉo de kompanio.
La apuntato al tio ne respondis krom obtuzaj minacoj, kiu probable el ili ambaŭ ridos, kiam ili venos al la brigado. Unuvorte, la samlandano ne montris sin bone, kaj kiam Švejk lin demandis, de kie li estas, li respondis, ke Švejkon tio ne tuŝas.
Švejk provis tion kun li per diversaj manieroj. Li rakontis al li, ke tio ne estas la unuan fojon, kiam kondukas lin eskorto, sed ke li ĉiam tre bone amuziĝis kun ĉiuj, kiuj lin akompanis.
Sed la apuntato plu silentis kaj Švejk daŭrigis: “Ŝajnas al mi, sinjoro apuntato, ke en la mondo renkontis vin malfeliĉo, se vi perdis la parolon. Mi konis multe da malgajaj apuntatoj, sed tian dian malfeliĉulon kia estas vi, sinjoro apuntato, pardonu kaj ne koleru, mi ankoraŭ ne vidis. Konfidu al mi, kio vin turmentas, povas esti, ke mi al vi konsilos, ĉar soldato, kiun oni kondukas helpe de eskorto, tiu havas ĉiam pli grandajn spertojn ol tiuj, kiuj lin gardas. Aŭ, sinjoro apuntato, por ke la vojo pli bone al ni pasu, rakontu ion, ekzemple kiel tio aspektas ĉe vi en la ĉirkaŭaĵo, ĉu oni havas tie lagojn, aŭ eble estas tie ruino de kastelo, vi do povus al ni rakonti, kia legendo al tio ligiĝas?”
“Mi havas da tio jam sufiĉe,” ekkriis la apuntato.
“Vi estas feliĉa homo,” diris Švejk, “iu homo neniam havas da tio sufiĉe.”
La apuntato vualis sin en absolutan silenton, kiam li eldiris sian lastan vorton: “Ĉe la brigado oni tion al vi montros, sed mi pri vi ne okupiĝos.”
En la eskorto estis ĝenerale malmulte da amuzo. La hungaro parolis kun la germano per neordinara maniero, ĉar li sciis el la germana lingvo nur: “jes” kaj “kion?”. Kiam li germano ion al li rakontis, la hungaro kapjesis kaj diris: “Jes,” kaj kiam la germano silentiĝis, la hungaro diris: “Kion?” kaj la germano komencis denove. La polo el la eskorto kondutis aristokrate, li atentis neniun kaj amuzis sin mem per tio, ke li ellasadis nazmukojn teren, uzante ĉe tio tre lerte la dikfingron de la dekstra mano, poste li melankolie disŝmiradis tion sur la tero per kolbo de la fusilo kaj fine li dece viŝis la malpurigitan kolbon je la pantalono, ĉe kio li senĉese murmuris: “Sankta Virgulino.”