“Kaj ankaŭ tion mi ne scipovas plu,” ĝemis Švejk. “Mi scias ankoraŭ unuan strofon de ‘Ho, mia hejm’[29], ‘General’ Windischgrätz[30], grupo komandanta ekmilitis frue ĉe l’ sun’ leviĝanta’ kaj ankoraŭ kelke da similaj naciaj kantoj kieclass="underline" ‘Gardu Dio, Lian moŝton’[31], ‘Kiam ni la vojdirekton al Jaroměř ŝanĝis’ kaj ‘Ni salutas vin milfoje’[32]…”
Ambaŭ sinjoroj kuracistoj interŝanĝis rigardon, kaj unu el ili donis al Švejk demandon:
“Ĉu oni jam iam esploris vian mensostaton?”
“Dum la soldatservo,” respondis Švejk solene kaj fiere, “sinjoroj soldatkuracistoj ofice deklaris min absoluta idioto.”
“Al mi ŝajnas, ke vi estas simulanto!” alkriis la alia kuracisto Švejkon.
“Sinjoroj,” defendis sin Švejk, “mi ne estas simulanto, mi estas vera idioto, vi povas informiĝi en kancelario de la naŭdekunua regimento en České Budějovice aŭ ĉe la komandejo de rezervuloj en Karlín[33]!”
La pli aĝa kuracisto senespere svingis la manon kaj montrante al Švejk, diris al la flegistoj: “Al tiu ĉi homo redonu lian veston kaj loku lin en tria klaso en la unua koridoro, poste unu el vi revenu kaj forportu ĉiujn dokumentojn pri li en la kancelarion. Kaj tie diru, ke oni faru tion baldaŭ, por ke ni ne havu lin ĉi tie longe sur nia kolo.”
La kuracistoj ĵetis ankoraŭ unu konsternan rigardon al Švejk, kiu respektoplene regresis al la pordo, ĝentile riverencante. Al la demando de unu el la flegistoj, kial li faras tiajn stultaĵojn, Švejk respondis: “Ĉar mi ne estas vestita, mi estas nuda kaj volas nenion elmontri antaŭ tiuj sinjoroj por ke ili ne opiniu, ke mi estas neĝentila aŭ malĉasta.” Ekde la momento, kiam la flegistoj ricevis ordonon redoni al Švejk lian veston, ili montris pri li jam tute neniun zorgon. Ili al li ordonis, ke li sin vestu kaj unu el ili forkondukis lin en la trian klason, kie Švejk havis la okazon faris siajn belajn observojn dum tiuj kelkaj tagoj, antaŭ ol la kancelario pretigis skriban dokumenton pri lia elĵeto. La seniluziigitaj kuracistoj ekspertizis pri li, ke Švejk estas “simulanto de febla intelekto”, kaj ĉar oni ellasis lin antaŭ tagmanĝo, okazis malgranda disputo.
Švejk proklamis, ke se oni elĵetas iun el frenezulejo, oni ne rajtas elpeli lin sen tagmanĝo.
La eksceson finis policisto, alvokita fare de la pordisto, kiu forkondukis Švejkon al la polica komisarejo en Salma-strato.
5. Švejk en la polica komisarejo en Salma-strato
Post belaj sunoplenaj tagoj en la frenezulejo venis horoj, por Švejk plenaj de persekutado. Polica inspektoro Braun aranĝis scenon de ilia renkontiĝo kun krueleco de romaj solduloj el la epoko de aminda imperiestro Nerono. Senkompate, kiel tiam, kiam oni diris: “Ĵetu tiun kristanan kanajlon al leonoj,” ordonis la inspektoro Braun: “Ŝovu lin malantaŭ la kradojn!”
Nek vorteton pli, nek malpli. Nur okuloj de sinjoro polica inspektoro lumis ĉe tio per stranga, perversa volupto.
Švejk riverencis kaj fiere diris: “Mi pretas, sinjoroj. Mi opinias, ke kradoj signifas la samon kiel ĉelo, kaj tio ne estas tre malbona.”
“Vi, ne enhejmiĝu ĉi tie tro,” respondis policisto, al kio Švejk rediris: “Mi estas tute modesta kaj danka por ĉio, kion vi por mi faros.”
En la ĉelo sur tabullito sidis meditanta viro. Li sidis apatie kaj sur lia mieno vidiĝis, ke li ne kredis al tio — kiam en la seruro ekknaris ŝlosilo — ke malfermiĝas la pordo al lia libereco.
“Mian komplimenton, via moŝto,” diris Švejk, eksidante ĉe li sur la tabullito, “kioma horo propre estas?”
“La tempo ne estas mia reganto,” respondis la meditanta viro.
“Ĉi tie ne estas malbone,” Švejk plu ligis fadenon de la parolo, “tiu ĉi tabullito estas el rabotita ligno.”
La serioza viro ne respondis, leviĝis kaj komencis haste paŝi en malgranda spaco inter la pordo kaj la tabullito, kvazaŭ li rapidus por ion savi.
Intertempe Švejk kun intereso rigardis surmure skribaĉitajn frazojn. Estis tie surskribo, en kiu nekonata arestito ĵuras al la ĉielo batali kontraŭ la polico pri vivo kaj morto. Ĝi tekstis: “Por tio vi pagos.” Alia arestito skribis: “Surgrimpu mian dorson, kokoj[34].” Denove alia simple konfirmis la fakton: “Mi sidis ĉi tie la 5an de junio 1913 kaj oni traktis min bone. Jozefo Mareček, komercisto el Vršovice[35].” Kaj estis tie ankaŭ surskribo, ŝokanta per sia profundo: “Mizerikordon, granda Dio…” kaj sub tio: “Kisu al mi la p.”. Sed la litero “p” estis strekita kaj ĉeflanke aldonite per grandaj literoj: “BASKON”. Apude poeta animo skribis versojn:
La viro kuranta inter la pordo kaj la tabullito, kvazaŭ li volus venki en maratona kuro, haltis, spirmanka denove sidiĝis sur sian antaŭan lokon, klinis la kapon inter la manplatojn kaj subite ekkriegis: “Ellasu min eksteren!”
“Ne, oni min ne ellasos,” li parolis al si mem, “ne ellasos kaj ne ellasos. Mi estas ĉi tie jam de la sesa horo matene.”
Li ricevis atakon de komunikemo, leviĝis kaj demandis Švejkon:
“Ĉu vi ne havas hazarde ĉe vi zonon, por ke mi tion finu?”
“Per ĝi mi povas al vi servi, kun granda ĝojo,” respondis Švejk, demetante sian zonon, “mi ankoraŭ neniam vidis, kiel homoj en ĉelo pendumas sin per zono.”
“Nur tio estas ĉagrena,” li daŭrigis, ĉirkaŭrigardante, “ke ĉi tie estas neniu hoko. La fenestra manilo vian pezon ne eltenos. Sed vi povus pendumi vin surgenue ĉe la tabullito, kiel faris tion tiu monaĥo en la abatejo Emauzy[36], kiu pendumis sin sur krucifikso pro juna judino. Sinmortigantojn mi tre amas, do ek al la faro kun gusto.”
La nubmiena viro ekrigardis la zonon, kiun Švejk ŝovis al li en la manon, forĵetis ĝin en angulon kaj komencis plori, disŝmirante la larmojn per siaj malpuraj manoj, ĉe kio li elpuŝis el si blekojn: “Mi havas infanetojn, mi estas ĉi tie pro ebrio kaj malĉasta vivo, Jesuo Maria, mia kompatinda edzino, kion oni diros al mi en la oficejo? Mi havas infanetojn, mi estas ĉi tie pro ebrio kaj malĉasta vivo” ktp. sen fino.
Fine li tamen nur iom trankviliĝis, iris al la pordo kaj komencis ĝin piedbati kaj pugnobati. Malantaŭ la pordo eksonis paŝoj kaj voĉo: “Kion vi volas?”
“Ellasu min eksteren!” li diris per tia voĉo, kvazaŭ restus al li jam nenio, por kio li vivu. “Kien?” estis la demando de la alia pordoflanko. “En la oficejon,” respondis la malfeliĉa patro, edzo, oficisto, drinkulo kaj malĉastulo.
Eksonis rido, terura rido en silento de la koridoro kaj la paŝoj denove malproksimiĝis.
“Kiel al mi ŝajnas, tiu sinjoro vin malamas, se li tiel al vi ridas,” diris Švejk, dum la senespera viro denove sidiĝis ĉe li. “Policisto, kiu havas koleron, kapablas fari multon, kaj se li havas ankoraŭ pli grandan koleron, li faros kion ajn. Trankvile sidu, se vi ne volas vin pendumi, kaj atendu, kiel la aferoj evoluos. Se vi estas oficisto, edziĝinta kaj havas infanojn, estas tio, mi konsentas, terura. Se mi ne eraras, vi estas ŝajne konvinkita, ke oni vin maldungos el la oficejo.”
“Tion mi ne povas al vi diri,” li ekĝemis, “ĉar mi mem ne memoras, kiel mi ekscesis, mi scias nur tion, ke de ie oni min elĵetis kaj ke mi volis tien reveni por ekbruligi al mi cigaron. Sed unue komenciĝis tio bele. Nia sekciestro festis sian nomtagon kaj invitis nin en vinejon, poste oni iris en duan, trian, kvaran, kvinan, sesan, sepan, okan, naŭan.”
30
komandanto de la aŭstra armeo, kiu en la j. 1848 sufokis revolucion en Prago kaj Vieno.