Көрө албастык ашынган,
Уу берип ошол баатырга
Жаман ишти жасады,
Башына үйүп арманды.
Аркалаган айдыңдуу,
Ала Тоо жок жанында.
Ак калпакчан шоңшойгон,
Адамдар жок кашында.
Азап тооруп баатырды,
Керез сөзүн калтырды,
Кеби жалаң кайгыбы,
Жалгыз башта бир арман
Жабыгуу кайдан жаралган.
Ууланып жашында,
Улам батты арманга.
Төрөкочкор атабыз,
Керез сөзүн калтырды,
Кеби жалаң арманбы,
Кайгысы жан чыдагыс,
Жапага толуп көз жашы,
Жабыгып турду жаш башы.
АТАНЫН АМАНАТЫ
«Кара тоодон көч келет,
Кара тоодон көч келсе,
Кара көзүм тигилет.
Кара көчтү карасам,
Кара көзгө жаш келет.
Кара тоого бараткан,
Ошол көч мага келеби?
Кара көчтү карасам,
Карматпай кетти караанын.
Кара көч мага кайрылбайт,
Кара көздөн жаш агат.
Көч көчүп алыстайт,
Кыйкырсам үнүм жетпеди.
Эл алыстап кетеби.
Толкуп, толкуп тим жатпайт,
Ысык-Көл улам чайпалат.
Көл үстүндө толкундар,
Кайгым болуп ашынат.
Карап алып кайгырдым,
Алыста калды айылым.
Боордо кетип бараткан,
Белек, Кыдык, Боокелер,
Алыстап улам калабы,
Асылым ушул берендер,
Аларга жетпей каламбы.
Жарыгын чачпай шоодур ай,
Арманым менин ушундай.
Кара жолдо бараткан,
Кара көч мага кайрылбайт.
Кармалбас жаным ууланып,
Кара башты не кыйнайт.
Кара суу агып шаркырайт,
Кара каз ага жакындайт.
Кара суу менин кайгымбы,
Кара каз өз башымбы.
Кара суу агып шаркырап,
Кара башты жалмайбы.
Кубалашып өскөн жаш жарым
Курбалдаш өскөн Токтоайым,
Курсакта балам калабы,
Куржалак мени калтырбай,
Кут конуп кудай аркалай,
Курсакта балам бар болсо,
Куттуу тилек соолбосо,
Атын Сейит коюңдар,
Теңир Тоодо жашаган,
Тебишип ойноп бир баскан,
Байтак жолдо өтүшүп,
Байтал минип жарышкан,
Сиркедейде бирге өскөн,
Сейит аттуу досум бар.
Себебин айтаар чагым бар.
Аркалап тууган аймакты,
Акыры таап алыңдар.
Атадан калган жалгызым,
Агарып өскөн жалбызым.
Кумда өскөн жалбызым,
Кумсарып өскөн жалгызым.
Карааны болсун жалгыздын,
Кайгырып өзү калбасын,
Жабыктырбай жашоодо,
Жалгызды кудай сактасын.
Жабыркап ушул өмүрдө,
Жапа тартып калбасын.
Кор болбой жашоодо,
Колдогону бар болсун!
Жолдошу болуп жашоодо,
Жолдо кудай колдосун!
Тең өскөн жарым Токтоайым,
Теңир Тоого барабы ай,
Каадалуу балам Сейитим,
Кара Тоого кайтабы ай,
Курсакта бала кыз болсо,
Куруп калаар анда айлам.
Атадан туяк калбаса,
Анда арманым не кылам?
Андан башка нени айтам.
Учтуу тоодон оболоп,
Учуп жүрөт кара куш.
Карааны тоодо көрүнгөн,
Кара кушта айып жок.
Айланы такыр кетирген,
Атаңдын көрү дүйнө шок.
Кара куш учуп кетти,-деп,
Туугандарга кабар бергиле!
Тек жайдын баарын билдирип,
Тегиз айтып бергиле!
Кара куштан үн салган,
Калаар бекен балапан.
Эл ичинде береним,
Эркек болсо эрмегим.
Айтканым менин чын чыгаар,
Ата Журтка жол алса,
Айдыңым бир жаңыраар.
Өксүгүм толуп турмушта,
Өчкөн отум жалындаар.
Жөлөгүм Токтоайым,
Жөлөп турган башымды.
Табылгыс ушул дүйнөдө,
Таба аламбы бактымды?
Кеңешке келчи асыл жар,
Кебимди айтаар жайым бар.
Бу жер сага жер болбойт,
Бу эл сени колдобойт.
Азап тартып калганда,
Арка болуп коргобойт.
Ардактуу айым Токто ай,
Алыска кабар айттыргын.
Чарчатып алыс жолдордо,
Чабаганды чаптыргын.
Алайлык жакын туугадар,
Ошолорго таянгын.
Ага-инидей бир келдик,
Алар сени кыя албайт.
Аябайт такыр жардамын,
Баарынын көр пайдасын.
Алымбек менен Керимбай,
Акыл салгын аларга.
Алар келет жардамга.
Алайлык жана Таластык
Кайрылып көр баарына.
Армандуу үндү угабы,
Атанын жалгыз туягы.
Аркалап алып жалгызды,
Шамалда өскөн жалбызды,
Шамал жулуп кетпесин.
Шамшаңдаган куу ажал,
Шамшарын сунуп келбесин.
Бекем сактап намысты,
Атадан калган туякты,
Аркалап тууган элине,
Аман-эсен кезинде,
Ата-журтка жеткиргин.
Тирек болоор элине,
Тирүү кезде тапшыргын,
Ак кар баскан баштарын,
Ала Тоолук элине.
Учтуу тоодон кол булгап,
Учуп кетеер чагымда,
Ушул сага айтканым.
Урматту менин каралдым.
Кара байыр казанат,
Дулдул ат эрге жарашат.
Асыл керез баланы,
Айдыңдуу жерге алпаргын.
Айтаарым ушул аманат.
Айлам кетип турганда,
Айтканымы ким туят.
Арманымы мен айттым,