Жыргап кетип баратам.
***
Аз да эмес, көп эмес,
Анан убак өтүптүр.
Ала салып токтобой,
Ак булуттар көчүптүр.
Эненин бар боюнда,
Эркекпи же, кыз балабы,
Керүүнү улам өрдөгөн,
Келе жаткан атчанбы.
Атчан бизге таанышпы,
Атакелеп журт коргогон,
Агаларын тартканбы,
Кыңаалап уулдун төрөлүшү,
Кымбат нерсе тагдырбы.
Атанын ыйык жубайы,
А дагы бир уул төрөдү.
« Айланайын кудай»-деп,
Ак бешикке бөлөдү.
Алыска кабар айттырып,
Беккулу ата кубанды.
Чабаганды чаптырды.
Калкына болгон алымдуу,
Карыяны алдырды,
Карыя болсо жылмайып,
Калдайып азан чакырды.
Бек атанын үчүнчү уулу,
Өргө кеткен жолунда,
Өмүр сүрсүн азапсыз.
Жашоонун көрүп бактысын,
Жана да болсун кайгысыз.
Шоорат чачып жашоодо,
Шойкому чыгып ошондо,
Шоңшоюп аман жүрсүн,-деп,
«Шоңко»,-деп аны атады.
Жаш бала аман төрөлдү,
Жаны бардай араң гана,
« Шоңком»-деп аны эркелетет,
«Шоңшоңдоп аман жүрсүн»,-деп
Энеке ага эмчек берет.
Эрбейген бала араң эмет.
Араң жан бала чыйрак болот.
Ысылы- суукта байым болот.
Тоготпой шамал бороонду,
Торпуда жүрүп торолот.
Шоңко уулдан тарагандар,
Ала Байтал ат чапкандар,
Шоорат чачып тарапка,
Шоңшоңдоп жолго чыккандар.
Ар намысы болуп атанын,
Арылатып улап сапарды.
Чыгарып ата атагын.
«Үч уулду болдум»-деп,
Беккулу ата кубанды.
Андагы өткөн чоң тойго,
Ай туяктуу бээ чалды,
«Жегени арбын болсун»-деп,
Жер жемишти жайнатты.
Алыс жактан ар түркүн,
Тамак-ашты алдыртты.
«Калктын баары тойсун»– деп.
Коломтону кастыртты,
Далай казан эт астыртты.
Чоң Жергестин башындагы,
Чоочун элди чакырды.
Алыс менен жакынга,
Анда кабар айттырды.
Даам татып, кымыз ичип,
Келбеген адам калбады.
Аңгемечим санжыраңда,
Айта кетсең буларды.
Көп өтпөй катуу ооруду,
Эне кургур көз жумду.
Эмчек эмбей Шоңкосу,
Эгемде ал буйрукпу.
« Асылыман айрылып,
Алтынсыз жалгыз калдым»-деп,
Үч бөлтүрүк төрөгөн,
Үйүмдү шаңга бөлөгөн.
Жаркыным кайда жөнөдү,
Жашоонун ушул өзүндө,
Жабыгып жалгыз өтөмбү.
Денемен кайрат бөлүндү,
Күүдөн тайган чагымда,
Кара чачым, ак чалып,
Кара башым калжайып»,
Ушундай сөздү какшанып,
Көзүнөн буурчак жаш тамып.
Боз үйүнүн түбүндө,
Беккулу ата боздоду,
«Алтыным кайда»-деп,
Алган жарын жоктоду.
Ак таякты таянып,
Алы кетип шалдайып.
Майназар, Муса, Бекназар,
«Жеңелеп» ыйлап жатышты.
Көзүнөн жаш тегерене,
Көргөн жандар жашышты.
Шоңко ата шоңшоюуп,
Эмчек эмбей жетим өстү.
Эчкинин сүтү эрмендүү,
Эчкинин сүтүн ээмп өстү.
Убайга батып түйшөлүп,
Улак менен тең өстү.
Бала болсо чоңойду,
Жыгылып өсүп, жол улай.
Үч балага дем берип,
Майназар багып кор кылбай.
Уулдар болсо торолду,
Урумга жайып атагын.
Майназардай тиреги бар,
Беккулу деген атанын.
Бир жаш гана айырмасы,
Тең чамалаш өсүшкөн.
Үч айрылыш жол жатат.
Үч жолочу жөнөшкөн,
Үч баласын карыя,
Үч бөлтүрүк атады.
Бөлтүрүктөр бой керип,
Бөлүнбөй өсө баштады.
Узун жолдо көрүнүп,
Үч чабандес чаап келет.
Үйөр жерде жол кетет,
Асман жакты карасаң,
Үч шумкар учат сабалап.
Алар кетип баратат,
Айдыңды, тоону аралап.
Үйөр жолдо тез келет,
Үч чабандес чаап келет.
Үч чабандес Бек атанын,
Баянда калган балдары.
Ырга сала баштады,
Санжырачы аларды.
Айдыңдуу жалын чыгарып,
Үч от күйөт жалындап.
Баян айткан баянчым,
Баарысын тең ыр кылмак.
Үч от күйөт жалындап,
Ала Тоонун боорунан
Санжырв айткан адамдын,
Ыр төгүлсүн оозуңан.
***
Жоромолун улам келаткан
Жомок ылдам тез айтылат,
Адамдар жашоо менен алышып
Алыс жолго сапарга аттанат.
Туу учугун уламадан чубаган,
Турмушубуз акырындап жай жылат,
Анда эмесе кагылайын туугандар,
Азыр эми башкача баян башталат.
Эми болсо туугандар,
Каабындан кабар баштайлы.
Андан кабар таштайлы,
Арман алат катүгүн,
Аны унутуп калбайлы.
Ошол кезде Каабындын,
Оңуту келе баштады.
Үч баланы өлтүрүп,
Жоготуп же тынабы.
Жолдошу тоодой атага,
Армандуу иш кылабы.
Анан өзү болсо көрүнбөй,
Кара тоону аркалап,
Кара башты калкалап,
Калмакка карай качабы.
Байкатпай туруп катүгүн,
Балакетти баштайбы.
Башын айра муштайбы,
Каабын кара түгөткүр,
Каабалаңды салбайбы.
Каадалуу ата тынчтанбай,
Каабындын ойлоп жоругун,
Кеп сөз кылат жакынына,