– Кой, каралдым антпе, мен али тирүүмүн,-деп мээримдүү карады. Жашык келин ыйык токтотту.
Мүйүздүү эненин жанында суусар тебетейчен тун уулунун баласы отурган эле. Эне анын оң колу менен чекесин сылап:
– Менин өмүрүм бүтпөйт жашоому бобереги чүрпөлөрүм улантат,-деп кыркалай отурган неберелерин карап,– Менин атымды касиеттеп ушулардын балдары чакырат,-Алсейит ата бул сөзгө эреркеп кеттиби көзүнөн бир тамчы жаш кулап кеткенин эч ким байкаган жок. Эненин бир кезде үнү чыкпай деми кыстыгып кеткендей боду. Мүйүздүү эне бала чакасын жакын көргөн адамдары менен коштошуп жаткандай туюм болду. Баардыгы айттырбай ушуну ичтеринен сезип турушту. «Дайынсыз кетпей дайындуу кетейин»– деп алардын ар бирине керез сөзүн айтып жатты. Акыркы элесин калтырып жаткандай болду. Эне демин ичине тартып сүйлөөгө алы келбей жатты. Ал көзүн чоң ачып анан бир сөздү айтыш үчүн камынды. Алсейитке суудан ууртатып койчу деген белги берди. Сүйлөөгө күчү жетпей тамагы кургап кетти окшойт. Эненин жанындагы отурган келини суусу бар чыныны алып кашык менен оозуна тамызды. Оорулуу адам сууну күрмөп жута баштады да какап-чакап кетти. Тамагын суу аралап абалы кичине жакшырды. Денесин түзөдү мүйүздүү эненин жанында касиеттүү кары отурган эле. Энеге дем салды оорулуу көзүн ачты да, эки жагына акыл токтотуп баардыгын текши карап, анан бир сөздү сүйлөйүн деди эле аны айтууга дарманы жетпеди. Анан тарамыштуу арыктаган колун араң көтөрүп, коштошолу дегендей ишааратты жасады. Арык колу акырындык менен көкүрөгүнө түшүп көзү да акыркы жолу жумулуп бараткандай туюлду. Отургандар энени карап мемиреп калышты. Эне кыйналып дем алып жатты. Келиндери үн кошуп ыйлап жиберейин деди эле энени жанында отурган касиеттүү карыя:
– Шүк,– деп аларды тыйып койду.
Бир аз туруп эне кайра көзүн ачты. Төрдөгү ак сакалчан адам кебин улантты:
–Тоодон келген кайып пенде балдарыңа берген ак сүтүңдү кечтиңби?
Эне көз карашы менен алсыз түрдө: -Кечтим баарын кечтим,-деген ишааратын жасады.
– Кечсең чын дүйнөдө жаратканым жаныңы бейишке чыгарсан. Бизден кеткен пенделик кемчиликти кечиргин.Тагдырдын жазмышы ушул экен.
Анан эненин көкүрөгүнөн бир нерсе үзүлүп кеткендей болду, сөнүп кеткендей болду. Көзү сүзүлүп барып акырындык менен жумулду. Анын жан дүйнөсү туңгуюкка сиңип баратты. Көз алдындагы жаркын элес өчтү. Көкүрөгүнөн чыккан көрүнбөс нерсе каалгып учуп, өйдө көтөрүлүп кандайдыр бийик бейтааныш ааламга аттанууга сапар алып жол улантып баратты. «Төрөлдүң, өлдүң»– деген ушул экен. Баса ошол кезде боз үйдөн ары токойдун арасынан бугунун үнү угулганына таңданышты. Бугу улам-улам маарап, ким бирөөнү чакырып жаткандай туюлду. Үйдөгүлөр бул үндү угуп таң калышты. Аны карап турган келиндери, неберелери энени жоктоп «Баа» деген бакырыкты таратышты. Боз үйдүн ичи ый-муңга толуп эненин жанында отурган касиеттүү кары үн катты:
– Балдарым, ыйыңарды токтоткула, ыйлаганга убакыт жетет,– деди колун жаңсай. Улуу карынын сөзүн угуп боз үйдүн ичи бир азга токтолуп, тынчтык өкүм сүрдү. Бирок эненин жанындагы эки кичинекей бала дале үңүлдөп ыйлап жатты. Төрдөгү кары киши сөзүн улантты:
– Балдарым бизге берген жараткандын жазуу буйругу ушундай тура теңирим берди анысын кайра алды. Мүйүздүү энеңер мына ушинтип узады. Ыйлган менен пайда жок. Кайра келбейт. Энеңер бу дүйнөгө келген конок. Келген эми кетип жатат. Алыс жакын жерлерде туугандар турат. Биякта жабалактап душмандар турат. Энеңердин сөөгүн урматтап тиги дүйнөгө узаткыла. Сөөк жатчу үйдү тигип алыс жакын элдерге ат мингизип чабандес чаптырып кабар бергиле. Касиеттүү энеңер менен топурак салып коштошуп калсын кана балдар тургула,– деди ак сакалчан карыя өзү биринчи туруп, анын артынан калгандары да кыймылга келе баштады.
Катар-катар боз үйлөр тигилип кызуу камылга көрүлүп жатты. Энени майрам сууга алышып, оордун белендеп ак өргөөнүн бир ыптасына кытай килемин төшөп жаткырышты. Баардык камылга бүткөндөн кийин энени уландары таяк таянып баштарын жерге салып жоктоо белгисин кылып:– Эсил кайран энекем,-деп дуу-дуу эте үн чыгара өкүрүп киришти. Жоктоо үнү ай-ааламга тарап кетти. Жоктоо үнү аркы адыр баардык жакты аралап кетип жатты…
Армандуу ый ачык абага көтөрүлүп айылдын аяк-биягына даана угулуп турду. Ал эми боз үйдүн ичинде кыз-келиндер муңдуу кылып кошок кошуп жатышты: