– Алыстан келатып, жол жүрүп бараткан үч карыя элек кудай конокпуз,– дешет.
– Конок болсоңор конгула, силерге эшигибиз ачык, болгон тамагыбыз жайылуу, силер консоңор биздин үйгө кут конот,– деди.
Токомбай менен Уулбала береги карып калган үч аксакалды аябай коноктошот. Алар көл башындагы бугу уруусунун эң эле белгилүү адамдары эле. Узак жол басып чарчап келаткан адамдар болчу.
Кетеерде ак сакалдар айтты:
– Бактылуу болгула балдарым, жакшы конок кылдыңар.
– Биз үчөөбүз жетинин бири элек, жараткандан силер эмнени кааласаңар ошонуңар буюрса аткарылсын. Силерден чыккан тукум кыргыз журтуна эмес, андан сырткары элге белгилүү болсун,– деп сыймыктуу карыялар алтын шилекейин чачыратып, асыл батасын берген экен.
– Жарыңдын боюнда бар экен биз бата арнадык кудай буюрса, бул балаңар жөн бала болбойт.
– Чоң атаңар Шербото бүт элге белгилүү адам эле анын небересинин даңкы андан да белгилүү болсун,– деп биз каалоо тиледик.
Жолочулар жол кетти. Алар түнөгөн жерине асыл бата берип кетишти.
Токомбай менен Уулбала таң калды үйлөрүнө сыйкыры бар кыдыр адамдар конуп кеткендей болушту. Бирок алар эч нерсеге ишенишкен жок. Ошондон көп өтпөй эле дагы бир сырдуу окуя болду. Ошол баян унтулбай калыптыр. Аларга жакын конушта, Токомбайдын агасынын баласы Ыманаалы деген бар эле. Алар орто чарба малдуу болсо да, алардын баласы жок болчу. Ыманаалын аялы, Каке экөө Токомбай менен Уулбаланы жактырчу.
Каке Ыманаалыга:
– Уулбаланын боюнда бар экен аман-эсен төрөсө биз ошону багып алалы.
– Токомбай ойлогонун бербеген кырс адам эле ал ошого көңүлдөнөбү?
– Көңүлдөнөт саап ичерге уюу жок болуп жүрүшөт. Кара кунаажынды ошолорго берели, тукум кылып алсын. Макулбу?
– Макул, мейли.
Жаздын жаадыраган күнү болчу. Ыманаалы менен Каке дасторконго эт, нан ороп, кара кунаажынды жетелеп Токомбайдын үйүнө жол келишти. Алар ошол үйдө сый көрүп жатып оюндагы кебин айтышты:
– Токо, бизге кудай бала бербей койду, Уулбаланын боюнда бар экен, ошону бизге ыраа көрүп койгула, наристе жытын искеп аман-эсен чоңойтуп алалы,– деп улгагйган Ыманаалы жашыды. Аны Каке жиреп кетти:
– Айрылышпаган тууганбыз, биздин үйдө бала жок, силердин бала бизге бала болсун, керек болсо, эки үйгө тең болсун, – деп жер карады.
Токомбай менен Уулбала бул өтүнүчтү аткармай болушту. Анан убакыт өтүп, Уулбала бүркүттүн жүрөгүнө талгак болуп калды.
– Элдин аялы этке, сүткө, сүзмөгө, талканга талгак болчу эле мүнүшкөр эмесмин бүркүттүн жүрөгүн кайдан табам,– деп Токомбай барбактап күлүп калды.
– Бүркүттү жүрөгүнө талгак болсо жакшы белги аны кайдан да болсо таап келейин,– деп жоош кула атын минип, Ыманаалы мылтыгын асынып, мергенге аттанып калды. Ал чоң таштын үстүнө конуп отурган далдайган бүркүткө окшош чоң кушту көрдү. Аны атып калды. Ок кушка тийген экен оордунан канатын булгай учуп, Кашка сайдын жээгине калдалаңдап барып жатып калды. Ыманаалы сүйүнгөн тейден кула атын чапкылап келсе, балта жутаар жоруну атыптыр. Шаабайы сууй түштү.
– Бүркүт,– деп ушул жорунун жүрөгүн алпарсам эмне болот, арам ой башына кылт эте түштү. – Кой, андай болбойт ал чыныгы эркектин жасаар иши эмес, анын үстүнө төрөлүүчү наристенин келечеги эмне болот. Андан көрө бүркүттүн эле жүрөгүн таап келейин,– жоош кула атын минип андан ары сапар тартты. Ал бүркүттүн жүрөгүн издеп Тескей тоолору менен жол жүрүп отуруп саяктардын Акылбек деген мүнүшкөрүнүн үйүнө келип, болгон окуяны айтат. Анын жаш эки кыраан бүркүтү бар эле.
– Аны бере албайм, буларды Какшаалдын тоосунан кармап келгем,– дейт.
Саяк туугандар Ыманаалыны Темир-Канаттагы же Көңдөйдөгү бүркүтчү, мерген Ысабек деген байдын үйүнө ээрчитип келет. Ал саяктардын күйө баласы болчу. Мергенчи Ысабектин үйүнө ар кандай куштардын түрү, калдайган кыраан эки бүркүтү бар экен. Ысабек элге-журтка алымдуу меймандос аябай жакшы адам болгон. Келгендерди куйруктуу кара кой союп коноктойт.
– Силер менден бүркүт сурап келдиңер беле?
– Жок биздин бир келинибиз бүркүттүн жүрөгүнө талгак болду. Ошонун талгагын жаза албай жатабыз, – деп Ыманаалы күлүп калды.
– Мындай нерсени укпагам, кабыландын, жолборстун жүрөгүнө талгак болот деп уккам, бүркүттүн жүрөгүнө талгак болсо ал бала тегин болбойт го, таң калыштуу нерсе экен.