Алкымдан туруп карасам,
Абласан өтөк бүлбүлдөйт.
Адырларга мал жайган,
Ак калпак кийип калдайган,
Агалар эми бери өтпөйт.
Коктудагы жолду өрдөп,
Кой менен жылкы өтөгөр.
Көөнөрбөс элдин тарыхы,
Көз алдыма келегөр.
Адырдагы жолду өрдөп,
Атчан жигит өтөгөр.
Аталардын тарыхы,
Айтканда эске келегөр.
Эңкейиште кырлардан,
Эчки, аркар өтөгөр.
Эзелкинин тарыхы,
Эсиме эми келегөр.
Байтак жолдо көрүнүп,
Башчы жигит өтөгөр.
Байыркынын баянынын
Бабалардын тарыхынын
Баары эске келегөр
***
Биз мурунку муундарга көз жиберели, айрыкча көзү өтүп кеткендерди ойлоп алалы.. Алардын абройлуу элесин, жүргөн-турганын дагы бир жолу эске салалы. Алардан биз үлгү-таалим алганбыз анан кантип биз аларды унутуп салмак элек. Алар мага үлгү болчу, жеке эле мага эмес баардык адамдарга жүргөн-турганы менен таалим болгон. Ошол жакшы элеси менен биздин эсибизде калбадыбы. Көзү өтүп кеткендердин бир гана жакшы жагын, үлгүлүү жагын эстөө эң жакшы. Мен бала кездеги чоң аталарымдын, чоң энелеримдин жакшылыгын эч убакта унутпайм. Алардын мага жасаган жакшы мамилелери менин көз алдыман кетпей элестелип турат. Алар ошонусу менен менин айланамда тирүү жүргөнсүйт. Айтымбет атам, Калый энем, Ашыбай чоң атмын кемпири, Баякун атамын кемпири жана башкалардын сүйкүм жакшы элеси мени менен жашап жаткансыйт. Бул ак кагазга алардын баарын атап өтүү мүнкүн эмес. Айрыкча мени менен көп жүргөн Түйтө жеенимин, бирге ойноп балалыктын жаркын элестерин өткөргөн, бул жерде эмес башка жакта көзү өтүп кеткен Жекшен досумдун жаркын элесин эч убакта унута албайм. Мындай жаркын адамдар ого эле көп, алардын жакшы элестерин мен кийинки баяндарымда улантаарымды силер унута көрбөгүлө. Мен силерге эмне дегим келет. «Көзү өтүп кеткен жаркын адамдардын элесин эч убакта унутпагыла, аларды эскерип тургула! Жана ар дайыма аларга багыштап куран окугула» дегим келет.Алардын бизге калтырган жакшылыгы, баарыбызга төгүлгөн жашыл нур сыяктуу эчтекеге бергис осуяттай сезилет .
***
Элчибай чечен тил безеп,
Санжыраны сайраган.
Этекке малын жайдырган.
Асый чыкма жылкыларды,
Адырга конуп саадырган.
Ак тору атына,
Арпа берип бактырган.
Серкесинин мойнуна,
Коңгуроону тактырган.
Кайран киши бу да өттү,
Буйрук тура ушундай,
Буюрбай калып а бала,
Көөнөрбөс Көңдөй ичинде,
Көп баян калды айтылбай.
***
Абалатып жылкыны
Алтымышбай ата айдаган.
Алдындагы малдары,
Адырлуу бетке батпаган.
Асый чыкма жылкылары,
Ак-Кайкыны жайлаган.
«Көнөрбөс бай экен»-деп,
Көргөн жандар мактаган.
***
Койсойбостон Канай бар
Койкоңдогон жандарды.
Колун бурап артка кайрып,
Кокуйлаткан далайды.
***
Койсойбостон Тапа бар
Койлорун жайып адырга.
Жылкыларын жайдырган,
Жылуу-Суунун алдына.
Жарды менен жалчыга
Жайы менен кайрылган.
«Берешен адам экен»,-деп,
Бет келгендер мактаган.
***
Тамырды кармап так айткан
Тамшанып туруп жатка айткан.
Ооруган жерди бат айткан,
Ааламда кезип келгендер,
Андай табып таппаган.
Ырымчылык жагы бар,
Ысымын эли даңктаган.
Азыркы эле дарыгердин,
Арбынын артка калтырган.
Дайындуу алыс элдердин,
Далай-далай пенденин,
Алкышына жараган.
Дүр-дүнөсүн жаза албай,
Дүкөнү ачык жабылбай,
Көңүлүн жакшы ача албай,
Көксөгөнүн таба албай,
Жайраган жалгыз баласы,
Жабылбай ойдун санаасы,
Артынан тукум тарабай,
Атаке» деп сөз айтпай,
Дүйшө табып бир келип,
Дүйнөдөн өттү арман ай.
***
Иймектеги Төрт Күлдө
Илгери өткөн чоң жыйын.
Ишибиз алга жылсын деп,
Ошондогу дайныбыз,
Ушу Көңдөй айлыбыз,
Исакеев аталган.
Андан бери кайкып учуп,
Алыстады көп заман.
Эл көтөрүп шайлаган,
Эмгеги асыл азамат,
Контр болуп катталган.
Азамат эр жери үчүн
Арбын кызмат жасаган.
Антсе дагы кутула албай,
Азап тартты жалаадан.
Отуз жетинчи жылда анан,
Темир Канат аталган,
Баардык ишти так айтып,
Жан дүйнөнү тазарткан,
Ак жорго минип чайпалган.
Абатай аба башкарган,
Абалайт жылдар сабалап,
Ал кездеги жаш бала,
Ак чач болуп картайган.
Темиркан биздин атабыз,
Мал чарбасын башкарган.
Далай-далай адамдар,
Дайны менен тың чыккан.
Өлбөс атак калтырган.
Ай айланып күн өттү,
Анан канча жыл өттү.
Күдүр-күдүр күдүр саз,
Күдүрдөн учуп өрдөк каз.
Темир Канат бул эмне?
Асмандап учкан Айрыплан.
Ак булутту аралаган,
Арыбай учуп сабалаган,
Абада жай калкыган.