Сябрук сказаў ўсё гэта ад шчырага сэрца, жартуючы, але вусны Іванавы пакрыўджана расьцягнуліся і так — зь Лёнькавай далоньню на плячы і з крывой гіморай на твары — Іван увайшоў у залю.
Першым пасьля перапынку чытаў рэфэрат пан Рыдлеўскі. Называўся ён даволі прэтэнцыёзна: “Эрнэст Гэмінгуэй і праблема алькагалізацыі сацыялістычнага грамадзтва”. Слухаць гэтую лухту ўжо не было моцы. Іван сьціснуў далонямі скроні, наструніў слых, з мазахісцкім захапленьнем пачуў Лёнькавы голас: “Ну што ты стаіш, як ёлупень. Ідзі, запрасі вунь тую, кірпатую...” Словы даляцелі з мораку прамінулых гадоў і патанулі ў бязладнай гамане і гітарным брынканьні.
Факультэцкая вечарына з нагоды навагодняга сьвята грымела, сьпявала і танчыла. Іван, як заўсёды, ціснуўся да сьцяны, пужліва пазіраў на бокі. Ён саромеўся дзяўчын; ён іх папросту баяўся, і сябрук, ведаючы ягоную сьціпласьць, кожнага разу піхаў у сьпіну і горача шаптаў у вуха: “Ды паціскай ты якую... яны таго толькі і чакаюць”. Вось і цяпер, калі факультэцкі ансамбаль зайграў штосьці з Абадзінскага, Лёнька піхнуў яго пад драбы, п’янавата прамармытаў: “...Ідзі, запрасі вунь тую, кірпатую...”
Кірпаўка стаяла ля ёлкі і зыркала ў іхны бок. Гэта была дзяўчына-першакурсьніца, якая кожнага разу запрашала Лёньку на белы танец, і сябар, роблена ўздыхнуўшы, зь неахвотаю браў дзяўчыну за локаць. Лёнька тады быў закаханы ў Соньку Гальдэнбэрг — высокую, халерна прыгожую габрэйку зь біяфаку. Сонька была на вечарыне, і сябрук з заміраньнем сэрца чакаў, што тая запросіць яго на белы танец. Але замест танклявай ды прыгожай кожнага разу падлятала нізенькая й кірпаносая; сябрука гэта нэрвавала, таму ён і тыцнуў Івану пад драбы...
Ці ж гэта ня крыўдна: падбіраць тое, што іншым непатрэбна? Крыўда зрабіла яго сьмелым, ён рушыў да ёлкі, галянтна — кіўнуўшы галавой — запрасіў кірпаўку на танец, і калі дзяўчына, дыхнуўшы парфумай, прыціснулася да ягонай грудзіны, цела ягонае працялі гарачыя дрыжыкі. “Мяне Іванам завуць”, — прамармытаў ён, каб суняць дрыготку. “А мяне Любай”, — адказала дзяўчына. Ёлка бліскала рознакаляровымі агнямі, адбірала вочы зіхоткай мішурой: і агні, і зіхоткая мішура, і сябар Лёнька, які танцаваў поруч, аблапіўшы прыгажуню Соню, і ўвесь навакольны сьвет патаналі ў бяздоньні дзявочых вачэй, і Іван, крануўшыся носам пахкіх кудзерак, падумаў: “Вось яно, шчасьце!”
Спалохана, нібыта ад нечага штуршку, Іван ачуўся. Ён, відаць, схрапянуў у сьне, бо ўсе наўкол пасьміхаліся і глядзелі ў ягоны бок. Іван пацёр далоньню лабешнік, скоса зірнуў на дзьверы.
— Насьледаваньне Гэмінгуэю пачалося з вопраткі, а скончылася пляшкай гарэлкі. Для Гэмінгуэя, гэтак жа, як і для ягоных адэптаў, куляньне чаркі сталася актам служэньня свайму ідэалу, — прамаўляў пан Рыдлеўскі. — Голас прамоўцы булькацеў і перарываўся. Стваралася ўражаньне, што недзе там, у нетрах шляхецкага чэрава, булькаціць перагрэты кацёл.
Паслухаўшы дзеля прыліку польскага госьця, Іван высьлізнуў у калідор, і пачуў за сьпінай імклівыя крокі. Сьледам бег прафэсар Гоман. Яны зьбеглі долу і там, ля прыбіральні, пад нетаропкую гаману, высмалілі паўпачка даўкіх турэцкіх цыгарэт (“Год назад прывёз са Стамбулу — дапаліць ня дам рады”, — буркнуў, прыпальваючы першую цыгарэціну, прафэсар). Увесь гэты час Іван прыслухоўваўся да крокаў на лесьвіцы: ён прагнуў, і ўадначас баяўся сустрэцца зь бібліятэкаркай.
Праз гадзіну прысьпеў абед. Ён ізноў сядзеў за адным сталом з Гоманам і рабаценям, сёрбаў булён з парцалянавай міскі, заядаў гарачым хот-догам і ўнікаў размоваў. Суседзі па стале таксама згаладнелі — елі так, што аж насы ўгіналіся, але пры гэтым не забываліся спрачацца й упікаць адно другога ў няведаньні сучаснай літаратурнай сытуацыі. І толькі калі прафэсар у запале спрэчкі кульнуў міску і абліў булёнам штаны, спрачальнікі суняліся і мачанку з налісьнікамі елі моўчкі, незадаволена аддзімаючыся й запіваючы гаркавую жоўць, што лезла ў горла, кампотам з сухафруктаў.
Па абедзе яны з Гоманам ізноў атабарыліся ля прыбіральні. Высмалілі па цыгарэце, зірнулі долу, разважаючы, ісьці, ці не ісьці ў залю, і ў гэты момант там, на гары, адчыніліся дзьверы і нехта голасна крыкнуў: “Пятро Кузьміч! Вы тут?!”
— Во, бляха, зараз жа мой выступ! — гукнуў прафэсар, пабег па ўсходах; Іван рушыў сьледам, але ня так імпэтна, з кожным крокам запавольваючы хаду. Падышоўшы да няшчыльна прычыненых дзьвярэй, ён прыслухаўся. У залі керханулі і прафэсар, надаўшы голасу патэтычныя ноткі, задыхана прамовіў:
— Шаноўныя калегі! Я пачну з гэмінгуэеўскіх словаў, якія ўжо тут гучалі і якія вартыя стаць радкамі Сьвятога Пісаньня: “Не пытайся — па кім звоніць звон? Ён звоніць...” — Гоман перавёў дых, каб годна скончыць фразу, і хтосьці — відаць, рабацень — выгукнуў зь месца: — Пятро Кузьміч, гэта словы не Гэмінгуэя, а Джона Дона. — У залі зашумелі, два разы чхнулі, па старшынёўскім стале залескатала асадка, і Йван, аблашчыўшы вачыма супрацьлеглыя дзьверы, за якімі сядзела маладая бібліятэкарка, дакорліва пахітаў галавой. Уся гэтая балбатня яму дарэшты ўстыла, — і рушыў долу, штокроку паскараючы хаду.