Янка Купала
Бандароўна
З народнай песні
I
Не віхор калыша лесам,
Не ваўкі заводзяць,
Не разбойнікі талпою
За дабычай ходзяць.
На Ўкраіне пан Патоцкі,
Пан з Канёва родам,
З сваёй хеўрай гаспадарыць
Над бедным народам.
Дзе заедзе, банкятуе
Сам ён, яго варта;
Ні старому, ні малому
Не спускае жартаў.
Калі ж дзе ўпадзе у вока
Хараство дзявоча, -
Абняславіць, абнячэсціць,
Бацьку плюне ў вочы.
Стогне змучана Ўкраіна,
К небу шле пракляцце,
Ды Патоцкага збаўляе
Хеўра і багацце.
Да сягоння жыве памяць
Аб злым гэтым дусе
На ўсёй чыста Украіне
І на Беларусі.
Ў сёлах, як клялі дагэтуль,
Так і праклінаюць,
У палацах яго толькі
Міла ўспамінаюць.
Аб прыгожай Бандароўне
І аб справах пана
Засталася у народзе
Песня здавен-даўна.
II
Ў слаўным месце Берастэчку -
Слаўны Бандарэнка,
Ў яго дочка - Бандароўна,
Пашукаць - паненка.
Хараства такога ў свеце
Не было, не будзе;
Аб ёй людзі гаварылі,
Як аб нейкім цудзе.
Як маліны, яе губкі,
А твар, як лілея,
Як дзве зоркі, яе вочы,
Гляне - свет яснее.
З плеч сплываюць яе косы,
Як бы сонца косы,
І іскрацца, як на сонцы
Брыльянцісты росы.
Рост высокі, стан павабны,
Ўся, як цень, павеўна,
Як ідзе яна, бывала, -
Набок каралеўна!
А сягоння ж выглядае
Лепей, як заўсёды, -
У карчомцы з казакамі
Цешыцца з свабоды.
У гульні сама рэй водзіць,
Весела міргае,
Задзіўляе усіх чыста,
Як зара якая.
Ой, гуляй жа, Бандароўна,
З вечара да ранку!
Цябе вораг ужо сочыць,
Сочыць на каханку.
III
К таму часу ў Берастэчка
К дружыне казачай
Прыблукаўся пан Патоцкі
З хеўраю лядачай.
Як пачуў ён у карчомцы
Зычную забаву,
Туды йдзе сваю бясчэсну
Паказаці славу.
Банкятуе з казакамі,
Мёд, віно п'е квартай,
К маладзіцам і дзяўчатам
Лезе смоллю ў жарты.
А найгорай к Бандароўне
Ён прыстаў абрыдна;
Цалаваць, абняці хоча,
Ажно глянуць стыдна.
Асцярожна, пан Канеўскі!
Будзе ліха, будзе,
Не забудзься, што сумленне
Ёсць і ў простым людзе!
Не папусціць ў крыўду славу,
Славу ды свабоду,
Хоць і дуж ты, і багаты,
Ды панскага роду.
Ох, патрапіць народ часам
За сябе ўступіцца, -
Зруйнаваць палацы вашы,
Вашай кроўю ўпіцца...
Лезе пан да Бандароўны,
Ўвесь гарыць, бы ў жары;
Тая, жартаў не пазнаўшы,
З'ехала па твары.
IV
Жудка, жудка дым пажарны
Бухае уночы,
А жудчэй яшчэ у пана
Задымелі вочы.
Выгражае кулакамі
Ўсёй казачай брацці:
- Ўсе адказ дасцё мне зараз -
- Дочка, бацька, маці!
- Асцярожна, ясны пане,
З грозьбамі сваімі! -
Забурчала старшына ўся,
А моладзь - за імі.
Выбег з хаты пан Патоцкі
Зваць сваю дружыну,
А старэйшы людзі вучаць
Бедную дзяўчыну:
- Уцякай жа за пагодай,
Донька маладая,
Покі дзень засвеціць ясны,
Покі сіл хапае!
~ 1 ~