Назаўтра яго збудзiў той чалавек, загадаў жонцы даць яму есьцi, а затым павёў на працу. Прыйшлi яны да лесу, а там ляжыць агромнiсты камень, вось той чалавек яму й кажа:
- Як ты зробiш за дзень у гэтым каменi дванаццаць пакояў, зусiм такiх, як трэба, толькi ключы аддаць, то добра, а калi не, то сьмерць цябе чакае.
I даў яму малаток ды долата, а сам пайшоў да дому.
Той хлапец падзюбаў, падзюбаў, бачыць, што нiчога ня зробiць, сеў ды й плача. Аж прыносiць яму таго чараўнiка дачка палудзень i кажа:
- Чаго ты плачаш?
- Ай, - кажа - плачу: казаў мне твой татуля зрабiць дванаццаць пакояў у каменi, а я - кажа, - ня дам i жаднае рады.
- Цiха, - кажа, - ня плач, сядзь i еш, я табе дапамагу.
А калi хлапец пасiлкаваўся, яна яму кажа:
- Ляж цяпер, сваё гора засьнi.
Лёг хлапец i зараз-жа заснуў, а яна клiкнула нячыстых духаў; як бачыш зрабiлi яны дванаццаць пакояў у каменi. Тады яна яго будзiць:
- Устань, - кажа - бо я адыходжу; на табе ключ; калi прыдзе мой татка-чараўнiк i запытае цябе, цi добра зрабiў, то скажы: усё добра, толькi адно вакенца крывое, бо калi скажаш, што ўсё добра, то будзе з табою кепска. А ключы ня йначай як яму ў рукi дай, бо калi дзе паложыш, то ён папсуе табе працу.
Пад вечар iдзе той чараўнiк да каралевiча i пытае:
- А, што, добра зрабiў?
- Добра, - кажа каралевiч, - толькi адно вакенца ў сенцах крыва стаiць.
Тады чараўнiк кажа:
- Ну, хлопча, добры зь цябе майстар, iдзi да хаты.
Ён зноў загадаў даць яму пiць, есьць i кажа:
- Заўтра я дам табе шчэ працу, калi ты яе зробiш, то будзе добра, калi-ж не, то сьмерць цябе чакае.
Той пайшоў, лёг i спаў аж да самага сьвету. Назаўтра рана збудзiў яго чараўнiк, загадаў даць пiць, есьцi, павёў да лесу, даў яму шкляную сякеру i кажа:
- Ну, калi ты за дзень зрубiш гэты лес, ацярэбiш яго i ў сажнi паскладаеш, то будзе добра, а калi не, то сьмерць цябе чакае.
Чараўнiк завярнуўся ды пайшоў дадому, а гэты хлапец секануў у дрэва, сякера высыпалася i няма чым рубаць. Сеў ён i плача. Аж у палудзень прыносiць тая самая есьцi i кажа:
- Чаго ты зноў плачаш?
- А як-жа мне ня плакаць, калi мяне твой татуля так нацiрае, што я цябе мо больш i не пабачу.
А яна яму кажа:
- Э, глупства, не бядуй, еш i ляж адпачыць, я табе дапамагу, але глядзi, каб ты аба мне не забыўся.
Тут-жа ён прырок ёй, што нiколi не забудзе. А пад'еўшы, палажыўся спаць. Яна тымчасам клiкнула сваiх памоцнiкаў, i ўвачавiдкi сажнi стаяць. Тады яна кажа:
- Уставай ужо, а калi прыдзе чараўнiк i запытае, цi добра зрабiў, то скажы: усё добра, толькi адна хвоя зламалася напалову. А не кажы, што я табе дапамагаю, бо ён цябе будзе пытаць.
Прыходзiць чараўнiк i пытае:
- А што, добра зрабiў?
- Добра, толькi адна хвоя зламалася напалову.
- О, - кажа - то ты, мусiць, лепшы майстар за мяне. Але цi не дапамагае табе дачка мая?
- Ы-ы, яшчэ, то не дапамагала, толькi прынясе палудзень, я зьем, i зараз яна iдзе назад.
- Ну, то йдзi дадому.
Завёў, напаiў, накармiў дасыта i кажа:
- Iдзi-ж спаць, бо заўтра зноў чакае цябе праца.
Назаўтра даў яму напарстак, завёў яго да возера ды й кажа:
- Вылi з возера за дзень усю ваду, а дно пясочкам жоўценькiм высып. Апрача таго, палiчы рыбаў, колькi будзе вялiкiх, i колькi малых.
Той вылiваў, вылiваў напарсткам ваду, але й знаку няма. Аж прыносiць тая есьцi, а ён плача.
- Чаго ты ўсё плачаш.
- А як-жа мне ня плакаць, то-ж казаў мне бацька твой напарсткам ваду вылiць, а я вылiваю i знаку няма.
- Э, глупства, я табе дапамагу, але памятай, каб ты мяне не забыўся.
Ён пад'еў i палажыўся спаць. Як бачыш, так вада вылiта, i дно жоўценькiм пясочкам пасыпана.
- Ну, устань, але памятай, калi прыдзе татуля i запытае, цi зрабiў, кажы зрабiў. - А рыбу палiчыў? - Палiчыў: большай трыста шэсьцьдзесят, а меншай ня зьлiчыў. Тады ён табе скажа, што гэта не твая праца, а мая, то ты не кажы, што гэта я зрабiла, бо было-б з табою кепска. Ну, а пасьля ён табе скажа, каб ты пазнаў, каторая табе абед насiла, а нас ёсьць сем, то над маёй галавою будзе муха лятаць; а другi раз - ззаду будзе кветачка ў мяне, а трэйцi раз - будзе на пазурку зялёная нiтачка. - Сказаўшы гэта, пайшла да хаты.
Неўзабаве прыходзiць чараўнiк i пытае:
- А што, зрабiў?
- Зрабiў.
- Рыбу аблiчыў?
- Аблiчыў: большай трыста шэсьцьдзесят, а меншай не аблiчыў.
- О, мусiць, то мая дачка зрабiла, а ня ты? - А ён:
- Не, - кажа, - далi-Бог не: яна толькi прынесла есьцi i зараз-жа пайшла.
- Ну, iдзi дадому, калi ты пазнаеш, каторая прыносiла табе палудзень, то я цябе ажаню зь ёю, а калi не - то галаву адарву.
Пайшлi. Прыходзiць, аж ён паставiў сем паненак, як адна, нiякае адмены нiдзе няма.
- Ну, - кажа - выбiрай.
Прыгледзеўся ён над катораю муха лятала i кажа:
- Вось гэта.
- Ну, добра, iдзi спаць.
На другi дзень вывяў зноў сем, як адну, i кажа:
- Выбiрай цяпер.
Так абыйшоў ён кругом, угледзiў белую кветачку i кажа:
- Гэта мая.
Чараўнiк толькi галавою пакруцiў i думае сабе: ну й хiтры-ж ты.
Назаўтра выводзiць зноў сем галубiц, як адна, анiякае адмены, i кажа:
- Ну, хлопча, выбiрай, каторая табе палудзень насiла.
Хадзiў ён кругом, хадзiў i ўгледзеў на пазурку зялёную нiтачку, ды й кажа:
- Калi ня мыляюся, то гэта мая. А чараўнiк:
- Ну, - кажа, - ты лепшы штукар за мяне.
Назаўтра iх ажанiў i загадаў, каб матка пiльнавала, каб часам яны не паўцякалi. А нявеста цiха кажа каралевiчу:
- Мы ўцячом, але паставiм дванаццаць зэдлiкаў, то гэтыя зэдлiкi будуць за мяне адказваць.
Так i зрабiлi, а самi наўцекача. Матка пытае:
- Галена, ты ёсьць?
- Ёсьць.
Так яна пытала дванаццаць разоў, а зэдлiкi адказвалi; запытала трынаццаты раз - цiха, дык яна як крыкне:
- Мужу, уставай - няма!
Тады чараўнiк кажа:
- Бяжы хутчэй, мацi, калi ўпусьцiла, ганi iх.
Мацi зрабiлася цёмнаю хмараю i гонiцца, а дачка тое пачула й кажа:
- Гонiць нас мацi, я стану вялiкiм лесам, а ты маленькаю птушачкаю, толькi ня дайся ёй ухапiць.
Вырас адразу вялiкi лес, а маленькая птушачка лятае ў iм. Пачала баба за птушкаю ганяцца: лятала, лятала, ды не ўхапiла. Вярнулася назад, чараўнiк пытае:
- А што ты бачыла?
- Так i так.
- А чаму ты ня брала, то-ж гэта яны, - ганi баба iзноў.
Баба зноў зрабiлася цёмнаю хмараю i гонiць, а дачка тое пачула й кажа:
- Ну, гонiцца зноў мацi, я зраблюся вялiкаю гарою, зарослаю церняю, а ты будзеш салавейчыкам, толькi ня дайся ёй ухапiць.
I стала адразу вялiкая гара, зарослая церняю, а салавейчык песьню сьпявае. Хмара надыйшла, стала баба за салавейчыкам хадзiць: хадзiла, хадзiла - ня дала рады прадзiраць гэтага церня калючага, завярнулася i паляцела, а яны далей уцякаюць. Прылятае да хаты, а ён:
- А што, бачыла?
- Так i так.
- Чаму ты, дурная баба, ня брала, то-ж гэта яны й былi. Ганi трэйцi раз, як знойдзеш, забiрай.
Узяла баба iз сабою тры гарэхi i зноў гонiць iх, а дачка пачула й кажа:
- Я буду возерам, а ты качуром - ня дайся-ж ты ёй ухапiць.
Прыляцела баба, хадзiла кругом возера i не ўхапiла.
- Ну, ты, - кажа, - мяне не шкадуеш, а я цябе шкадую: на табе, дачка, тры гарэхi, яны табе ў няшчасьцi дапамогуць.
А потым паляцела назад, а яны з гарэхамi - уцякаюць далей. Калi-ж падыйшлi блiзка да дому таго хлапца, яна й кажа:
- Я затрымаюся ў карчме, а ты iдзi дадому, толькi глядзi, каб цябе бацькi не цалавалi, бо ты аба мне зусiм забудзеш.
Ён зайшоў у хату, а бацькi з радасьцi давай яго цалаваць, дык ён i чыста забыўся. Пабыўшы крыху, гавораць яму, каб жанiўся. Дык ён i жэнiцца. Сабралася шмат народу, а чараўнiковая дачка раскусiла азiн гарэх i вынула зь яго сукню, як месяц, убралася й iдзе. А матка каралевiча, як пабачыла яе, пачала бедаваць, што тую пакiне. Клiкнула яна яе да пакою, дала ёй такога вiна, што яна выпiла i заснула. Зьнялi яны тады зь яе тую сукню i схавалi. Прачнулася яна - няма сукнi. Заплакала з гора i пайшла.