Выбрать главу

Назаўтра ведзьма ўстала, прыбралася, як на кірмаш, а ўсё Алёнчына адзеньне схавала і будзіць яе:

— Уставай, паедзем братоў шукаць!

Устала Алёнка, глядзіць — няма адзеньня…

— Як-жа я паеду? — бядуе Алёнка.

Прынесла ёй ведзьма старыя жабрацкія рызманы.

— На, — кажа, — добра табе будзе і такое адзеньне.

Адзелася Алёнка, пайшла Сіўку запрагаць.

Узяла ведзьма нож і таўкач, села ў палукашак, як пані, а Алёнку за хурмана пасадзіла.

Едуць яны, а Лысун бяжыць збоку ды цяўкае:

Цяў, цяў! Не казала маці Ночак начаваці!.. Цяў, цяў! Ведзьма Бабарыха Паняю сядзіць, На цябе, Алёнка, Гадзінай глядзіць…

Пачула гэта ведзьма Бабарыха, схапіла таўкач і шпурнула ў Лысуна. Лысун заенчыў — перабіла яму ведзьма нагу. Алёнка заплакала:

— Бедны, бедны Лысун, як-жа ты цяпер без нагі будзеш бегчы!..

— Сьціхні, — пагразіла ёй ведзьма, — а то і табе так будзе!

Едуць яны далей, а Лысун не адстае, на трох нагах скача. Даехалі да новага перакрыжаваньня. Сіўка спынілася. Алёнка пытаецца ў яе:

Заржы, заржы, кабыліца, Скажы, скажы мне, Сівіца: На якую дарогу цябе кіраваць, Дзе мне родных брацейкаў шукаць?

Сіўка заржала, на правую дарогу паказала.

Цэлую ноч ехалі яны цёмнаю пушчай па правай дарозе. Раніцай выехалі на луг, бачаць — перад імі шаўковы шацёр стаіць, а каля яго трое жарабкоў пасецца. Сіўка весела заржала і павезла Алёнку зь ведзьмай проста да шатра.

Алёнка зарадавалася:

— Гэта тут напэўна мае браты жывуць!

Ведзьма злосна цыкнула на яе:

— Маўчы лепш. Тут жывуць не твае браты, а мае!

Пад'ехалі да шатра. Выходзяць адтуль тры статныя хлопцы-малайцы — твар у твар, волас у волас, голас у голас.

Ведзьма саскочыла з возу і да іх:

— Як маецеся, браткі? Я ўвесь сьвет звандравала, сваю галоўку стурбавала, усё вас шукала…

— Дык гэта ты наша малодшая сястра? — пытаюцца браты-асілкі.

— Але, — кажа ведзьма, — ваша родная сястра…

Кінуліся браты да яе, давай цалаваць, на руках падкідаць. Так рады, што і сказаць ня можна.

— Бач, — дзівяцца яны, — як доўга мы ваявалі: сястра за гэты час ня толькі вырасла, а і пастарэла… Ну, ды нічога: усіх ворагаў мы пазьнішчалі; засталася толькі адна ведзьма Бабарыха. Як знойдзем яе — спалім і тады дахаты паедзем.

Пачула гэта ведзьма, і аж ухмыльнулася: цяпер паглядзім, хто каго спаліць!..

— А якая гэта, сястрыца, дзяўчынка з табою прыехала? — пытаецца старэйшы брат.

— Гэта мая наймічка, — адказала ведзьма Бабарыха. — Яна ў мяне за хурмана езьдзіць і маю кабылку пасе.

— Добра, — кажуць браты, — яна і нашых коней пасьвіць будзе.

Павярнулася ведзьма, гукнула срогім голасам да Алёнкі:

— Чаго сядзіш? Выпрагай Сіўку ды вядзі пасьвіць!

Заплакала Алёнка, пачала Сіўку выпрагаць. А браты падхапілі ведзьму Бабарыху на рукі, панесьлі ў шацёр, пачалі частаваць-трактаваць.

Есьць ведзьма Бабарыха, п'е, а сама сабе думае: «Як палягуць спаць, дык я іх усіх і парэжу…»

Тым часам Алёнка сядзіць на лузе каля коней і сьпявае, плачучы:

Сонейка, сонейка, Сырая зямліца, Дробная расіца, А што-ж мая мамка робіць?

Зямля і сонца адказваюць:

Кросны тчэ, Кросны тчэ, Залатым паяском Павівае Дочку Алёнку З братамі чакае…

Выйшаў меншы брат з шатра, заслухаўся. Вярнуўся назад і кажа:

— Ведаеш, сястрыца, ведаеце, браткі, ці то птушка на лузе шчабеча, ці то дзяўчына сьпявае. Але так жаласна, што аж за сэрца хапае.

— Гэта мая наймічка, — кажа ведзьма Бабарыха, — яна на ўсе штукі здатная, толькі да работы лянівая.

Выйшаў тады сярэдні брат паслухаць, хоць ведзьма ня пускала яго.

Паслухаў ён жаласную песьню Алёнкі, а потым чуе, як сабака Лысун зацяўкаў:

Цяў, цяў! Ведзьма Бабарыха У шатры сядзіць, На чужых братоў Гадзінай глядзіць. Булкі есьць, віны п'е, Мёдам запівае, Родная-ж сястрыца Сьлёзы пралівае…

Вярнуўся сярэдні брат і кажа да старэйшага:

— Пайдзі ты паслухай.

Пайшоў старэйшы брат, а сярэдні вока зь ведзьмы Бабарыхі ня спускае…

Паслухаў старэйшы брат Алёнчыну песьню, паслухаў, што сабака Лысун сказаў пра ведзьму Бабарыху, і аб усім здагадаўся.

Пабег ён тады да Алёнкі, схапіў яе на рукі і прынёс у шацёр.