– Teraz odjeżdżajcie. Biały Kapitanie! Z Bogiem! – rzekła spokojnym, prawie radosnym głosem.- Dziękuję, dziękuję wam!
Pitt odszedł w stronę łodzi, czekającej na niego w przystani rybackiej, gdzie już niepokoił się o kapitana Rudy Szczur.
Piękny statek huczał, zwołując turystów, i wkrótce podniósł kotwicę, ryknął trzy razy i popłynął.
Biały Kapitan stał na dziobie i przyglądał się stromej skale z widniejącym na niej domkiem Lilit. Samotna postać kobieca nad urwiskiem odcinała się od bladego nieba i patrzyła za odpływającym okrętem.
Serce Pitta nagle zabiło tak gwałtownie, że uczuł niemal ból. Pohamował się jednak i oczy zwrócił przed siebie, tam gdzie czekała na niego męka gorącego wstydu za przeszłość i rozkosz zemsty za pogardę i niewiarę.
Elza ogarniała jasnymi oczami Hadselfiord i biegnący coraz szybciej biały okręt. Gdy zmienił się w mały, czarny punkcik i zapadł nareszcie za dalekim przylądkiem, przycisnęła ręce do piersi i przymknąwszy załzawione, pełne przerażenia oczy, szeptać jęła słowa sagi, słyszanej od Eddy-prababki siwej wiekowej, Lilit:
Zniknęły w mgle dalekiej białe żagle migowej łodzi luz me słychać grania rogów i skrzypu długich, giętkich – wioseł. Opustoszał zamek, zawarły się podwoje i umilkł mieczów szczęk… Na krużgankach -pustka, i na szczycie baszty – cisza…
OBJAŚNIENIA
aiguński traktat-traktat graniczny zawarty między Rosją a Chinami w 1858 roku w chińskim mieście Aigun (obecnie Hejho)
Aleksandrowsk – port na północ od Murmańska (obecnie Polamyj) Allahabad – miasto w północnych Indiach
arkolski most – pod Arcole we Włoszech Napoleon Bonaparte osobiście poprowadził natarcie w zwycięskiej bitwie z Austriakami w 1796 roku Berberowie – grupa ludów w Afryce Północnej bledy – wioski berberyjskie
Buriaci – lud mieszkający na południe od jeziora Bajkał i w północnej Mongolii
Cieśnina Jugorska – oddziela Półwysep Jugorski od wyspy Wajgacz
Cieśnina Karska – pomiędzy Morzem Karskim a Morzem Barentsa
„czerwona wdowa" – gilotyna
czum – namiot ze skór renów
Frisco – żargonowa nazwa San Francisco (USA)
galety – suchary
Jakuci – lud mieszkający w północno-wschodniej Syberii
Karelia – kraina w północno-zachodniej Rosji i południowo-wschodniej Finlandii; Karelowie są pokrewni Finom
Kinley góry – Góry Alaski, najwyższy szczyt Mount McKinley
Kirgizi – mieszkańcy Azji Środkowej
Laplandka – Laponka
Lofoty – grupa wysp na Morzu Norweskim
menty – przezwisko policji więziennej
Murman – Murmań, obecnie obwód murmański obejmujący Półwysep Kolski w Rosji narty samojedzkie – sanki niemieckie morze – Morze Północne Nordkapp – Przylądek Północny
Numidzi – mieszkańcy starożytnej Numidii w Afryce Północnej
Ocean Lodowaty, Ocean Północny – dawna nazwa obejmująca Morze Arktyczne oraz morza u północnych wybrzeży Europy, Azji i Ameryki Północnej
Ostiacy – Chamowie, lud zamieszkujący południową część Niziny Zachodniosyberyjskiej pany – u Samojedów długa futrzana koszula kobieca pióro – nóż w żargonie więziennym
runy – typ pisma germańskiego; najstarsze napisy z III i IV wieku występują na terenie Skandynawii; litery, znaki o charakterze tajemniczym, magicznym
sagi – staroskandynawskie opowieści, powstałe we wczesnym średniowieczu; początkowo przekazywane ustnie, spisane w XII-XIII wieku
Sameednam – nazwa tubylcza jednego z ludów syberyjskich (oraz zamieszkałej przez nich krainy), zmieniona przez Rosjan na Samojedów
Samojedzi – dawna nazwa Nieńców, ludów zamieszkujących pobrzeża Morza Barentsa i Morza Karskiego
santal – Santalwn, sandałowiec, drzewo dostarczające cennego wonnego drewna, a także pachnącego olejku
skaldowie – poeci-wojownicy staroskandynawscy, pieśniarze na dworach królewskich i możnowładczych w IX-XIII wieku
soroka – partia towaru składająca się z 40 sztuk sprut – ośmiornica
Tawga – Tawgińcy, Nganasanie, kiedyś północnoazjatyccy koczownicy, obecnie zamieszkują półwysep Tajmyr na Syberii transza – rów
Tunguzi – Ewenkowie, kiedyś północnoazjatyccy koczownicy, obecnie zamieszkują Syberię od środkowego Jeniseju po Morze Ochockie Victoriahavn – obecnie Narvik w Norwegii
Wybrzeże Lejtnanta Łaptiewa – Wybrzeże Charitona Łaptiewa, południowo-zachodnie wybrzeże półwyspu Tajmyr
SŁOWNIK TERMINÓW ŻEGLARSKICH
akord – konrakt, umowa najmu z marynarzami; zaakordować (się) – zaciągnąć (się) do służby okrętowej
awizo – mały, szybki statek pomocniczy
baka – latarnia morska lub inny stały punkt orientacyjny; pływający znak nawigacyjny bakan – zakotwiczony pływający znak nawigacyjny (boja, beczka) wskazujący szlak wodny, niekiedy świecący
bakbort – lewy bok, lewa burta statku; także kierunek na lewo (bakier) balkon – ganek dokoła rufy
barduny – liny mocujące maszt od jego szczytu do tyłu statku; łańcuchy mocujące komin barkasa, barkas – większa łódź, służąca do transportu towarów i komunikacji między statkiem a lądem; niewielki statek służący do różnych prac portowych
basztaki – liny albo łańcuchy mocujące przedni maszt, czyli bukszpryt, także komin itp. bat – łódź wiosłowa lub żaglowa; także mały statek bełk – topiel wodna, głębina morska; miejsce głębinne
bezan – tzw. przybranka, odnosząca nazwy osprzętu żeglarskiego po niej występujące do tylnego masztu (np. bezanwanta, bezanmars); także: skrótowa nazwa tylnego masztu -bezanmasztu oraz żagla na tylnym maszcie – bezanżagla
biesiadnia, kajut-kompania – duża kajuta, służąca jako jadalnia, miejsca zebrań załogi
bocianie gniazdo – zob. mars
brasy, gary – liny u końców rej do ich obracania; brasować, garować – obracać reje w płaszczyźnie poziomej
bratszpil – winda o poziomej osi na przedzie statku, służąca do wyciągania kotwicy; por. kabestan, szpil
brekwater, molo – falochron, tama przy wejściu do portu, chroniąca go od uderzeń fal bryza – lekki, stały wiatr, wiejący prostopadle do linii brzegowej; także każdy wiatr o
stałym i umiarkowanym natężeniu
bukszpryt – ukośny maszt, osadzony na dziobie statku, wystający poza burtę
chodnik, trep – przenośny pomost służący do komunikacji między pokładem statku a
lądem oraz między pokładami statków ciura – marynarz niewykwalifikowany
cwintnal – pionowy słupek w pokładzie statku, służący do wiązania lin
cynklować – płynąć w określonym kierunku, trzymać kurs, sterować
czeladnia – wspólna kajuta majtków
czwórka – łódź poruszana przez czterech wioślarzy
debarkader – przystań towarowa lub pasażerska
dek – pokład
dma – silny wiatr
dryf- znoszenie statku przez wiatr, prąd lub fale, powodujące np. zbaczanie z kursu; także ruchy statku stojącego na kotwicy; stać pod dryfem – stać na kotwicy; także dzięki odpowiedniemu ustawieniu żagli nieznacznie tylko przemieszczać się mimo silnego wiatru dunuga, ruchawica, ruchawa – silna fala przed sztormem i po nim fairep – żob. trap
fana – chorągiew masztowa, zazwyczaj w różnych barwach (np. sygnałowa)
farwater – zdatny do żeglugi szlak wodny, wytyczony wśród mielizn i innych przeszkód
feluka – mały, smukły statek arabski ze skośnymi żaglami
tender (inaczej: oganiacz) – kloc z drzewa, sznurów lub korka, spuszczany na lince po burcie, służący do ochrony statku przed uderzeniami
flandrować (o żaglu) – trzepotać się, uderzać o części omasztowania