Талент да малявання ў яе адкрыўся змалку, але ні маці, ні бацька — Кастусь Войцэк — не заахвочвалі такое дзівацтва дачкі. Пазней змірыліся: дзяўчынка ад нараджэння была кульгавенькая і працаваць у полі, як усе, не магла, дый па гаспадарцы, у хаце на яе не вельмі можна было разлічваць. Калі Хрысціна паднімала цяжкі чыгунок з бульбай ці балею з вадой, на яе балюча было глядзець: яна перакошвалася. Праўда, за калаўротам ёй не было роўных, але ж авечак круглы год не стрыгуць.
Неяк Хрысціна прыстала да бацькі:
— Купі мне фарбаў, ну купі, хоць крышачаку.
Бацька нахмурыўся, але за ўнучку заступілася тады яшчэ жывая маці Кастуся.
— Купі, сынок, тое, чаго цябе дачка просіць. Грошы гэта каштуе невялікія, а глядзі, можа, нейкі толк з такой пусцяковіны і атрымаецца.
І сапраўды, калі Хрысціна размалявала белыя сцены хаты ўсякімі дзівацтвамі, то многія малодкі таксама захацелі падхарашыць і свае: хто сенцы, а нехта сцены не толькі знадворку, але і ўнутры. А за гэта плацілі малаком ці воўнай, а часам і невялікай, але манеткай.
А да мастацтва малявання бабуля паволі перадала ёй і ўменне лячыць. Дзе якую траўку знайсці, калі і які адвар зварыць, каб хвораму дапамагчы.
І Хрысціна стала вельмі патрэбным чалавекам для вяскоўцаў.
З-за таго, што была яна Богам пакрыўджана, замуж яе ніхто не ўзяў, а Хрысціна як з ранніх гадоў хустку накінула на галаву, так пад ёй і схавала свае залатыя валасы і яшчэ больш прыцьміла карыя вочы. Хто назваў яе ўпершыню бабкай Хрысцінай, можа, дзіця якое неразумнае, а можа, нейкая злая суседка. Невядома. Але, як бы там ні было, прыстала да яе мянушка, і сталі клікаць Хрысціну бабкай, хоць гадкоў ёй было ўсяго трыццаць.
Хрысця шкадавала людзей, але ставілася да іх з насцярогай. Добрым быць проста, калі ўсё добра. А калі што не так?
Вось надоечы памерла ў суседнім сяле маленькая дзяўчынка. Шаптуха вельмі старалася выратаваць бялявага анёлачка. Але ні адвары, ні малітвы не дапамаглі. Тады маці памерлай стала лямантаваць на ўсё сяло, што Хрысціна — ведзьма, што яна знарок дзіця недагледзела, каб чыстай душой сатану ўлагодзіць.
Ледзь супакоілі маці дзяўчынкі, а яе бацька нават прабачэння прасіў, але кепскія словы, напэўна, у некаторых галовах затрымаліся...
— Гэй, пра што тужыш, бабка Хрысця? — пачула яна побач звонкі дзявочы голас.
Ля агароджы стаяла Антаніна Скшынецкая.
Каторы раз залюбавалася шаптуха постаццю маладой дзяўчыны, а тая глядзела на яе вачамі, якія смяяліся, і пакусвала пунсовымі вуснамі белы кончык сарванай травінкі.
— Ты чаго ў такую рань прыбегла? — ласкава спытала яна прыгажуню.
Антаніна агледзелася па баках. Вяскоўцаў на вуліцы не было відаць.
— Давай прысядзем дзе-небудзь у кутку, каб ніхто не прыкмеціў.
— Лаўка на заднім двары ёсць, — прапанавала бабка Хрысціна.
— Добра, — узрадавалася дзяўчына.
Яны прайшлі ў двор.
Антаніна доўга ўсаджвалася: усё папраўляла доўгую паласатую спадніцу.
Нарэшце яна супакоілася.
— Ты ж ведаеш, што ніхто з бацькоў дзеўку ў хаце доўга трымаць не будзе?
Хрысціна кіўнула галавой.
— Вось і мае вырашылі замуж мяне выдаць.
— Няўжо пан які аб’явіўся? — пацікавілася шаптуха.
Антаніна паморшчылася.
— Ды пакінь ты — пан. Гэта мая матухна спіць і бачыць, каб мяне за высакароднага выдаць. З яе марамі мне прамая дарога ў манастыр. Не, бацька мне іншае падрыхтаваў. Хоча мяне аддаць нашаму старасту.
— Ды ты што, быць такога не можа! — пляснула рукамі старая.
— Можа, можа.
Дзяўчына падсунулася да яе бліжэй і амаль зашаптала на вуха:
— Ствары мне адваротнага зелля для Лешака і Янака.
— А гэты цябе чым пакрыўдзіў? Хлопец ён відны і, здаецца, добры, не ў роднага дзядзьку пайшоў.
— Дурань ён, а ад дурняў адны нязручнасці. Падарыў кагадзе бацьку брошку нябачанай прыгажосці, а той вырашыў, што калі Круціцкі такімі рэчамі з работнікам разлічваецца, дык, уяўляеш, што ў яго ў засеках прыхавана? Таму і пабег зранку да яго змаўляцца з нагоды мяне. Я ялейныя пагляды Лешака даўно на сабе заўважаю. Бацька — да яго, а я — да цябе.
Бабка Хрысціна задумалася.
— А як жа ты, дзеўчынка, яму адварот дасі? У шынок нам ніяк не выпадае ісці.
— Ты ўжо зрабі, а я прыдумаю, як яго, гада, апаіць! Ды хоць да Дражыны ў госці напрашуся, калі там яе бацька будзе. Чаі распіваць з ім будзем, ды яшчэ і з пернікамі, — зло ўсміхнулася Антаніна. — Дык зробіш?
— Дапамагу табе, прыгажуня, як не дапамагчы. Толькі зёлкі гэтыя не зараз робяцца. Трэба табе заўтра па вячэрняй зорцы прыйсці.