Выбрать главу

Калi я сказаў, што згодны зь iм працаваць пры адной умове, Ахроменка пабажыўся. Забуду наркату! Далiбог, кiну палiць!

Што-што, а вось раздаваць абяцаньнi ён любiць. Абяцае ўсiм што заўгодна, калi заўгодна й колькi заўгодна. Ахром паталягаманюка. Змагацца з iлжывымi абяцаньнямi немагчыма. На адну хлусьню накладаецца наступная, да трэцяга падману дадаецца чацьверты, сам заблытваешся, нэрвуешся й нарэшце ненавiдзiш не падманшчыка, а самога сябе.

Найвялiкшая мана з боку Ахрома. У мяне бацькi няма. Толькi мама й бабуля, якiя жывуць у Гомлi.

Ахроменка — сiрата, яму трэба дапамагаць, яго трэба пашкадаваць i абласьцiць. А як жа ж?

Толькi празь пяць гадоў пасьля нашага знаёмства даведваюся, што ў Ахрома ёсьць бацька, якi жыве ў адным двары з мамай i бабуляй. У бацькi залатыя рукi, ён можа адрамантаваць, направiць, адладзiць усё на сьвеце — ад тэлекамбайна да мапэда. Праўда, ён п’е вiно й гарэлку штодня, таму з мамай яны разышлiся. Бывае. Часьцяком.

Якi ж ты сiрата, Слава Ахроменка? Просты! Сiрата па ўласным жаданьнi. Байструк дзеля выгоды. Як у песьнi. Сiраце паўсюль у нас дарогу, байструку павага й дапамога! Ня трэба быць Плятонам, каб скемiць: у чужым горадзе лепш назвацца байстрылам, чым сынам старшынi калгасу цi таго ж майстра на ўсе рукi. Сiрата можа папрасiць грошы ў пазыку. Не адмовiш.

Ахром пазычаў ня толькi рублi. Ён i ключы ад кватэры ў мяне выпрасiў, калi прачуў, што я зьяжджаю ў адпачынак разам зь сям’ёю. Даў. Канечне, пашкадаваў. Жонка дагэтуль не даравала Ахрому тры рэчы. Сапсаваў нямецкую друкарскую машынку «Эрыка». Падрапаў панiву з тэфлонавым пакрыцьцём, на якой можна было смажыць блiны без алею, тлушчу й сала. Можна было, пакуль Ахром не падсмажыў яйкi. Панiву падарыла жонцы цётка, даслала зь Вялiкага Макацялёма, няблiзкi сьвет — Мардовiя. А што Ахрому?.. Ён яшчэ i ўнiтаз пабiў, упусьцiў у чарупiну малаток.

Зрэшты, не сыйшоўся клiнам сьвет для мяне на гэтых унiтазе, панiве й машынцы «Эрыка». Будзе дзень, будзе й хлеб. Будзе хлеб, будзе й да хлеба.

Ахрома ня любiць тэхнiка. Яго не паважаюць рэчы. Гэта — найцiкавейшая адметнасьць Ахроменкавай асобы. Просьценькая шарыкавая асадка, патрапiўшы ў парослыя белымi валаскамi Слававы рукi, бунтуецца, пачынае цячы, пэцкаць у нязмыўную пасту ўсё чыста — паперу, стол, падлогу й рабацiнiсты нос няздары.

Неахайнасьць — вызначальная рыса Ахроменкавага аблiчча. Даводзiлася пасылаць. Слава, iдзi ў лазьню!

Не дапамагала. Крыўдаваў. Сыходзiў. Зьнiкаў. Прападаў. А калi вяртаўся, дык выгляд i пах прыносiў ранейшы.

О, саладжава-цьвiлы дух самотных мужчын! Мусiць, так патыхала ад пустэльнiкаў. Пэўна, такi смурод сыходзiў ад сьвятога Антонiя. Жах у тым, што смурод ты глынаеш нават ня хочучы. Нябожчыкi былi б не такiя страшныя, каб не даводзiлася ўсмоктваць у сябе часьцiнкi раскладзенага цела. Як разумею людзей, што ўлiваюць у горла паўшклянкi гарэлкi перад тым, як iсьцi на пахаваньне.

Пах самоты Ахром захаваў i пасьля ўласнага вясельля. Мусiць, таму, што жонку ўзяў наўзьдзiў адпаведную сабе — армянку Гулян, таўсташчокую, дзюбаносую, з вусамi. Гулян, як i Ахром, не галiлася. Яна й не выбельвала рэдзенькiя, чорныя, мяккiя вусiкi. Кажуць, вусатыя жанчыны вельмi тэмпэрамэнтныя, палкiя, гарачыя. А што iм застаецца гаварыць?

Чорт зь iмi. Вусатыя дзеўкi мяне таксама вабiлi.

Не пра эротыку гаворка.

Пра Ахрома. Пры ўсiм тым ён — творца, мастак. Хто можа быць цiкавейшы за чалавека апошняй у сьвеце вольнай прафэсii? Няма ў яго грошай, апранаецца, як Бог дасьць, пахне не пранцускiм адэкалёнам. Адкiнем умоўнасьцi, палонных i рабоў. Ахром — вольны чалавек. Захацеў — прыйшоў, не пажадаў — лёг спаць. З Ахроменкам цяжка дамаўляцца, можа падмануць. Толькi лёгка дамаўляцца з чалавекам, якi ня носiць уласных думак, якому ў галаву ня прыйдзе паразважаць, падумаць i перадумаць. А мастак? Ён можа й адаслаць куды найдалей. Ненадзейныя людзi — творцы. Неспакойныя, неўраўнаважаныя, нахабныя. Лезуць, шчэмяцца, цiкавяцца. Iх гоняць, iх зьневажаюць, крыўдзяць, б’юць.

Вось i з Ахромам выйшла непрыемнасьць, празь лiшнюю цiкаўнасьць.

Прыйшоў, сеў у фатэль, нагу на нагу закiнуў i кажа. Я для вашага часопiсу пра рок-н-рол пiшу? Пра Джагера, Планта й Колiнза накрэмзаў. Правiльна?

Маўчу, чакаю. Ахром ня толькi пра рокераў нашрайбаў. Ён даволi разумна выпiсаў эсэ пра кiч-культуру, з прытоеным снабiзмам пазьдзекваўся з аматараў канiбальскiх застольляў, калi ядуцца тарты, выпечаныя ў выглядзе чалавечых рук i галоў. Дый пра хiповы камунiзм, з распуснымi летнiкамi, у Ахрома атрымаўся добры нарыс.