- Трэба спадзявацца, што даляцела, - абнадзеiў Мацiяс. - Значыць, Сафiя перашкодзiць Джосi.
Вярнуўшыся ў дом да Мацiяса, мы ўбачылi воддаль таўстуна Додзiка: ён ляжаў на траве i гуляў у косцi з трыма iншымi салдатамi Тэнджыла. Усе яны, напэўна, былi вольныя ад спраў. Мы доўга назiралi за iмi з кухоннага акна. Яны гулялi ў косцi, елi мяса, пiлi пiва - усё гэта яны прыцягнулi з плошчы. Гульню ў косцi неўзабаве яны спынiлi i проста елi мяса i пiлi пiва, а потым толькi пiлi пiва, затым наогул нiчога не рабiлi, а толькi поўзалi сярод кустоў, як жукi, i, нарэшце, паснулi.
Iх шлемы i плашчы ляжалi на траве там, дзе яны iх кiнулi, бо каму ж прыйдзе ў галаву пiць пiва ў такi гарачы дзень у тоўстым плашчы з воўны.
- Калi б Тэнджыл ведаў, ён бы iх высек, - сказаў Джанатан.
Потым ён выйшаў на двор i, перш чым я паспеў напалохацца, вярнуўся з плашчом i шлемам.
- Навошта табе гэтыя мярзотныя рэчы? - прабурчаў Мацiяс.
- Я яшчэ не ведаю, - адказаў Джанатан, - але, можа, настане момант, калi яны мне будуць неабходны.
- Глядзi, можа наступiць момант, калi цябе схопяць...
Але Джанатан сарваў з сябе барадуi рыззё, надзеў шлем i плашч i так стаў падобны на салдата Тэнджыла, ажно стала страшна. Мацiяс схамянуўся i папрасiў яго схаваць гэтыя жахлiвыя рэчы.
Джанатан так i зрабiў.
Потым мы ляглi i праспалi ўсю астатнюю частку дня, i я не ведаю, як яны там разабралiся, калi таўстун Додзiк i яго хаўруснiкi сталi высвятляць, чый шлем i чый плашч прапалi.
Мацiяс таксама спаў, але ён прачынаўся, як казаў ён нам потым, ад крыкаў i праклёнаў, якiя даляталi з зараснiкаў руж.
У гэту ноч мы працягвалi капаць падземны ход.
- Яшчэ тры начы, не больш, - прыкiнуў Джанатан.
- А што будзе потым? - пацiкавiўся я.
- А потым будзе тое, дзеля чаго я сюды прыйшоў. Можа, яно i не ўдасца, але я ўсё роўна павiнен паспрабаваць вызвалiць Орвара.
- I я з табой, - сказаў я. - Толькi не пакiдай мяне зноў аднаго. Куды пойдзеш ты, туды i я.
Ён паглядзеў на мяне i ўсмiхнуўся.
- Калi ты сапраўды гэтага хочаш, то хачу i я, - адказаў ён.
11
Пасля такога абеду i пiва салдатам Тэнджыла захацелася атрымаць ад уладара яшчэ i дваццаць коней, i яны з асаблiвым стараннем пачалi шукаць Джанатана. Яны шукалi з ранку да ночы, зазiраючы ў кожны куток у Далiне. Джанатан вымушаны быў заставацца ў сваiм сховiшчы, i ён, небарака, там ледзь не задыхнуўся.
Ведэр i Кадэр лазiлi паўсюль i зачытвалi загад Тэнджыла пра майго брата. Я таксама меў магчымасць пачуць, што праз сцяну без дазволу пранiк вораг Тэнджыла Джанатан Львiнае Сэрца, месцазнаходжанне якога ў Далiне Дзiкай Ружы застаецца невядомым. Яго прыкметы: "Вельмi прыгожы малады чалавек са светлымi валасамi, цёмна-блакiтнымi вачамi, стройны". Яны апiсвалi яго так, як апiсаў iм Джосi. Я ўпэўнены ў гэтым. I зноў я пачуў пра пакаранне смерцю за ўкрыццё Львiнага Сэрца i пра ўзнагароду таму, хто яго выдасць.
Пакуль Ведэр i Кадэр ездзiлi вакол, абвяшчаючы ўсiм пра гэта, людзi Далiны прыходзiлi ў дом Мацiяса развiтацца з Джанатанам i падзякаваць яму за ўсё, што ён для iх зрабiў, а зрабiў ён, вiдаць, значна больш, чым я ведаў.
- Мы нiколi не забудзем цябе, - гаварылi яны са слязамi на вачах, пакiдаючы яму астатнi хлеб, хаця самiм не было чаго есцi. - Табе ён больш патрэбны ў тваiм цяжкiм i небяспечным падарожжы, - а потым iшлi слухаць Ведэра i Кадэра яшчэ раз - проста дзеля забавы.
Салдаты не абмiнулi i дом Мацiяса. Калi яны ўвайшлi, я сядзеў на табурэце ў кухнi i страшэнна баяўся, баяўся нават варухнуцца, а Мацiяс, наадварот, паводзiў сябе вельмi ўпэўнена.
- А што вы шукаеце? - сустрэў ён iх. - Я не веру ў тое, што Львiнае Сэрца наогул iснуе. Гэта выдумалi, каб пераварочваць наша жытло.
Яны, вядома, перавярнулi ўсё дагары нагамi i ў нашым дамку. Пачалi яны з маленькай спальнi i зрабiлi звалку з пасцелi. Потым абшукалi шафу, выцягнуўшы адтуль кожную рэч, што, зразумела, было дурасцю з iх боку. Няўжо яны сапраўды думалi, што Джанатан хаваецца ў шафе?
- Можа, вы зазiрнеце i ў гаршкi? - з горыччу сказаў Мацiяс.
Потым яны пайшлi ў кухню i пачалi круцiцца каля буфета, а я сядзеў на табурэце i адчуваў, як ува мне закiпае нянавiсць. Гэта было якраз у той вечар, калi мы з Джанатанам збiралiся пакiнуць Далiну, i я падумаў, што калi яны яго знойдуць, то я не ведаю, што зраблю. Не можа быць, каб лёс быў такi несправядлiвы, каб яны схапiлi Джанатана ў апошнiя хвiлiны яго знаходжання ў Далiне.
Мацiяс напхаў у буфет старога адзення, шкур i многа iншых рэчаў, каб заглушыць любы гук са сховiшча. Салдаты ўсё гэта выкiнулi на падлогу.
А потым... У мяне гатоў быў вырвацца крык, ад якога мог развалiцца дом: адзiн з iх ужо браўся адсоўваць буфет. Але я не выдаў нiводнага гуку. Я сядзеў, як спаралiзаваны, на табурэце i ненавiдзеў яго ўсёй душой, ненавiдзеў у iм усё: яго грубыя рукi, тоўстую шыю i бародаўку на лбе. Я ненавiдзеў за тое, што баяўся - зараз ён убачыць дзверы, якiя вядуць у сховiшча, i гэта будзе канец для Джанатана.
Але тут закрычаў Мацiяс:
- Паглядзiце, што вы нарабiлi! Пажар! Хiба вам Тэнджыл загадаў падпальваць наша жытло?
Не ведаю, як такое магло здарыцца, але гэта было сапраўды так. На падлозе гарэла шкура, i салдаты павiнны былi кiнуць усё, каб патушыць яе. Яны скакалi, i тупалi нагамi, i лаялiся, i праклiналi, i, нарэшце, вылiлi на яе вядро вады, так што агонь быў амаль што патушаны. Але Мацiяс працягваў бурчаць, каб паказаць, як ён на iх злуецца.
- Вы што, не разумееце? - ушчуваў ён. - Воўну ж нельга кiдаць каля агню, адкуль заўсёды ляцяць iскры.
Салдат з бародаўкай як ашалеў.
- Заткнiся, стары, - закрычаў ён, - а то ў мяне ёсць багата спосабаў заткнуць тваю глотку!
Але Мацiяс не даваў iм запалохаць сябе.
- Не, вы спачатку прыбярыце за сабой, - абураўся ён. - Паглядзiце, што вы тут нарабiлi! Ператварылi ўсё ў свiнушнiк.
Гэта якраз i прымусiла iх паспешлiва выбiрацца.
- Сам прыбiрай свой свiнушнiк, стары хрэн! - сказаў салдат з бародаўкай. Ён выйшаў першы, а за iм iншыя салдаты, пакiнуўшы пасля сябе незачыненыя дзверы.
- У iх зусiм няма сумлення, - уздыхнуў Мацiяс.
- Якое шчасце, што загарэлася шкура, - усклiкнуў я. - Шчасце Джанатана...
Мацiяс папляваў на пальцы.
- Так, невялiкiя пажары зрэдку вельмi патрэбны, - сказаў ён. - Хаця, халера, вельмi пячэ ў пальцы, калi бярэш з агню гарачае вуголле.
Але гэта не быў яшчэ канец нашых няшчасцяў.