Выбрать главу

Правільна, музыкі, глушы іх!

Радыё. Увага! Увага! У нас ёсць лючшы песня! Ві будзеце пець яе, калі вернецеся дамоў, выйшаўшы з крэпасці! Вось яна!..

З нямецкага радыёрупара палілася «Кацюша».

Ну і д’яблы! Чым узяць хочуць!

Чацвёрты баец нечакана стрэліў.

1-ы баец. Чаго панікуеш?

4-ы баец. Афіцэр паказаўся.

Радыё. Не страляйце! Не страляйце! Да вас ідзе парламенцёр! Да вас ідзе парламенцёр!

Прыбягае Марасян.

Марасян. Хлопцы, не страляць!

Кукушкін. Я нешта недачуў. Хто там ідзе?

2-гі баец. Парламенцёр, цецярук глухі!

Кукушкін. А хто гэта?

3-ці баец. Для перагавораў!

Кукушкін. Ну от! А я што казаў? Прыпяклі нашы, дык аж самі бягуць перапрашаць!

Марасян. Хлопцы! Матай пакуль адгэтуль… Не варта такімі на вочы немцу паказвацца. Давай за сцены!

Байцы распаўзаюцца, хто куды.

Кукушкін. А я?

Марасян. У штаб. Перадай камісару, што парламенцёра прывяду сам.

Кукушкін. Слухаю. (Паўзе за кулісы.)

Карціна пятая

Штаб абароны. Багатаў па-ранейшаму сядзіць ля сцяга. Перад Зіміным і Трубачовым стаіць Кукушкін.

Зімін (Кукушкіну). Вяртайся, Кукушкін, і перадай Марасяну, каб не спяшаўся з парламенцёрам. Нам трэба сёе-тое ўладкаваць да яго прыходу.

Кукушкін. Слухаю. (Паварочваецца.)

Трубачоў. Таварыш Кукушкін…

Кукушкін (спыняецца). Я.

Трубачоў. Пра якога гэта генерала Кукушкіна немцы трубяць па радыё, часам не сваяк твой?

Кукушкін. Гэта я іх там напалохаў. Сказаў, што абаронай камандуе генерал… Кукушкін.

Зімін і Трубачоў рагочуць.

Зімін. Малайчына, Кукушкін!

Кукушкін (вінавата). Ну, прысталі — хто ды хто камандуе абаронай.

Зімін. Не, не, ты правільна сказаў! Хвалю за прыдумку!

Кукушкін. Служу Савецкаму Саюзу!

Зімін. А зараз, генерал, ляці да Марасяна — папярэдзь.

Трубачоў. Пасля вернешся і станеш на пост ля сцяга замест Багатава, пакуль мы тут з парламенцёрам будзем гаманіць.

Кукушкін. Ёсць! (Выходзіць.)

Зімін (Багатаву). Міша, можаш нагу на нагу пакласці?

Багатаў (спрабуе). Увогуле… магу.

Зімін. Гэта — калі немец прыйдзе. А зараз сядзі, як табе зручней. Хоць не варта было б паказваць фашысту цябе такога змарнелага. Але ні я, ні Трубачоў па-нямецку — ні ў зуб нагой. А ты хоць збольшага… Словам, сядзі і рабі выгляд, што адпачываеш. (Да Трубачова.) А мы, Трубачоў, пойдзем расставім пасты. Няхай наглядаюць. А то ён будзе тут заліваць нам, а ў гэты час штурмавікі ўпотайку падбяруцца да нашых пазіцый. (Выходзяць.)

Багатаў спрабуе пакласці нагу на нагу, пасля абчышчае рукой пыл з гімнасцёркі. Уваходзіць Зіна.

Зіна. Ну як, Міша? Цярпіш?

Багатаў. Цярплю.

Зіна. Паправіць павязкі?

Багатаў. Няма калі!

Зіна. Чаму?

Багатаў. Парламенцёр зараз прыйдзе.

Зіна (трывожна). А што гэта азначае?

Багатаў. Ты ж ваенная. Павінна разумець.

Зіна. Ультыматум?

Багатаў. Безумоўна.

Зіна. Але Зімін жа не прыме яго.

Багатаў. Напэўна.

Зіна. Значыць, зноў штурм?

Багатаў. Не прывыкаць. Восем вытрымалі і дзевяты, дасць бог, перажывём.

Зіна. А ты ведаеш, колькі нас асталося?

Багатаў. Ведаю. Мала.

Зіна. Дзевяты можа быць апошні.

Багатаў. Пабачым.

Зіна. Як усё-такі добра, што Толя паспеў вырвацца з гэтага пекла.

Багатаў. Я так не зрабіў бы.

Зіна. Ну навошта лішняя ахвяра!

Багатаў. Не будзем спрачацца. Ты яму ўсё гатова дараваць.

Зіна. Я люблю яго…

Багатаў. Для мяне гэта не сакрэт.

Зіна. Я іначай не магла. Даруй мне, Міша.

Багатаў. Бог даруе.

Зіна. Не злуй…

Багатаў. Ды не. Я разумею… Не магла ж ты падзяліцца надвае: для яго і для мяне.

Зіна. Гэта не падзяляецца, Міша.

Багатаў. Сёння, Зіна, нам можна прызнавацца ва ўсім. Як на споведзі. Ты — першая, каго я пакахаў… Ну і, відаць, апошняя.