Так апрацоўвалі першыя металы ўсе народы. Вядома, што да з'яўлення ў Амерыцы еўрапейцаў там усе медныя вырабы былі каваныя. Toe ж самае было і ў старажытным Егіпце, Месапатаміі, Індыі, Кітаі.
Апрацоўваючы самародны метал i карыстаючыся меднымі вырабамі, чалавек усё больш пазнаваў уласцівасці гэтага «каменя». Прымаючы пад увагу, што ў чалавечым жыцці пастаянна прысутнічаў агонь, у рэшце рэшт павінна было адбыцца «сутыкненне» медзі або меднай руды з агнём. Дзякуючы гэтаму чалавек заўважыў, што медзь плавіцца, а з меднай руды «выцякае» чысты метал. Такое магло здарыцца, напрыклад, калі медныя рэчы выпадкова траплялі ў агонь або з кавалкаў меднай руды складалі аснову агнішча.
Аднак i навучыўшыся выплаўляць медзь з руды, для апрацоўкі атрыманых зліткаў па-ранейшаму ўжывалі той жа стары спосаб халоднага кавання i толькі пазней прыйшлі да найбольш дасканалага метаду — адліўкі рэчаў з расплаўленай медзі ў адпаведных формах.
У Заходняй Еўропе паклады медзі былі вядомы на тэрыторыі Чэхаславакіі, Венгрыі, Румыніі, Аўстрыі, Іспаніі, Італіі, Англіі; у нашай краіне — на Каўказе, Урале, у Прыкарпацці. Шмат медзі мелася i на іншых кантынентах. Напрыклад, у Паўночнай Амерыцы на паверхні зямлі сустракаліся кавалкі самароднай медзі вагой да 260 кг.
У познім неаліце (неаліт — новы каменны век), калі першабытны чалавек выбраў лепшыя запасы крэменю на паверхні, ён перайшоў да шахтавай распрацоўкі крэменяносных радовішчаў крэйды ў зямной глыбіні. Так i ў новую эпоху, у бронзавым веку, сабраўшы ў вядомых мясцінах самародную медзь i медную руду, якая залягала на паверхні, чалавек пачаў здабываць ix у нетрах горных парод, тэта значыць перайшоў да шахтавага спосабу.
На Паўночным Каўказе ў вярхоўях ракі Вялікі Зелянчук выяўлена медзездабываючая шахта бронзавага веку, якая прабівала горную пароду i дакладна трапляла на жылу сярністай меднай руды. У той жа час пры вывучэнні іншых старажытных выпрацовак бачна, што многія з ix закладваліся наўздагад i не заўсёды давалі патрэбны вынік: пошукі медных руд часам вяліся спосабам «спроб i памылак».
Сёння для пошукаў карысных выкапняў ужываюцца складаныя прыборы, у тым ліку ўстаноўленыя i на штучных спадарожніках Зямлі, выкарыстоўваюцца метады геафізічных назіранняў, прабіваюцца глыбокія пошукавыя свідравіны. Зразумела, што чалавеку бронзавага веку ўсе гэтыя спосабы былі недаступныя. Спачатку ён проста збіраў у горнай мясцовасці, там, дзе пароды былі перамыты рэкамі i горнымі патокамі, выветраны або выходзілі на паверхню ў месцах трэшчын i разломаў, канкрэцыі самароднай медзі. З вопыту i назіранняў нашы продкі пазней пачалі выяўляць выхады выкапнёвых пакладаў па колеру вокіслаў — чырванавата-зялёнаму i зеленавата-чорнаму. А пад налётам вокіслаў, калі ix счысціць, адкрываўся знаёмы i жаданы для вока старажытнага горназдабытчыка чырвоны колер медзі.
Натуралькыя россыпы самароднай медзі сведчылі, што недзе побач знаходзяцца яе некранутыя скопішчы. Пра наяўнасць медных руд гаварылі пытліваму горназдабытчыку i характар расліннасці — нізкарослы, як бы высыхаючы лес, дробная трава, асаблівыя віды раслін, якія, наадварот, лепш развіваліся побач з меднымі пакладамі i ix вокісламі. Магчыма, ужо ў бронзавым веку было заўважана, што над медзяноснымі жыламі хутчэй таюць іней i снег.
Многія іншыя адзнакі, веды пра якія назапашваліся на працягу многіх пакаленняў, дапамагалі чалавеку бронзавага веку ў яго пошуках неабходнай сыравіны.
На тэрыторыі СССР буйныя цэнтры здабычы медзі існавалі на Каўказе, Урале, Алтаі, вядомы паклады медзяносных парод у Прыкарпацці, Данбасе, на Сярэдняй Волзе i ў іншых мясцінах. Былі медзездабываючыя шахты на Пірэнейскім паўвостраве, у Францыі, Англіі, у Цэнтральнай Еўропе.
На старажытных распрацоўках практыкаваліся ўжо вядомыя раней спосабы, якія выкарыстоўваліся i пры шахтавай здабычы крэменю. Тыя ж самыя, што i раней, былі i гарняцкія інструменты — рогавыя кайлы, кліны. Пазней рогавыя прылады сталі замяняцца масіўнымі каменнымі молатамі, завостраныя канцы якіх служылі i як кіркі. З цягам часу сталі рабіць спецыяльныя гарняцкія металічныя інструменты (медныя, а затым бронзавыя) — кіркі, кувалды. Праўда, па-ранейшаму для раздраблення здабытай руды часам ужываліся i каменныя молаты.