— Без цябе і Насты?
— Пры чым тут Наста?
— Ты і з ёй, як са мной?
— Во… Ужо й рэўнасць… Цяжка з вамі, славянкі-лесбіянкі.
— Якая рэўнасць?.. Я не лесбіянка. У мяне мужык ёсць, хоць і няма. Проста цікава, як?
— Калі цікава, дык не так.
— А як?
— Іначай.
— Як іначай?
— Як лесбіянка дэмакратыі з лесбіянкай дыктатуры. Яны абедзве жывуць не сумна…
— А чаму ты…
Я не ведала: ці пытацца?..
— Што чаму?..
— Чаму ты ўвогуле гэтым займаешся?
— Чым гэтым?
— Гэтым… з жанчынамі?
— Бо не люблю мужыкоў.
— У цябе ж муж ёсць…
— Дык і што?.. Усё адно не люблю. З дзяцінства.
— І бацьку не любіла?
Спытаўшы, я адчула, як яна напружылася.
— Не любіла. Ён мяне не абараніў.
— Ад чаго?..
Вера павярнулася на спіну, кінула рукі ўздоўж цела, утаропілася ў столь…
— Ад таго, што са мной зрабілі…
Пра тое, што з ёй зрабілі, я магла б і не пытацца, бо ўжо ведала, што зрабілі з ёй тое самае, што і са мной, але я спытала:
— А што з табой зрабілі?..
Яна памаўчала. Відаць, думала: ці расказваць? Такое расказваюць ці некаму зусім выпадковаму, ці найблізкаму. Хоць якраз найблізкім казаць такое не варта, ім робіцца гідка. Такое распавядаюць толькі ці некаму зусім выпад коваму, ці толькі самім сабе.
Я не была выпадковай, я была пакліканай. Яна сама паклікала мяне праз вясёлкавыя пырскі фантана.
Праз пустату. Праз космас.
Я не была блізкай, мы сустрэліся ў космасе імгненне назад. Зрэшты, усе сустракаюцца ў космасе імгненне на зад, таму блізкіх не бывае ўвогуле.
Вера склала рукі на грудзях.
— Я ляжала во так, а мяне хацелі раструшчыць. Яна ўсё ж надумала расказаць… Як самой сабе.
— Камянём?..
Яна здзівілася. Ці выгляд зрабіла здзіўлены:
— Скуль ты ведаеш?.. Хоць ты павінна ведаць… Так, камянём. Ледавіковым валуном. Мы ў рыбацкім пасёл ку жылі. На самым беразе мора, там шмат камянёў было. Яны прыгожа ляжалі, як кіты. Аднаго з іх, якога з мора найдалей на бераг выкінула, ажно да лесу, я так і назы вала: Кіт. Ён быў найменшы з усіх, але найбольш на кіта падобны. Я сядала на яго і плыла. Далёкадалёка… Ён гайдаўся на хвалях, закалыхваў. Божа, у якіх я толькі каз ках ні пабывала, на ім плывучы!.. І калі да мяне той бара даты рыбак падышоў, які жыў не ў пасёлку, а на невялікай выспе метраў за трыста ад берага, я падумала, што ён з казкі. Тым больш, што ў яго мянушка была…
— Цмок?
— Цмок?.. Хто гэта — Цмок?
— Дракон, які ўсіх жэр. Ці д’ябал. Яго анёлы ў камен най гары ў ланцугі закавалі, але хутка грахі людскія пе раядуць тыя ланцугі…
— І ён усіх зжарэ?
— Зжарэ. І костачкі абсмокча.
— Бо Цмок?..
— Бо Цмок…
— Якога анёлы ў каменнай гары закавалі?..
— У каменнай…
Вера памаўчала, страсянула галавой:
— Не, не Цмок. Хоць ён мог быць і Цмокам. Але ў нас там свае казкі, і мянушку ён меў Кіт, уяўляеш? Ён лёг за валуном, за каменнай гарой з боку лесу і сказаў, каб я села на яго — і я на яго села, бо думала, што сядаю на Кіта і па плыву на ім далёкадалёка.. А ён перавярнуўся, перакуліў мяне, падмяў… Мне было страшна і балюча, гэтак балю ча і страшна, што я ад болю і страху сканала. Кіт адчуў, што я нежывая, але доўжыў і доўжыў сваё, мармытаў:
«Ты яшчэ цёплая… і добра, што ўжо не жывая… не трэ ба будзе цябе забіваць, грэх на душу браць…» — і калі ўсё сваё скончыў, сцягнуў мяне ў яміну і кульнуў звер ху падкапаны валун. Камень лёг шырокім бокам, падвіс на краях яміны, таму не раструшчыў… Кіт паспрабаваў яго зрушыць, але не змог, а падкопваць нанава пабаяўся, пабег — яму таксама было страшна.
Да гэтай пары не разумею, як гэта, сканаўшы, я вяр нулася з сябе мёртвай у сябе жывую і выбралася зпад валуна? Праз невялічкую шчыліну паміж зямлёй і навіслым каменем выбрацца магла толькі зусім малень кая дзяўчынка. Маленькая, мне тады і сямі не было, але ж не мёртвая…
Яна ўмее рабіць тое самае, што і я, толькі не ведае пра гэта. Таму і не разумее.
— А ў Кіта хтонебудзь быў?
— Хтонебудзь хто?
— Жонка, дзеці…
— Не, у яго быў толькі сабака. Злы, напалову воўк. Ён і карміў яго, як воўка, раз ці два на тыдзень. Каб люцеў з голаду… У нашым пасёлку адзінотная жанчына жыла з рукой знявечанай, Асвёр, дык казалі, што яна нявестай Кітовай была, і Кіт аднойчы ўзяў яе на рыбалку. Не на мора, а на возера. У нас, апроч мора, яшчэ і вялізнае воз ера адразу за лесам было. Налавіўшы з вечара шчупакоў, раніцай ён, калі Асвёр яшчэ спала, зноў рушыў на возе ра, загадаўшы свайму напаўвоўку сцерагчы налоўленую рыбу. Прачнуўшыся, Асвёр надумала сняданак згатаваць. Пацягнулася да рыбы, а воўк зубамі клац — і далонь на скрозь. Не зарычаўшы перад тым, не гаўкнуўшы, не па пярэдзіўшы, каб не чапала. Клац — і наскрозь. І трымае, не адпускае. Яна гадзіны паўтары сядзела над той ры бай з рукою ў звярынай пашчы, пакуль Кіт вярнуўся. Ён не накінуўся на свайго звера, каб пакараць яго, не… Падышоў, пагладзіў па галаве. Не Асвёр, нявесту сваю, пагладзіў, а воўка. Сказаў: «Малайчына… — і паказаў на рыбу, якую, выканаўшы загад ягоны, звартаваў звер: — Еш, заслужыў». Толькі тады воўк разняў іклы… Уяўляеш звера? І звера гэтага недзе за год перад тым, як Кіт мяне валуном заваліў, я зратавала, уяўляеш?..