— Не згадвайце нячысціка! — перахрысціўся дэсантнік і падаў Мар’яну пакет. Праз зачыненае вакно, скрозь шкло, сабака, падаў!.. Во іх вучаць цяпер!.. У савецкія часы, калі Мар’ян служыў, гэтак не вучылі. Ну, там, дрот зубамі перакусіць, цэглу лобам раструшчыць, калі ласка… Але ж не пакет падаць скрозь шкло — і яно цэлае!..
Пара… як яно?.. Не паранойя, пара… нешта такое… На пакеце было сем пячатак. Найвышэйшы ўзровень сакрэтнасці, як Мар’ян помніў, пяць, а тут аж но сем, і ў Мар’яна рукі пакалочваліся, пакуль ён раз ломваў адну за адной сургучныя, якіх даўно ўжо не бачыў, пячаткі.
У пакеце было пуста. Нічога ў ім не было, апроч накрышанага Мар’янам сургуча.
— Цьфу ты, укласці забыўся, — завінаваціўся дэсантнік і зноў залез за пазуху. — Во!..
На белым, таксама сакрэтным, з вадзянымі знакамі ар кушы паперы, пададзеным дэсантнікам, як і пакет, скрозь шкло, чырвонымі літарамі было напісана:
«ІДЗІ ЗА ІМ І ПРЫЙДЗЕШ ДА ТАГО І ТУДЫ,
ДЗЕ І З КІМ ЗАЎСЁДЫ ХАЦЕЎ БЫЦЬ».
І ані подпісу, ані даты… Які штаб, хто начальнік?.. Гэты балерун мог і сам такое напісаць, без ніякага шта бу. Паперу з вадзянымі знакамі дастаць сёння не пра блема. Вунь швагер, калі гадзіннік запіваць прыходзіў, расказваў, як у краме разлічыўся новенькай стотысячнай, а яна аказалася падробленай. Яго ў міліцыю зацягнулі: скуль у вас фальшывая асігнацыя?.. А сапраўды: скуль у яго сто тысяч, у п’янтоса?..
— Ён амаль паўмільёна зарабляе, даглядаючы боскіх людзей, — разважыў дэсантнік. — Дык чаму ў яго не можа быць ста тысяч?
Мар’яна гэта чамусьці раззлавала.
— Таму што жонка ягоная ў дзень зарплаты да касы прыпіраецца і ўсё забірае! А ты не ведаеш, дык і не лезь!..
Дэсантнік міралюбіва ўзняў рукі.
— Я не лезу… Але яна стаўку забірае, а ён працуе на паўтары. І дамовіўся з бухгалтэрыяй, каб грошы за паўстаўкі плацілі яму асобна, у аванс. Санітарам у лякарні, ды яшчэ ў вар’ятні, працаваць сёння не кожны захоча, дык яны і згадзіліся.
«Плюс, значыць, тысяч д звесце пяцьд зесят! — мільганула ў галаве Мар’яна. — А на гадзіннік нейкіх дваццаць тысяч пашкадаваў ды яшчэ гарэлку жлукціў дармавую! І Ганна хоча, каб мы сябравалі?..»
— Правільна хоча, — сказаў дэсантнік. — Жыццё не для таго, каб дробязныя рахункі зводзіць.
— Там дробязь… тут дробязь… — прабурчаў Мар’ян, адчуўшы ў апошніх словах дэсантніка нейкую праўду. — Так і набяжыць…
Дэсантнік нічога на гэта не сказаў, толькі плячыма пацепнуў, і Мар’ян перачытаў чырвоныя пісьмёны на бе лай паперы: «Ідзі за ім і прыйдзеш да таго і туды, дзе і з кім заўсёды хацеў быць». А дзе і з кім ён хацеў быць?..
Ды яшчэ заўсёды?..
— За кім ісці?.. — спытаў Мар’ян дэсантніка. — За табой?
— За мной, — адказаў той і наўкол разглядзеўся. — Больш няма за кім.
Ісці і праўда не было болей за кім. Хіба што за самім са бой. Ці за Ганнай, якая сонна спытала са спальні: «Мар’ян, што там?..» — і зноў заснула. Куды за ёй прыйдзеш?.. Калі яны ўжо гадоў дзесяць нават не спяць разам.
Наогул: хто, калі і куды яго клікаў?.. За ўсё жыццё… Ну, калі мець на ўвазе нешта добрае. На дэманстрацыі клікалі… На суботнікі… Куды яшчэ? У камунізм…
— Спускайся давай, — рашуча кіўнуў Мар’ян дэсантніку. — Я таксама спускаюся, апрануся толькі.
Дэсантнік падаў яму руку.
— Нам падымацца, а не спускацца… І апранацца не трэба.
Мар’ян зірнуў за вакно ўніз… На двары ў такую пару нікога не было, але ж хутка павылазяць людзі, а ён у тру сах і ў тапках. І хоць бы трусы былі новыя, модныя якія небудзь, а то чарнільнасінія па калена, як з той вайны…
— З якой той вайны?.. — спытаў дэсантнік, вымаючы Мар’яна скрозь шкло, і ніяк не параніўшы яго тым шклом, не зачапіўшы. Толькі ў вачах трошкі зарэзала, як у вадзе з пяском. Ну дык натуральна, бо шкло ж з пяску робяць. — Ты хіба на вайну хадзіў?
Трымаючыся за руку дэсантніка, Мар’ян стаяў на падваконніку і асцярожна намацваў пустату пад левым тапкам… Ён леўшуном быў і ўсё рабіў злева. Злева клаўся, злева ўставаў… Злева намацваў… Во, зараз злева па пу стаце пойдзе, калі не праваліцца.
— Не, на вайну не хадзіў… Гэта ў нас кажуць так пра нешта старое: як з той вайны. Хто яго ведае, чаму, але так кажуць.
Дэсантнік, правяраючы парашут, на якім ім падымацца, а не спускацца, паторгаў стропы.
— Бо ў вас, апроч вайны, і не было нічога. Што ў вас яшчэ было?
Пад левай нагой нешта дзіўнае адбывалася: нага і не на цвёрдым стаяла, — бо якое ж цвёрдае, калі паветра? — і не правальвалася. Калі з дзяцінства ўспомніць, дык нібы па ўтравянелай багне ідзеш. Балота ўсмактаць гатовае, а трава, як дыван на тое балота пасланы, трымае.