— Я забыў праўсё ідучы сюды. Я так думаю — мяне ўжо няма. Няма там, я — тут. Дык пра якія зьмены, пра якую працу, пра якія новыя творы ды свой стыль вы гаворыце? Гэта ж немажліва...
— Э не, прабач, ты памыляешся, — зноў, як і ў мінулы раз, незнаёмец раптам рэзка перайшоў на «ты». Гэта было так нечакана, што Стах ажно страпянуўся, —даслухай спачатку. У мінулы разя табе наўмысна не сказаў, што на слупку на тваёй магіле нейкі п’яны пісака ня тую, ня правільную дату сьмерці вывеў... Ты і сапраўды бачыў сваю магілу, але дата там, дакладней — год сьмерці, зусім ня твой, а хутчэй за ўсё год нараджэньня таго пісакі п’янага... Так што час у цябе ёсьць. Будзе.
Стах маўчаў, не зьдзіўляўся і не пытаў нічога, а мужчына гаварыў далей:
— Я хацеўтолькі аднога: каб дарабіўты сваю карціну як мага хутчэй. Інакш праца магла б зацягнуцца надоўга, мажпіва, на гады, а, мажпіва, ты ніколі б ня скончыў яе ці нават зьнішчыў... А гэта — цяпер ты сам разумеет
— пераломны твой твор. Пасьля яго ты моцна зьмяніўся. Ты вернешся цяпер дахаты зусім іншым чалавекам і мастаком. Мастаком!..
Стах сядзеў «пераварваў» пачутае, і ў ім расло расчараваньне, быццам яго моцна падманулі. Ён разьвітаўся з тым сваім жыцьцём і яно здавалася яму цяпер далёкім і чужым. Ён настолькі ўсур’ёз, аказваецца, успрыняў «канец» яго, што «працяг» быццам бы і ня быў патрэбны. Бо тое, што было да сёньня — ужо не ягонае, а тое, што будзе далей — яшчэ неягонае. I вяртацца ямудавядзецца туды, куды, па-шчырасьці, чамусьці вяртацца ня хочацца... Чаму? Што было ў ягоным жыцьці дагэтуль — праца, сям’я, беднасьць... Што будзе цяпер — беднасьць, сям’я, праца... I, па вялікім рахунку, усё роўна, калі перапыняць, перарываць гэты ланцужок: у трыццаць гадоў, у шэсьцьдзесят, альбо у сто... Дык, можа, чым раней, тым лепш? Толькі людзі, якія не задумваюцца над сваім жыцьцём, чапляюцца за яго...
Незнаёмец міжтым падняўся, расправіў крысо свайго доўгага дажджавіка, зірнуў яшчэ раз на Стаха і прамовіў:
— Будзем разьвітвацца. Бывай, хлопец. Не забывай нашую размову. Бывай...
— Пачакайце! Хто вы? — спытаў Стах, потым крыкнуў: — Хто вы? — але голас ягоны патануў у вечаровай цішы скверыка, яку ваце, не адгукнуўся нават рэхам. I толькі нейкі запозьнены сабакавод спыніў свой спалоханы позірк на ім, а потым прысьпешыў крок— пацягнуў за сабою сабаку, які азірнуўся на Стаха ня менш зьдзіўлены, чымсьці гаспадар...
2002-1995 гг.