- Яна пайшла па сямейных справах, але заўтра... Выбачайце, а хто гэта?
Мэгрэ павесiў слухаўку.
- Сантонi тут?
- Не бачыў з самае ранiцы.
- Пакiнь яму цыдулку, каб заўтра ўранку забраў панну Турэ з працы, як толькi яна прыйдзе ў сваю кантору, i прывёў да мяне. I каб зрабiў гэта далiкатна!
- Прывёў сюды?
- Але, да мяне ў бюро.
- Што яшчэ?
- Больш нiчога! Дайце папрацаваць.
Сыты ён ужо сёння па горла i Луi Турэ, i ягонай сям'ёю, i ягонай жанчынаю! Каб не пачуццё службовага абавязку, ён кiнуў бы зараз жа ўсе свае справы i пайшоў бы ў кiно.
Ён працаваў да сямi гадзiн з такiм iмпэтам, быццам ад ягонай працы залежаў лёс свету. Ён закончыў i давёў да ладу афармленне раней пачатых спраў, тых, што тыднямi, а некаторыя i месяцамi чакалi сваёй чаргi, i нават тых, што практычна не мелi нiякае важнасцi.
Нарэшце ён пайшоў з бюро з пачырванелымi ад доўгага i напружанага чытання-пiсання вачыма.
I тут яму здалося, нiбыта нешта вакол яго перамянiлася. Спачатку ён не мог зразумець, што менавiта. Нарэшце працягнуў руку - i зразумеў: перастаў iсцi дождж.
Камiсар адчуў, што яму ўжо яго не хапае.
6. ЖАБРАКI
Монiка Турэ сядзела ў "клетцы" - так Мэгрэ называў прыёмную. Камiсар даваў ёй "настояцца" - многiя ў гэтай чакальнi гублялi ўпэўненасць.
- Што яна там робiць? - спытаўся Мэгрэ ў Сантонi.
- Нiчога.
- Як у яе настрой?
- Маўчыць. Змрочная.
Iдучы на ранiшнi рапарт, Мэгрэ мiмаходзь зiрнуў на дзяўчыну. Праз паўгадзiны, калi ён вяртаўся ў кабiнет, яна сядзела ў той самай паставе.
З зашклёнай чакальнi было добра вiдаць калiдор аддзялення. Сноўдалi туды-назад iнспектары з пульхнымi папкамi. Правялi арыштаванага ў кайданках, потым - нейкую заплаканую жанчыну. Аднак на дзяўчыну, здавалася, нiшто не дзейнiчала. Яна захоўвала поўны спакой, хоць за гэты час у кабiнет да Мэгрэ выклiкалi ўжо ўсiх наведнiкаў.
Праслухоўванне тэлефона Марыеты Жыбон нiчога не дало: анiводнага званка. Можа, яна што-небудзь западозрыла?
Назiраючы за домам, iнспектар з аддзела нораваў таксама нiчога не заўважыў.
- А Жарыса ўчора ў шэсць гадзiн вечара бачыў на рагу плошчы Клiшы i вулiцы Бацiньёль адзiн палiцэйскi. Жарыс выходзiў з бiстро. Схапiць яго палiцэйскi не паспеў, Жарыс знiк у натоўпе. Больш яго ў гэтым квартале не бачылi, колькi нi пiльнавалi.
Як сказаў уладальнiк бiстро, гэты клiент нiкому не тэлефанаваў, але з'еў пяць яек укрутую з булачкамi i выпiў тры кубкi кавы. Даўно, напэўна, нябога не еў як след.
Затым камiсара запрасiў да сябе суддзя Камельё.
- Нiчога новага? - спытаўся ён.
- Спадзяюся накрыць забойцу ў блiжэйшыя днi.
- Забойства з мэтаю абрабавання?
- Думаю, што так.
Нарэшце Мэгрэ атрымаў лiст з фiрмы, дзе быў зроблены нож, якiм забiлi Турэ. Фiрма паведамляла: па нумары на дзяржаннi ўдалося высветлiць, што нож з вялiкай партыi тавару, прададзенай аптавiку ў Марселi.
Выходзiць, марна пяць iнспектараў ажно тры днi апытвалi ледзь не ўсiх парыжскiх гандляроў нажамi. Жанв'е мала не закалацiла.
- Нiчога, - супакоiў яго камiсар, - звяжыся з Марселем, няхай пашукаюць. Потым захапi Моэрса з лабараторыi i схадзi з iм на вулiцу Ангулем. Няхай Моэрс здыме ўсе адбiткi пальцаў, якiя толькi знойдзе ў пакоi Турэ. Асаблiва ўважлiва трэба агледзець верх шафы.
А Монiка ўсё чакала. Час ад часу Мэгрэ пасылаў каго-небудзь зiрнуць на яе. Дзяўчына па-ранейшаму сядзела моўчкi, нiчога не рабiла i заставалася зусiм спакойная. Камiсар дзiвiўся: пасядзеўшы гадзiну ў "клетцы", мала хто не пачынаў нервавацца.
Нарэшце, калi прайшло паўтары гадзiны, Мэгрэ загадаў запрасiць яе. Ён сустрэў дзяўчыну стоячы i папрасiў прабачэння.
- Мне хацелася б пагаварыць з вамi грунтоўна, i я быў вымушаны вырашыць спешныя справы. Сядайце, калi ласка.
Дзяўчына села, паправiла прычоску, акуратна паклала сумку на каленi.
Мэгрэ сеў за стол, узяў у рот люльку, але перш чым чыркнуць запалкаю, запытаўся:
- Дазволiце?
- Дыму я не баюся, бацька палiў i дзядзькi таксама.
Мiнулы раз яна была ўзнерваваная, устрывожаная.
- Панна Монiка, вы вельмi любiце сваю мацi?
Мэгрэ збiраўся пачаць допыт "з музыкай": паступова i непрыкметна завесцi дзяўчыну ў тупiк, каб змусiць сказаць праўду. Аднак першы ж яе адказ збянтэжыў камiсара.
- Не, - сказала яна зусiм спакойна.
- Вы хочаце сказаць, што не ладзiце з ёю?
- Я яе ненавiджу.
- А чаму, вы можаце сказаць?
Яна пацiснула плячыма.
- Вы ж былi ў нас дома. Бачылi яе.
- Дакладней можна?
- Яна думае толькi пра сябе, пра сваё становiшча ў грамадстве, пра сваю старасць. Злуецца, што выйшла замуж не так удала, як сёстры, i што ёй прыходзiцца рабiць выгляд, што яна жыве не горш.
- А бацьку вы любiлi?
Яна маўчала, i Мэгрэ перапытаў.
- Я думаю, - адказала яна, - не вельмi прыемна гаварыць пра гэта цяпер.
- I яго вы не надта любiлi?
- Яго можна было толькi пашкадаваць.
- Што вы маеце на ўвазе?
- Ён нiчога не рабiў, каб палепшыць сваё становiшча.
- У чым палепшыць?
- Ва ўсiм. - I тут яна загаварыла з iмпэтам: - Я вось дык толькi i думаю пра тое, каб палепшыць нашае так званае жыццё. Мне яно абрыдла. У мяне адна мэта - з'ехаць.
- Выйсцi замуж?
- Выйсцi не выйсцi, але з'ехаць.
- I вы гэта збiралiся зрабiць у блiжэйшым часе?
- На днях.
- А з бацькамi вы раiлiся?
- А навошта?
- Значыцца, вы з'ехалi б, не сказаўшы нi слова?
- А чаму не? Што б гэта ў iхнiм жыццi змянiла?
Мэгрэ было ўсё цiкавей слухаць дзяўчыну. Ён нават забыўся на сваю люльку, i яму прыйшлося запальваць яе два разы.
- Скажыце, а калi вы даведалiся, што бацька не працуе болей у Капланаў? спытаўся ён раптам.
Мэгрэ чакаў, што дзяўчына расхвалюецца, але тая, вiдаць, падрыхтавалася да падобных пытанняў. Iнакш растлумачыць яе поўны спакой нiяк было нельга.
- Гады тры назад. Не памятаю дакладна. У студзенi цi лютым.
Фiрму, згадаў Мэгрэ, закрылi ў кастрычнiку.
- А як вы даведалiся?
- Выпадкова. Неяк пад вечар я разносiла квiткi...
- Вы ўжо тады працавалi на вулiцы Рывалi?
- Я пайшла працаваць туды ў васемнаццаць. Дык вось, мне трэба было якраз у той самы дом, у двары якога была бацькава кантора. Было ўжо цёмна, а святло ў ёй не гарэла. Я спыталася ў кансьержкi, у чым прычына, i тая сказала, што фiрма Капланаў закрылася.
- I, вярнуўшыся дамоў, вы нiчога не сказалi мацi?
- Нiчога.
- Чаму?
- Не хацела яго выдаваць. Ён пазбягаў сцэн. А тут пачалiся б такiя разборы...
- Ён баяўся мацi?
- Хутчэй, хацеў, каб яна не чапала яго.
У голасе дзяўчыны чулася пагарда.
- А ў бацькi вы спыталiся, дзе ён цяпер робiць?
- Не.
- Дык вы высачылi яго?
- Высачыла. Назаўтра паехала ў Парыж раней за яго, сказала, што ў мяне тэрмiновая праца, а на вакзале дачакалася ягонага цягнiка. I пайшла ўслед за iм.
- Што ж ён рабiў у той дзень?
- Хадзiў па розных установах. Папалуднаваў булкаю. Потым спынiўся каля дошкi аб'яў. I я ўсё зразумела: ён шукаў працу.
- Але ж ён кожны месяц, як i раней, прыносiў у дом зарплату?
- I мяне гэта вельмi дзiвiла. Я ўсё чакала, калi ён нарэшце прыйдзе дамоў без грошай. А ён замест гэтага неяк нават аб'явiў мацi, што запатрабаваў у Каплана надбаўкi i той яе даў!
- Калi гэта было?
- Прыкладна праз паўгода. У жнiўнi.
- I вы вырашылi, што бацька знайшоў працу?
- Але мне ўсё-такi хацелася праверыць, i я зноў дзень сачыла за iм. А ён i не думаў iсцi нi на якую працу: гуляў па скверы, сядзеў на лаўцы. Я вырашыла, што ў яго выхадны. Праз тыдзень я зноў прасачыла за iм. Тады ён i заўважыў мяне - на Вялiкiх бульварах, калi сядзеў на лаўцы. Ён збляднеў, але, доўга не думаючы, сам падышоў да мяне.
- Ён зразумеў, што вы сачылi за iм?