Колькi часу пазней паехаў малады кароль на вайну са сваiм суседам, царом Канталабутам. Каралеўства ён даручыў старой каралеве i вельмi яе прасiў даглядаць яго жонку i дзетак, бо на вайне меўся прабыць усё лета.
Ды толькi ён ад'ехаў, як старая каралева выслала нявестку з дзецьмi ў далёкi маёнтак, што стаяў сярод дрымучага лесу. Яна разлiчвала, што там ёй будзе лягчэй здзейснiць свой пачварны намер. Праз некалькi дзён яна i сама прыехала ў той маёнтак i аднойчы ўвечары загадала кухару:
- Заўтра на абед прыгатуеш мне малую Заранку!
- О, панi.., - сумеўся кухар.
- Я так хачу, - сказала каралева тонам людаедкi, якой карцiць паесцi свежае чалавечыны. - I загадваю, каб ты падаў мне яе з добраю полiўкай!
Небарака-кухар адразу ўцямiў, што жартаваць з людаедкай не варта. Ён узяў вялiкi кухонны нож i пайшоў у пакой, дзе жыла Заранка.
Дзяўчынцы тады ўжо споўнiлася чатыры гады. Калi яна ўбачыла кухара, яна подскакам кiнулася яму насустрач, весела абняла за шыю i папрасiла цукерку. Кухар заплакаў, i нож сам выпаў у яго з рук. Тады ён пайшоў у загарадзь, зарэзаў маленькае ягня i прыгатаваў яго з такой выдатнаю полiўкай, што старая каралева потым бажылася, што нiчога смачнейшага ў сваiм жыццi не ела. А Заранку тым часам кухар завёў да сваёй жонкi i сказаў, каб яна схавала дзяўчынку ў сама дальняй каморцы.
Праз тыдзень злая каралева зноў паклiкала кухара i загадала яму:
- Хачу, каб на вячэру мне быў прыгатаваны малы Дзень!
Кухар не стаў ёй пярэчыць, а вырашыў ашукаць, як i першы раз. Пайшоў ён да маленькага Дня i бачыць: той са сваёй дзiцячаю шабелькай ваюе вялiзную малпу, а было ж яму тады ўсяго тры гады! Кухар занёс хлопчыка да сваёй жонкi i схаваў разам з Заранкаю. А сам замест Дня прыгатаваў на вячэру старой каралеве казляня, якое людаедцы вельмi ўсмакавала.
Дагэтуль усё iшло добра, але аднаго вечара злая каралева раптам сказала кухару:
- А цяпер прыгатуй мне саму маладую нявестку, ды з такой самай полiўкай, што i ейных дзяцей!
Тут ужо кухар страцiў усякую надзею, што яму зноў удасца ашукаць людаедку. Маладой каралеве было ўжо тады за дваццаць, калi не лiчыць тых ста гадоў, што яна праспала. Цела ў яе было яшчэ прыгожае i белае, але ўжо не такоё мякенькае: дзе ж знойдзеш у гаспадарцы жывёлу з такiм грубым мясам? Рабiць нiчога не заставалася, i каб уратаваць сваю шыю, кухар вырашыў каралеву такi зарэзаць i пайшоў да яе ў пакой, каб адным мехам з усiм пакончыць. Па дарозе ён знарок распаляў у сабе злосць i ў такiм настроi, з нажом у руцэ адчынiў дзверы ў спальню да маладой дзяўчыны. I ўсё ж кухару не хацелася забiваць каралеву знянацку, i спачатку ён сумленна ёй расказаў, якi загад дала яму старая людаедка.
- Дык рабiце ж свой абавязак, - адказала маладая каралева i падставiла шыю, - выконвайце дадзены вам загад. Цяпер я ўжо хутка ўбачу маiх бедных дзетак, якiх я так любiла!
А пасля таго, як яе дзеткi нечакана знiклi, каралева лiчыла, што яны ўжо нежывыя.
- Не-не, Васпанi, - адказаў зусiм расчулены небарака-кухар, - вы не памраце! I дзетак сваiх вы ўбачыце! Хадземце да мяне, я iх схаваў у сваёй каморцы. А старую каралеву я яшчэ раз ашукаю i замест вас дам ёй на вячэру маладзенькую касулю.
Ён зараз завёў каралеву ў сваю каморку i пакiнуў там мiлавацца ды плакаць з дзеткамi, а сам пайшоў гатаваць касулю. Людаедка з'ела яе з такiм смакам, быццам гэта была сапраўды маладая каралева. Яна вельмi радавалася свайму лютаму ўчынку, а каралю, калi ён прыйдзе з вайны, збiралася сказаць, што ягоную жонку з дзецьмi з'елi шалёныя ваўкi.
Аднойчы ўвечары, як звычайна, пайшла старая людаедка пагуляць. I пачала бадзяцца сюды-туды па маёнтку ды вынюхваць, цi не пахне дзе чалавечынаю. I раптам з нейкай каморкi пачуўся голас маленькага Дня - той плакаў, бо мацi хацела яго адлупцаваць за свавольства. А потым пачуўся i голас Заранкi, якая прасiла прабачэння за свайго брацiка. Пазнала людаедка галасы каралевы i яе дзетак i вельмi раззлавалася, што яе ашукалi. Страшным голасам, ад якога ўсе ажно здрыганулiся, яна загадала, каб заўтра ж ранiцай на сярэдзiну двара вынеслi вялiзную кадушку, напоўнiлi яе рапухамi, гадзюкамi, вужакамi i iншымi змеямi, а потым укiнулi туды каралеву з дзецьмi i кухара з яго жонкай i служкаю, звязаўшы iм за спiнаю рукi.
I вось падвялi iх ужо да кадушкi, i каты збiралiся ўжо iх кiнуць да змеяў, калi раптам на двор конна ўехаў кароль. Так рана яго зусiм не чакалi. Кароль быў вельмi здзiўлены, калi ўсё ўбачыў, i спытаўся, што азначае ўвесь гэты жах? Але нiхто не адважыўся сказаць яму праўду. I тут людаедка, ашалеўшы ад такой сваёй няўдачы, узяла раптам дый кiнулася сама потырч галавой у кадушку, дзе яе адразу закусалi брыдкiя гадзюкi, якiх яна загадала туды панакiдаць. Караля вельмi засмуцiла гэтае здарэнне, бо ўсё-такi яна была яго мацi. Але жонка i дзецi хутка яго супакоiлi.
Мараль
Перад вяселлем трошкi пачакаць,
Каб мужа добрага, прыгожага спаткаць,
У тым няма нiякае навiны.
Але чакаць сто год i спаць спакойным сном?!
Цяпер такой санлiвае дзяўчыны
Не знойдзем мы нiдзе i днём з агнём.
Яшчэ, здаецца, казка нам даводзiць,
Нiбыта повязi, што вяжа Гiменей,
Калi на час разлучаны, не робяцца слабей
I што чаканне тут нiкому не зашкодзiць.
Але прыгожы пол з такiм iмпэтам
Хутчэй iмкнецца свой вясельны справiць баль,
Што духу не стае аб гэтым
Такую вывесцi мараль.
ЧЫРВОНЫ КАПТУРОК
Жыла сабе ў адной вёсцы дзяўчынка, i была яна такая прыгожая, што ва ўсiм свеце другой такой не знайсцi. Мацi яе страх як любiла, а бабуля - дык наогул ледзь розум ад яе не трацiла. I купiла добрая бабуля сваёй унучцы чырвоны каптурок, якi так упасаваў дзяўчынцы, што пачалi яе з таго часу зваць паўсюль Чырвоным Каптурком. Неяк раз спякла мацi праснакi дый кажа дачушцы:
- Схадзi мо да бабулi, даведайся, як яна сябе пачувае. Бо нешта казалi мне, што яна хворая. Занясi ёй праснакоў ды гэты гарнушак масла.
Устала Чырвоны Каптурок i пайшла да бабулi, што жыла ў суседняе вёсцы. Iдзе яна лесам, так iдзе, аж раптам выходзiць насустрач ёй Воўк. Дужа захацелася Ваўку яе з'есцi, ды ён пабаяўся, бо недзе паблiзу працавалi дрывасекi. Тады ён i пытаецца:
- Куды гэта ты iдзеш?
А маленькая дзяўчынка не ведала, што спыняцца ў лесе ды гаварыць з ваўкамi небяспечна, i адказвае яму:
- Я iду да бабулi i нясу ёй праснакi ды гарнушак масла, што паслала ёй мая мама.
- А цi далёка жыве твая бабуля? - пытаецца Воўк.