Пачуўшы ў жоровай манеры выкананую забарону гуляць нам у суседніх дворыках, я ўжо збіраўся пару адсоткаў выдаць, але тут жа, узгадаўшы нясплачаны Жору даўжок, асёкся, закрыў рот і пачаў тусіць па клетцы, разумеючы, што гаварыць не маю права і прасіць Жоржа бяссэнсоўна.
— Жора, дык дворыкі ж вольныя, давай мы побач пагуляем, — папрасіў спакойна, але трошку абурана Дзяніс.
— Нельга, — няўмольна адказаў той.
— Ды не прасі ты, Дзёня, гэта ж — Жора, — кінуў я Жорына імя як абразу.
— Не, я Жору ведаю іншым, ён нармальны, добры чэл, — не пагадзіўся Дзяніс, прамаўляючы гэтую характарыстыку нам абодвум і павярнуўся на кантралера. — Жора, я ж памятаю цябе харошым хлопцам, як ты яшчэ працаваць прыйшоў: на пякарню да нас завітваў, па-людску мы заўседы з табою, і ты з намі. Калі цябе абазлілі некаторыя, дык ты ж на ўсіх не адыгрывайся, — Дзяніс спыніўся і, счакаўшы, дадаў з усмешкаю: — Тым больш на нас з Дзімонам, мы ж чарвякі ды і толькі.
Жорык нешта прабурчэў у адказ, а мы, засмучаныя, пачалі туды-сюды шпацыраваць. Было шкада, што апошняя мая прагулка ў “Глыбокім” выходзіла так няўдала: вось і фотак паглядзелі, вось і кавы папілі, вось і паразмаўлялі па-людску на развітанне — недзе так разважалі мы.
І тут Жора, ён самы, адчыняе суседнюю з Дзянісам клетку, потым маю і ківае мне:
— Пераходзь.
Гэтым ён агаломшыў так мяне другі раз і канчаткова. А я ўжо амаль стаўся зэкам!.. А выходзіць, каб змякчыць сэрца любога ў свеце “Жоры”, насуперак эмоцыям трэба вось так, па-Божаму: “Жора, я ж памятаю цябе харошым хлопцам! Ты добры, нармальны чэл, Жора! Давай па-людску, Жора, — мы ж проста чарвякі ў гэтым свеце!”.
— Усё ж, Дзімон, суперскі дзянёк сёння! — абвесціў Дзяніс, адліўшы палову кавы са свайго стакана ў мой.
— Суперскі, Дзёня, — адсёрбнуў я гэтага вугальнага колеру пітва і вымушаны быў дапоўніць з усмешкаю: — І кава суперская, заўсёды такую варыш?
Дзёня падняў на святло стакан і, ўглядаючыся ў яго, спрабаваў вызначыць, колькі кілатон прыпадае на паўстакана гэтага чорнага эліксіру.
— Ну, раз на дзень можна, —урэшце быў завершаны ім спектральны аналіз.
— Раз на дзень—так. —Хаця ты ведаеш, каву не піў зусім, лічы да год трыццаці.Гэта ўжо каханая прывучыла мяне да арыстакратыі.
— О, фоткі ўзяў?—падхапіў Дзяніс.
— Канешне,—я дастаў з кішэні фотаальбом і перадаў яго праз краты.
— Твая?—тыкнуў ён пальцам у фота Насценькі.
— Мая! — з гонарам адказаў я. Зэкі заўсёды так адказваюць на гэтае пытанне — такая танальнасць азначае, што хоць ты і ізгой грамадства, але яшчэ камусьці патрэбны ў гэтым свеце.
— Прыго-ожанькая! — працягнуў Дзёня — І колькі ёй?
— Дваццаць два толькі споўнілася.
— Пастой, —Глянуў на мяне ён. —А табе?
— Во, трыццаць адзін ляснуў па рэбрах.
— Дык ты нармальны чэл!
— Ну дык да, —усё яшчэ працягваў лыбіцца я.
— Як яе?
— Анастасія.
— Прыгожа, — гэткім жа ўзнёслым голасам, як і ў мяне, адказаў ён і запытаў: — Я так і не зразумеў, вы жанаты?
Лыбіцца я перастаў і ўздыхнуўшы адказаў:
— Не.
— А што так?
Я набраў поўныя грудзі паветра і пачаў апавядаць гісторыю, па матывах якой яшчэ напішу лірычны кінасцэнар і вазьму “Оскара”.
— Справа такая Дзёня: канчаткова я ўсвядоміў, што не магу жыць без яе, калі быў ужо ў турме. У прынцыпе, за гэта я ёй найперш і ўдзячны, — я ўсміхнуўся і ўдакладніў: — Турме. Але, калі мы вырашылі ў “Горках” распісацца, высветлілася, што няма ў мяне пашпарту. Мы: туды-сюды, — давай шукаць яго, і знаходзім канцы ў КДБ — канфіскавала гэб’ё ў аднаго нашага сябра, па справе аб мітынгах. Як ён ў таго апынуўся?..—пацепаўшы плячыма запытаўся я сам у сябе.—Я і цяпер рады ня дам. Давай мы пісаць чэкістам, але тыя ўрубаюць свой звычайны рэжым — “дурачок”: ці не адказваюць на запыты нашыя, ці адказваюць нейкую ахінею, накшталт: “Не можам высветліць месцазнаходжанне.”
— Як жа так? —абурыўся сябар, разам са мной суперажываючы .
— Я і сам не ведаю, —развёў я рукамі.—Дурню плюй у вочы, а ён кажа: дождж ідзе. Так і гэтыя: я ім—дакуманты аб тым, дзе пашпарт і па якой справе імі ж канфіскаваны, а яны мне: дождж ідзе. Плюнуў я на іх канчаткова і вырашыў рабіць у “Глыбокім” новы. Але і ў гэтых дождж: ня можам рабіць новы, пакуль ты маеш стары—замкнёнае кола. “Бог з ім,— разважылі мы,—на ўсё Ягоная воля, трошку пачакаем”,— я ўздыхнуў і рэзка запытаў: —Але тут што, Дзёня?