Усё заблытана імі, усё перавіта. Змеі, змеі, бясконцыя дравесныя змеі. Падымаюцца да вяршынь, перапаўзаюць на суседнія, звешваюцца. I ліянная лістота драбніцца толькі ў самых верхавінах лясных волатаў.
Перахопліваюць святло, сціскаюць, уюцца, плятуць. Часам забіваюць. Унь стаіць сухі аксаміт. А там сухі кедр. Цягнецца, цягнецца да сонца актынідыя з мядова-салодкімі пладамі. Цягніся, ліяна, ніхто не будзе ссякаць цябе, каб адабраць плады, калі ўпадзеш на зямлю, і кінуць, абабраўшы.
Папарацейкі-эпіфіты раслі ў трэшчынах кары, сакавіта зелянелі ў плямах святла. Пунсавелі на ліянах лімонніку гроны ягад.
На ствалах зваленых гіганцкіх кедраў раслі падушкі нейкіх дзіўных грыбоў. Пяшчотнейшыя, белыя і слаба-ружовыя, галіністыя, як каралы, і такія самыя ювелірныя на выгляд.
– Зрэж іх, – сказала жанчына.
– Нельга.
– Можна. Хутка халады.
– А нашто?
– Будзе вячэра, як у імператара. Гэта рагацікі, або кітайская лапша. Дзеля іх загубілі больш кедраў, чым на пабудову гарадоў. У Кітаі яны каштавалі ледзь не на вагу золата. I вось з-за мяжы прыходзілі кітайскія арцелі, валілі самыя тоўстыя дрэвы – чым старэй, чым таўсцей, тым лепей, даўжэй гнісці будзе, больш гадоў будзе існаваць плантацыя – і, як драўніна закісала, падсаджвалі на яе грыбніцу вось гэтых грыбоў, а яшчэ ільмавікоў і мядзведжага вуха. Пасля, праз год, прыходзілі і збіралі.
Будрыс асцярожна збіраў грыбы. Прахалодныя, з дзівосным пахам грыбной сырасці, як у баравікоў. Гражына разграбала кіем траву, шукаючы нешта.
– Слухай, – ціха сказаў ён. – Знаеш, што я ўспомню, як мы будзем старыя? Праз тысячу год.
– Ну?
– Вось гэта. Цябе ў гэтых джунглях. Змеі ліянаў. Вінаград. Каралы рагацікаў.
– Я ведаю. Я таксама.
...Рэчка сплывала са скалы ў глыбокую вадабойную чашу, свежым струмком падала на іхнія галовы, зіхацела вясёлкавымі кроплямі на гарачых ад сонца плячах. Яны ляжалі, успёршыся грудзьмі на край чашы, і цягнулі рукі, стараючыся спаймаць за вушы сабаку, які ўладкаваўся прыступкай ніжэй, таксама ў чашы, ляжаў раскошна, адзін. Амур ляніва агрызаўся. Яму таксама было добра.
Схіляліся да іх зялёныя, непралазныя сцены дрэў, і ліяны спускаліся з іх і варушылі пабегамі над галовамі людзей, нібы хацелі спаймаць.
...Пасля яна павяла яго ў бок ад вадаспадаў, у самыя нетры ліяннікаў.
– Тут, здаецца. Скідай рукзак. I стрэльбу. Хадзем.
Адышла крокі на тры і стала пад маньчжурскім арэхам, над густой травяной зарасцю.
– Нічога не бачыш?
– Не.
– Тады заплюшчы на хвіліну вочы. I думай пра нешта добрае. Сюды нельга прыходзіць са злом у сэрцы.
– Буду думаць пра цябе.
Ён стаяў і ўспамінаў начную хатку, шум дрэў і яе вусны.
– Глядзі, – ціха сказала яна.
Папараць і іншае былі адгорнуты ў бакі. I на вызваленым месцы стаяла кволая, нявідная, але ў чымсьці страшэнна значная раслінка з прамым сцяблом і вытанчанымі пяціпалымі лісцікамі.
I яна, чамусьці шэптам, адказала:
– Ён. Не дыхай. Ён такі далікатны, што можа памерці і ад гэтага.
– Чаму?
– Бо ён усю сілу запасіць у корані. Таксама для іншых. Вось калі ты перастанеш мяне кахаць – прыйдзі сюды, адшукай месца і зрабі адзінае злачынства. Украдзь яго. Ён будзе тады вялікі, мудры корань, стары. I ўсё вернецца: рэчка, і верасень, і чазеніі.
– Я не буду яго красці. Я ніколі не перастану цябе кахаць.
– Не трэба так, – устрывожана сказала яна. – Не прымушай мяне шкадаваць аб многіх учынках.
– Табе няма аб чым шкадаваць.
Яны сядзелі каля расліны. Плячо ў плячо.
– Чакай, я прыкрыю яго ад сонца. Прамыя праменні таксама забіваюць яго. Далікатны. Як само каханне.
Спляла над ім травы.
– I давай адыдзем. Цяпер ты ўсё адно бачыш яго? I ў траве?
– Цяпер бачу.
– Адыдзем. Можа, яму і позіркі шкодзяць.
Жэньшэнь стаяў у некалькіх кроках ад іх. Старажытны, пяшчотны, добры. I яны ляглі ў траву і глядзелі на яго.
– Хай расце, – сказала яна, кладучы галаву яму на руку. – Дзіўна... Ніколі не было такога спакою. I так добра не было. Аж страшна, што ніколі больш не будзе. А раптам ніколі?
– Ты што? – Ён рыўком прыцягнуў яе да сябе. – Ты што, хочаш, каб я памёр?
Стракатай сенню беглі па іх сонца і цень. Віліся, звіваліся вакол іх джунглі. Дыханне іх было, як подых жанчыны ля яго вуснаў.
– Бяссмерце ёсць? – спытала яна.
– Ёсць. Бо я кахаю цябе.
– Самае дзіўнае, што я цябе таксама кахаю. Учора яшчэ і не думала. Так проста, добра было сядзець з табой. А пасля ты пацалаваў мяне. I як абудзіў. Пасля я зразумела тваю безабароннасць, дзікі ты мой, немагчымы.