Выбрать главу

Гладзіла яго па галаве.

– Ведала, што нічога добрага з гэтага не атрымаецца. I не магла ўстрымацца. Сніла гэтыя твае валасы, вочы, вусны, рукі... Дурны, шалёны браканьер. Хачу, каб ты вечна думаў пра мяне, каб гэта ніколі не прайшло.

– Ніколі не пройдзе.

– Каб жа ж гэта так...

У гэтых цёмна-сініх вачах жыў такі незразумелы боль і такое каханне, што Будрыс увесь здрыгануўся ад шкадобы, замілавання, жадання бараніць.

– Ты, маленькая, ты... Што гэта ты гаворыш?!

– Я проста ведаю. Я не перанясу гэтага.

– I не трэба табе будзе гэта пераносіць. – Ён пацалаваў яе вочы.

– Так я і зраблю... Бог ты мой, дурны, мілы. Сядзеў сёння пад гэтым вадаспадам, як Адам пасля грэхападзення. Грэшны, дурнаваты, сам яшчэ не ўразумеў, што здарылася... Самы дарагі.

У словах яе, у голасе, у выразе вачэй і дотыках рукі быў як нейкі гіпноз. Быццам сама сіла жыцця пералівалася з яе ў яго.

– Павер, нічога, нічога такога страшнага больш з табою не будзе. Я табе кажу. Вер.

Усё гэта, занадта вялікае, трывожыла яго.

Але ва ўсім гэтым было і ўмацаванне яго вялікай, шчаслівай блізкасці да гэтай жанчыны, да ягонай, да адзінай жанчыны.

Яна раптам прынікла да яго, нібы шукаючы паратунку.

– Страшна. Я, здаецца, і хвіліны не магу без цябе. Як жа гэта будзе цяпер?

Віліся, сдляталіся, сціскалі дрэвы гіганцкія змеі ліянаў.

Звівалі шацёр над маленькімі лапкамі жэньшэня, невыносна душылі кедры.

Але яшчэ больш невыносныя, яшчэ болыд смяротныя – нібы гэта было апошні раз у жыцці – былі іхнія абдоймы.

Пяшчотныя ў сіле сваёй, як само жыццё, неразрыўныя, як звод неба над вечным лонам зямлі.

XIV. БАЛАДА ПРА ЛЕАПАРДА БЕЗ ІМЯ I ПРА БЕЛУЮ ЛАЙКУ, ІМЯ ЯКОЙ – АМУР

Пасля вячэры яны не спяшаліся ісці ў хату. Было душна, а тут, знадворку, хаця можна было дыхаць.

– А вось возьмем ды ўсю ноч і праляжым тут, – сказала яна.

Ён кіўнуў галавою.

– Калі не спаць, то тут лепей.

– Там задыхнуцца можна. А калі дзверы адчыніш, то бандзюга той хіба пасаромеецца і ў хату залезці?

Севярын моўчкі згадзіўся. У душы ён баяўся паўтарэння начных кашмараў. А раптам – зноў? Раптам не памаглі яе словы, вочы, дотыкі? Але ўголас ён сказаў:

– Тут, прынамсі, вогнішча ў тваіх вачах адбіваецца. I зоры.

– Я табе пакажу... зоры. Пірат!

Будрыс засмяяўся.

– А ён сёння возьме ды не прыйдзе, – сказала яна. – Абрыдла вось яму, ды і ўсё. А калі і прыйдзе – ты яго заб'еш. Такога – можна, раз ён знахабіўся ды людзей пільнуе.

– Забіць? Яго? Ды ты што?! Я каго хочаш заб'ю, толькі не яго.

Ён нізавошта не забіў бы цяпер гэтага леапарда.

– Я разумею, – сказала яна. – Гэты леапард звёў нас, праўда?

– Праўда. Зрабіў з нас адно.

I гэта было так. Смерць, што хадзіла навокал па джунглях, нечакана нарадзіла каханне, жыццё. Магчыма, уратавала ад усяго цёмнага, што вартуе чалавека, што столькі часу стаяла і чакала, пакуль ён, надломлены, упадзе.

...Яны ляглі каля вогнішча. Тое зырка шугала ўгору, жэрла галіны, сушняк, лаўжы. Але яны нарыхтавалі вялікую гару паліва, хапіла б і на дзве ночы.

Чырвань разлівалася па ствалах і кронах дрэў. Часам у гэтай барве высока над зямлёй ляцелі вавёркі-ляцягі. Планіравалі, мянялі свой паветраны шлях. Нешта цягнула іх да вогнішча, і яны, павіснуўшы на ствале дрэва або апусціўшыся на сук, камянелі. Вялізныя, чорныя з чырвонай іскрачкай – ад агню – вочы цікаўна разглядалі дваіх незразумелых, што прымасціліся ўнізе, ля дзівоснага жоўта-чырвонага жывога хмыза.

Варта было варухнуцца, і звярок паводзіў круглай тупаносай галоўкай, зрываўся з месца і ляцеў у змрок.

Яны ляжалі і гаварылі аб зорах. Пастунова размова згасла. Моўчкі ляжаць было лепей. Ляжаць і адчуваць цеплыню побач, адчуваць рукою плячо, адчуваць сэрцам усепранікальны спакой зорнага неба, джунгляў, кедраў, гор, агню, усёй зямлі, якая да апошняй былкі належала ім. Яму і той, што была поруч. Не было нічога лепей за яе і за гэтую ноч і гэты свет.

Ён раптам адчуў спіною нейкі трывожны холад. Не гук, не пах, не струмень паветра, а менавіта нешта нематэрыяльнае. Як быццам нехта глядзеў яму ў патыліцу.

Мужчына скасіў вочы і зірнуў у той бок. Там нікога не было. Трапяткая мяжа барвы і цямноцця. Аніякага прызнаку чагосьці жывога.

"Што такое?" – вачыма спытала яна.

"Не ведаю",– таксама вачыма адказаў ён.

Трывога не праходзіла. Нейкі інстынкт прысутнасці, які, мабыць, быў у вышэйшай ступені ўласцівы напаўдзікім продкам і які аднавіўся ў яго за гэтыя дні.

Пляма святла звужалася. Севярын ляжаў, увесь унутрана напружаны. Прадчуванне паступова мацнела. Чалавек ужо нібы скурай ведаў, што нехта стаіць у цемры, што гэты нехта плаўна, як човен па вадзе, пасоўваецца да яго і як быццам зусім не варушыць членамі.