Ад некалі шматлюднага і патрыярхальнага маёнтка засталіся толькі выгарэлыя дрэвы ды рэдкія камяні з разбітых падмуркаў. Асноўнай славутасцю парэшткаў парка была група старых дубоў, якія фактычна растуць з аднаго кораня. Можа, яны адны і памятаюць усю праўду аб тым рамантычным каханні?
Тугановічы, з новымі страхотнымі пабудовамі кароўніка ды скрыўленай вадакачкай, зніклі за імі. Вазок услед за лясной дарогай нырнуў у густую зеляніну яра. Конь ступаў уважліва, насцярожана раздзімаючы ноздры і гучна фыркаючы.
- Напэўна, нейкі звер прабег нядаўна, а можа, дзе побач і залёг, - не паварочваючыся, растлумачыў вучоны. - Ну-у, родны, ужо амаль даехалі, -і ён прыспешыў ляйчынай марудлівага каня.
24
Алена доўга сустракалася з Ягорам употай не толькі ад бацькоў, але і ад сябровак, ды і сустрэчы гэтыя былі нячастымі. Хлопец, які скраў яе сэрца, кідаў усё і ледзь не сярод ночы ад’язджаў у камандзіроўкі. Але тыдзень за тыднем, месяц за месяцам непрыкметна ператварыліся ў год, а потым і яшчэ ў адзін. Тайнае жыццё яе сям’і паціху сышло на нішто. Патрэба ў кур’ерскіх паездках адпала, дадому да іх перасталі заяўляцца начамі незнаёмыя людзі, бацька ўсе свае сілы аддаваў працы, яна яму падабалася і давала канкрэтныя бачныя вынікі. Рэспубліка выбіралася з руін, асабліва гэта было заўважна ў сталіцы.
Алена, як тысячы пераросткаў, адкінутых вайной на чатыры гады назад, вучылася ва ўніверсітэце на беларускай філалогіі. Вучоба яе захапіла цалкам, дзяўчына з галавой акунулася ў народны фальклор, з задавальненнем ездзіла ў этнаграфічныя экспедыцыі, з любоўю займалася старадаўнімі песнямі і рэканструкцыяй нацыянальных святочных строяў.
З гэтага мірнага дня, напоўненага шумам універсітэцкіх аўдыторый, жарам юнацкіх спрэчак, а галоўнае - марамі аб будучым мірным і спакойным жыцці, з гэтага сённяшняга дня ўжо зусім па-іншаму бачылася недалёкае мінулае. Былыя героі і паплечнікі ўсё часцей ператвараліся ў плоскія шэрыя цені з размытымі плямамі твараў. Дзяўчыне часам здавалася: вось каб сустрэлася яна з кімсьці з былых лесавікоў або падпольшчыкаў - ці пазнаюць яны адзін аднаго? А калі даведаюцца, якой будзе іх рэакцыя на сустрэчу?
Здаралася, калі яна спяшалася куды-небудзь, Алене пачынала здавацца, што хтосьці ўважліва глядзіць ёй у спіну, і тады яна асцярожна, як яе калісьці вучылі ветлівыя нямецкія настаўнікі, запавольвала крок, прыпы- нялася ля вітрыны крамы або пыталася ў каго-небудзь пра час, пры гэтым асцярожна паварочвалася і правярала, ці няма за ёй «хваста». Нікога. Толькі спяшаюцца па сваіх справах незнаёмыя ёй людзі. Сэрца трапятала птушкай, якая трапіла ў сіло, галава гула ад сотняў розных, як правіла, узаемавыключальных думак. Аднойчы яна не вытрымала сваіх страхаў і напрасілася на шпацыр з бацькам. Турмы, пабоі, канцлагеры падкасілі яго здароўе. З-за маларухомага ладу працы лекары настойліва рэкамендавалі яму абавязковыя штодзённыя прагулкі пешшу, хоць і хадзіць яму ўжо было нялёгка. Шпацыравалі яны на пару з маці, і Антаніна Віктараўна ставілася да гэтага праменаду як да штодзённай дадзенасці, падобна як і да абавязковага гатавання ежы, уборкі і штодзённай змены насоўкі ў бакавой кішэні мужавага пінжака. Вельмі рэдка яна прасіла Алену падмяніць яе на гэтым важным участку іх сямейнага жыцця.
- Мам, а давай я сёння з татам пагуляю, - вярнуўшыся з заняткаў і здымаючы чаравікі, спыталася Алена, - а ты адпачні, можа, што пачытаеш, я вунь учора дзве вязанкі кніг прынесла, яшчэ толкам і разабраць не паспела. Старыя кніжкі, між іншым, яшчэ дарэвалюцыйныя...
- Ох і лісяня ты, маё лісяня, - прыціскаючы яе да грудзей, сказала Антаніна Віктараўна. - Добра, пачытаю, а кніжкі я ўжо разабрала, між іншым. Добрыя кнігі, дзе ты іх умудрылася здабыць?
- Дык нас жа ўсё яшчэ адпраўляюць на разборку руін, а там, ведаеш: цэлыя цагліны ў адзін бок, смецце ў іншы, драўніну і мэблю ў трэці, паперы і кнігі ў вогнішча. У нас кнігі ў вогнішча кідаць не атрымліваецца, вось мы і цягаем па хатах. Брыгадзіры спачатку лаяліся, маўляў, яшчэ невядома, што там у гэтых кнігах напісана, але мы іх хутка супакоілі, паказаўшы працы заснавальнікаў марксізму-ленінізму. Мы і ва ўніверсітэцкую бібліятэку шмат чаго нанасілі. А якія табе кніжкі спадабаліся?
- Вось вернецеся з прагулкі, разам і разбярэмся, ды і бацьку будзе цікава, я думаю. Ты ідзі, перакусі і спускайся да пад’езда. Ён тэлефанаваў і папярэдзіў, што падымацца не будзе, а адразу пойдзе «на сцежку здароўя». Ён будзе рады, што ты з ім пагуляеш, а то мы неяк у апошні час усё больш па сваіх каморках як суслікі сядзім. Добра хоць яшчэ разам снедаем. А ўжо калі разам вячэралі - я і не памятаю.