I затрымціць жаноцкасцю, як скруха,
каханая ў душы маёй світальнай,
нібы ў саборы кафедральным, глуха.
Імперскія настальгіі
ІМПЕРСКІЯ НАСТАЛЬГІІ
І
Заход нудзьгу ў абліччах адмысловых
разьбярыць ля Мансічэ ўсмешкай горкай,
і нацыя ў маіх світае словах
на зрэзах мускула крывавай зоркай.
Капліцу адчыніць няма гатовых...
званы... Яны біблейскаю гаворкай
заняты. Слова памірае ў сховах.
Заход па-азіяцку згас за горкай.
I стала лава ў тры нагі за яслі,
хор чычу[3] ўзняў прычасцем, каб не гаслі
у смазе вусны, хор цёмнагалосы.
I ветрам дым калыша аднастайны,
перамяшаўшы пахі мар і стайні,
дым быццам хоча закапціць нябёсы.
ІІ
Маўчыць старая, як рэльеф сацьмелы
на валуне даінкаўскай часіны;
і з воўны год у пальцах Мамы[4] ўмела
прадзецца прадзіва, як сон айчыны.
Сляпое сонца жаўцізной паспела
сурочыць склератычны зірк жанчыны...
Знявага вуснаў і спакой ссівелы
ахоўваць стому даўніны павінны.
Як інкаў пераможаныя барды,
задумаліся фікусы пагарды
аб горы даўнім крыжам ашуканых
хоць у хвіліну сораму, якая
ў жывых люстэрках возера знікае,
дзе плача, бы ў палоне, Манка-Капак[5].
ІІІ
Валы, нібы куракі[6], ў задуменні
дарогай на Трухілё йдуць паволі...
Як каралі, што плачуць у здранцвенні
па мёртвых уладаннях без патолі.
Я пра законы думаю ў зняменні,
што след чаргуюць шчасця і нядолі:
гніюць валовых зрэнак летуценні,
свайго “калі” ў іх не было ніколі.
I ў светлым свяце ёдзістае сіні
у кубку звона стогне і не стыне
язык-нявольнік зношаны ягоны.
IV
Былінка стрымлівае беспрычынны
пратэст, які даўно жыве ў істоце:
нібы душа паэтава хвіліны,
калі падбіта стомаю ў палёце.
Свой сілуэт зразьбярылі галіны,
рабрыны падламаны на самоце,
і сэрцу хвораму спакой адзіны —
у смутку ля выявы ў тэракоце.
Марскія ляды прэснай песні рады,
а песня ў масцы зваднай буфанады,
што ў сліне, як павешаны сабака!
Бінт кургану туман тчэ ў рухах леных,
што крэпасцю стаіць у снах ваенных
на варце, як вялікае гуака.
ЛІСЦЕ ЭБЕНУ[8]
А цыгарэта, быццам залатая;
яе святло ўбірае чуйны порах.
А жоўтае святло жаўцей міргае,
і тамарында[9] пастушок спявае
пра цень свой мёртвы, пра нябачны порух.
У цемры энергічнай патанае
вялізнай камяніцы
адзнака млява-белая, слабая.
Бядуе лёгкі водар навальніцы.
Старыя дзверы ўсе, і міласэрнасць
бяссонніцы з мяшкамі пад вачыма
жуе цыгары згрызенай мізэрнасць.
Пакінуў маладыя за плячыма;
а сёння дзверы ў праху павуціны
і ценю з пахам забыцця і ночы
да сэрца самага, да сарцавіны.
Глядзяць на шлях. Калі мяне аднойчы
убачылі самотнага ў трымценні,
нібы крычалі ў радасці трывожнай,
у роскід рук схапіць мяне хацелі.
Яны прыспалі схоўна ў клетцы кожнай
пярліну-нарачонку і слязіну
усім, хто ім глядзіць з любоўю ў спіну.
З якой жа памяццю шаптацца стане
душа мая, не ўражаная цвіллю.
— А гаспадыня? — ... ў вёсцы ўжо,
васпане,
знікала, захінутая ў мантыллю[10]...
Бабуліна гаркота на парозе
чуллівай песні парыі нервознай —
о муза легендарная ў знямозе! —
падточвае разводдзе плыні слёзнай
пад змрокам ночы зрэдку:
нібыта ўнізе, ўнізе там, дзе схілы,
у мутным зрэнку
адкрытае наноў магілы,
хаўтуры вечныя аксціўшы, джалы
зламалі фантастычныя кінжалы.
вернуться
4
Мама — тут Мама Оклё, дачка Сонца, сястра і жонка Манка-Капак, паводле інкаўскай міфалогіі.
вернуться
5
Манка-Капак — паводле легенды, заснавальнік Інкаўскай імперыі, сталіцы Куска і дынастыі інкаў (XII ст.).