Дажджыць... Дажджыць...
I навальніцы ў сконе
перадаецца пах жальбы, як вера,
ад дрэваў камфарных, што ўжо не сёння
тугу дарог вартуюць ад бяссоння,
напяўшы понча з лёду, без самбрэра.
ТРЫПЦІХ САМАБЫТНАСЦІ
І
Зноў аксаміціцца рука ратая,
спыняецца ля вуснаў у жагнанні.
О свята! Рытм шалёны плуг трымае
і гук, як рэгент[11] бронзавы, ў старанні.
Знікае грубасць. Шэпт сябе вяртае...
ў індзейскіх жылах яраві[12] не вяне
з крыві самой той спеў, што працінае,
як сум вачэй, па сонейку ў выгнанні.
Уздых свой стрымліваючы, паяды[13],
як на эстампах старажытных, рады
ў палеркі сімвалы нізаць бясконца.
Пасля вітаць Апостала на троне,
а Ён у ладане і ў свечках тоне,
сучасны Бог — для аратая сонца.
ІІ
На вецер волас кідае ссівелы[14]
індзеец. Гул ад алтара ступае.
Заходу вока бачыць не схацела,
як хутар спапяліла сіла злая.
Пастушка йдзе ў апратцы з воўны смела,
што складкамі цнатлівымі спадае,
галоўкаю бавоўны бела-бела
глядзіць душа сялянкі маладая.
Сярод мелодый, фейерверкаў дзіўна
гучыць гармонік. I гандляр надрыўна
“Адно ў мяне!” крычаць не паспявае.
Прынадна іскаркі лятуць, як тая
адважная пшаніца залатая,
што аратай у неба высявае.
ІІІ
Гарэлка ўсё ж на золку выбухае
і лаянкай і бойкамі міжволі,
мачой і перцам п'яны патыхае,
выпісваючы на хаду крамзолі.
“А заўтра, калі з’еду я...” —
благае Рамэо-селянін у вечнай ролі.
На золку прадаюць булён, густая
шугае пара да нябеснай столі.
Пасвіствае бядак... Змоўк смех жаночы..
I п’яная рака аплакаць хоча
перадгісторыю вады, сырая.
МАЛІТВА НА ДАРОГУ
Каму салодкаю гаркота стане?
О сонца, ты прымі яе залёты,
павесь, нібы Хрыста, ў твой дзень сканання
мой боль багемны на грудзях гаркоты.
Даліна ў горкім золаце нямая,
дарога сумная канца не мае.
Бурчыць гітара. Гэта ад пашаны
твой род стары, багаты беднякамі,
дазнаўся: ты чужынец зганьбаваны,
і твар яго пабіўся плямакамі.
Даліна ў горкім золаце нямая,
глыток глыбокі... келіх дна не мае...
І гаўкае рака, і шлях сінее...
Адчай халоднае чало схіляе
звярына-мярлае. Няма надзеі
ў забойцы — шпагі, страх эфес ламае.
Ў даліне мумій, залатога глею
вуголле поту ў слёзах патанае.
Час пах пакіне, ўгноены радкамі,
ў атожылках на мармуры без краю,
залатакосна звісне над вякамі
жаўрук, што ў маім сэрцы памірае!
ГУАКА
Я — каракэнке, я сляпое дрэва,
на ўсё гляджу праз шыбу ўласнай раны,
як даўняе гуака ў вечным руху,
я да зямнога Шара прывязаны.
Я — лама, толькі глупства даганяе
варожае мяне, што выстрыгае
прасветленыя завіткі настрою,
у завіткоў зіхотлівасць благая,
як збронзелае яраві старое.
Я — птушанятка кондара[17], якое
гішпанскім паабскублена мушкетам;
лунаю, як святла спрадвечны Лазар[18],
над чалавецтвам, Андамі, над светам.
Я — зграбнасць інкаў, рух рукі пакуты
у курыканчах[19] залатой задумы
з фасфатамі памылак і цыкуты.
Гнеў камяні часамі дыбіць люты,
як нервы выцятыя мёртвай пумы.
Я — сонцавы фермент, яго адценне,
я — дрожджы ценю, сэрца і трымцення!
МАЙ
вернуться
13
Паяда — імправізаваны народны спеў пад акампанемент гітары. Звычайна двое спевакоў спаборнічаюць у майстэрстве, глыбіні і прыгажосці вобразаў, думкі каля вогнішча, сам-насам або прылюдна.
вернуться
14
...волас кідае ссівелы... — ідыёма. Плюе на ўсе, кідае тое, ад чаго волас ссівеў, і весяліцца.
вернуться
17
Кондар — вялікая драпежная птушка сямейства амерыканскіх грыфаў. У народнай сімволіцы звязваецца з прагай да волі.
вернуться
19
Курыканча — глінабітная ці каменная хата інкаў з саламяным, колеру золата дахам (куры на мове інкаў — золата).