ЗЯМЛЯ
З эфектам сусветнай зацепленай свечкі
і плоці трапёткай, няўрымснасці даўняй
аруць аратаі насустрач туману
цяжкабародыя
і чуюць зямлю і чаканне даліны.
Выказваюць тое,
што ў голаў прыходзіць,
ідэямі дзеляцца і распіваюць
бутэльку, што ордэн свой даў рытуалу,
пад засенню дрэва, гаворачы
пра натарыяльныя акты, пра ветах,
ды рэкі людскія (Бязмежжа! Бязмежжа!).
I немая сіла
гарыць, як ажына,
і крокі што дрэвы,
і жэсты што дрэвы,
і сказы што дрэвы,
а кожнае слова — галінка.
З пляча да рукі ціхі струмант квітнее,
нібы да нябёс,
ад калень да падэшвы,
і ўзрушаныя,
і
ашалелыя ад нястачаў,
ад чарапоў старадаўніх,
істужкамі высяць свае недахопы,
рахманасць,
чырвоныя, сумныя жылы.
I рукі, і ногі, і тулава маюць,
і порткі адны, і прыдатныя пальцы,
каб есці, і апрануліся вышынёю,
памылі свой твар галубінаю ласкай.
I так аратаі, людзі
гадамі жывуць, поўнымі небяспекі,
вітаць падарожнага лоб уздымаюць;
не маюць гадзіннікаў, тым не выхваляюцца,
што дыхаюць, і, нарэшце, кажуць:
Ану іх, курваў, Луіса Табоаду, ангельцаў:
ану іх, ану іх, ану іх!
***
Нядзеля была на светлых вушах асялка,
майго перуанскага восліка ў Перу (за сум даруйце).
Ды сёння ўжо адзінаццаць гадзін уласнага вопыту,
вопыту аднавокаму, што ў грудзёх,
аслінага руху самотнага, што ў душы,
адзінай бяды, што ўва мне.
Бачу гэтак зямлі мае карцінныя горы,
дзе багата аслоў, сыноў асловых
і іхніх бацькоў яўна,
якія паданнямі скрашваюць
горы суму да даляглядаў.
Меч трымае помнік Вальтэру,
доле глядзіць з-пад плашча,
ды мяне працінае сонца, і нават зубы
ачышчаюцца быццам.
Тады сніцца каменне
зялёнае, семнаццатае,
што я прыгадаў,
як і гукі гадоў, шэпт іголкі ў руцэ,
дождж і сонца ў Еўропе, і як кашляю я! як жыву!
як ажно баляць валасы,
покуль ідуць тыдні — стагоддзі!
I як некуды паварочваецца мой цыкл мікробны,
маё ўчасанне трапёткае, патрыятычнае.
***
Беспрацоўны
на камянях стаіць,
ашалелы, зорны,
на беразе Сены турботнае.
Тады ўзрастае з ракі свядомасць,
як тая кветка з драпінамі ненажэрнага дрэва:
з ракі ўздымаецца і ападае горад,
створаны ваўкамі ў абдымках.
Беспрацоўны бачыць, як рушыць горад
манументальны, зносячы пост ягоны
на галаве акруглай,
на грудзях чыстыя вошы жывуць,
а ніжэй —
ціхі гук ныркаў ягоных,
што маўчаць, вагаюцца,
і ніжэй,
яшчэ ніжэй —
паперка, цвік і запалка...
Гэта ён стаіць, дужы,
хто працаваў да поту звонку,
а цяпер пацее ў сябе,
быццам секрэцыя адхіленае крыві!
Ён сталь варыў на гарматы і ведае,
колькі звярыных лапаў у сталі,
ён ткач і ведае добра свае жылы-ніты,
ён цясляр пірамідаў,
будаўнік, што спускаецца з калонаў
ціхіх, з паражэнняў трыумфальных,
асоба ў стачцы трыццаці мільёнаў стачачнікаў,
які з натоўпам ішоў,
і крок які адбіўся на падэшвах ягоных,
і як выпростваецца ён ад песні да песні,
калі струмант не мае працы!
Якая думка балючая хаваецца ў ягоных сківіцах!
Руда таксама полымна не працуе,
не аддаецца насенне злучэнню з паветрам,
і нафта ў трубах доўгіх маўчыць,
жывым апострафам святло спынілася,
і не растуць лаўры,
вада стаіць як чалавек,
і нават зямля не кратаецца, стачкай здзіўленая,
а жылы натужыліся ўжо на скок,
сотні крокаў яднаюць трансмісіі,
ажно рыпяць шчыкалаткі,
бурчыць за спіной нецярпліва гадзіннік,
і адчувае спадар-чалавек, што глытае
тое, чаго не стае таварышам,
і хлеб адчувае не тую сліну,
чуючы, адчуваючы мноства лёсаў,
як б’е маланка
сілай безгаловаю ў галаву!
I што яны ўнізе робяць тады, божухна,
яшчэ ніжэй, таварышы,
паперка, цвік, запалка,
і ціхі гук, і за бацьку вошына!