— Tak… — Młody mężczyzna spojrzał na Weronkę i chrząknął. Mimowolnie powtórzył usłyszane niedawno słowa: — Kto by się spodziewał? Taki był jeszcze zdrów…
— Pan Bóg tak chciał… — Głos jej był nadał suchy i pozbawiony barwy, ale odwróciła na chwilę głowę i uniosła fartuch ku oczom. Opanowała się natychmiast. — Państwo pewnie głodni po takiej podróży? Wszystko przygotowałam, tylko mięso odgrzeję, bo myślałam, że będzie na obiad. Pan Goldstein tak kazał. Powiedział, że państwo pewnie przyjedziecie w południe.
Z dala dobiegł odgłos nowego grzmotu.
— Dziękujemy bardzo… Pani tu mieszka, prawda?
— Nie. U pana Goldsteina, naprzeciw. Obu im prowadziłam gospodarstwo. A obiady jedli w sądzie, w stołówce. Tylko w niedzielę gotowałam obiad, raz u jednego,
raz u drugiego, na zmianę, a potem grali sobie w szachy i słuchali radia. A teraz to już nie wiem, jak będzie?… — Nadal w głosie jej nie było żadnej intonacji. — Państwo pewnie jakoś sami postanowią. Kuchnia jest tu. — Zrobiła krok w kierunku bocznych drzwi i uchyliła je. — Mam zaraz podać, bo już nakryte?
Jeszcze jeden grzmot, tym razem bliższy. Wiatr nadleciał znad morza, zaszeleścił ostro w koronach drzew i znowu ucichł.
— Może najpierw umyjemy się i rozpakujemy trochę. Burza idzie. Niech pani lepiej nie czeka, bo pewnie lunie zaraz. — Uśmiechnął się do niej. — Damy sobie radę. A jutro rano, jeżeli pani taka grzeczna, prosimy bardzo, Nie wiemy jeszcze, czy zostaniemy tu długo, ale jeżeli się zdecydujemy, to bardzo będziemy zadowoleni, jeżeli pani zajmie się gospodarstwem jak za czasów stryja. Prawda, Halinko?
— Oczywiście! — powiedziała jego żona z nieco wymuszonym entuzjazmem. — Jeżeli tylko pani Weronika zechce.
— Dziękuję państwu… — skłoniła głowę i wyprostowała się natychmiast. — Posprzątane jest, ale porządków nie robiłam, bo pan Goldstein zakazał ruszać na biurku i w sypialni do przyjazdu państwa. Powiedział, żebym niczego nie ruszała, to nie ruszałam…
Wzruszyła niemal niedostrzegalnie ramionami, jak gdyby chcąc wyrazić dezaprobatę wobec polecenia, które sankcjonowało nieporządek w domu.
— Rozumiem. Dziękuję bardzo, pani Weronko.
— To ja już pójdę. A rano o której mam przyjść? Mleczarka dzwoni o szóstej. Pan sędzia sam jej zawsze otwierał i odbierał mleko, bo wcześnie wstawał. A ja przychodziłam z pieczywem o siódmej, kiedy już podałam śniadanie panu Goldsteinowi. Potem sprzątałam i robiłam przepierkę i co tam trzeba było, jak już poszedł do sądu. Ale państwo pewnie o siódmej nie wstaną?
__ Na pewno nie… — powiedziała szybko Halina. — Jesteśmy bardzo zmęczeni. O dwunastej będzie pogrzeb, to może pani łaskawie przyjdzie o pół do dziewiątej…
— Dobrze, proszę pani. A pieczywo położę na ganku w torebce. Tu nikt nie ruszy — dodała. — Można by nawet pieniądze położyć i rok by leżały.
— No to świetnie!
— Do widzenia państwu.
Skinęła im głową, zdjęła fartuch, zniknęła na chwilę w kuchni, pojawiła się znowu, bez fartucha, wzięła z wieszaka wielki, męski, czarny parasol i ruszyła ku drzwiom. Zatrzymała się z ręką na klamce.
— W piecu kuchennym jest podpałka ułożona, a węgiel stoi w wiaderku, jakby pani chciała teraz zupę i mięso odgrzać. Starczy tylko podpalić zapałkę, bo drzewo suche.
— Dziękuję bardzo…
Drzwi zamknęły się za nią. Zostali sami.
2. Ktośmu położyłkwiaty na piersi…
Przez chwilę stali pośrodku przedpokoju milcząc.
— Jak tu dziwnie — powiedziała dziewczyna cicho. — Jesteśmy sami w obcym domu, w gościnie u człowieka, który umarł… I ta kobieta. Jakaś niesamowita.
Niesamowita? — roześmiał się. — To porządny, prosty człowiek. Chyba była bardzo przywiązana do stryja. Ten notariusz ma słuszność. Teraz biedaczka na pewno myśli tylko o tym, czy ją zatrzymamy. Ludzie w je wieku traktują każdą poważną zmianę jak kataklizm,
— Naprawdę chciałbyś ją zatrzymać? Wzruszył ramionami.
— Sam nie wiem jeszcze, czego bym chciał. Na pewno chciałbym umyć się trochę i zmienić koszulę. A potem rozejrzymy się trochę. W końcu wszystko, co wiemy, wiemy z listów stryja.
Zajrzał do kuchni i wszedł, zdejmując marynarkę. Dziewczyna weszła za nim. Kiedy mył się, prychając, pod ziewem, a potem wycierał lnianym ręcznikiem, który ozdobiony był wyhaftowanym napisem: „Dobra gospodyni dom przyjemnym czyni" i najwyraźniej służył do wycierania garnków, zerknęła kolejno do wszystkich szafek i schowków kuchennych, stwierdzając z satysfakcją, że panowała tu idealna czystość.
— No, ulżyło mi! — powiedział wciągając na powrót koszulę. — Później się przebiorę. Na razie rozejrzyjmy się i rozpakujmy trochę rzeczy.
Wszedł do przedpokoju, z którego biegły w górę drewniane, wąskie schodki na piętro. Prócz drzwi wejściówkach i drugich, prowadzących do kuchni, były jeszcze trzecie, zamknięte w tej chwili. Nacisnął klamkę, ustąpiły z cichym skrzypieniem.
— Tu był jego gabinet, o ile pamiętam. Tak… Stanęli w progu, rozglądając się. Młody człowiek ruszył z wolna w kierunku biurka.
— Duszno tu. Ta kobieta chyba nie wietrzyła dzisiaj. Podszedł do okna. Pokój był nieco zatłoczony starymi, brzydkimi meblami: bambusowymi etażerkami na książki, fotelami o pluszowym obiciu z frędzlą, malowanymi przez marnych malarzy obrazami, przedstawiającymi krajobrazy morskie, pełne mew, żagli i spienionych bałwanów. Prócz tego na ścianach wisiały dwa wyblakłe kilimy o wzorze, który prawdopodobnie modny był przed sześćdziesięcioma laty, ale na pewno bardzo odbiegał od gustu młodych przybyszów ze stolicy.
— Coś trzeba będzie z tym wszystkim zrobić, jeżeli postanowimy pozostać tutaj na stałe.
— Myślisz o tych meblach?
— Tak. Jeżeli nie zdecydujemy się na jakieś radykalne cięcie, nie będzie się tu można w ogóle sprowadzić, nie mówiąc o życiu w tym domku. Niczym się tak nie brzydzę jak pluszem. No, może jeszcze krajobrazami morskimi!
— W końcu mieszkał przecież nad morzem i miał je za oknem… — powiedziała nieśmiało Halina. — Na pewno lubił te widoki.
— To jeszcze nie powód, żeby trzymać takie bohomazy na ścianach! — Nagle złość jego minęła, machnął ręką i spróbował się uśmiechnąć. — Nie wiem, co mi jest. Stryj nie żyje. Kochał mnie na swój sposób, jak sądzę, chociaż nigdy o tym nie mówił. Nie był człowiekiem wylewnym. Zginął tragicznie, a ja zastanawiam się, jakby tu najprędzej usunąć meble i obrazy z jego mieszkania, chociaż nie rozpakowałem jeszcze walizek, a biedaka nie zdążyli nawet pochować. Paskudnie się zachowuję. To chyba ta przeklęta burza w powietrzu. A może za długo
siedziałem przy kierownicy w tym upale? Jestem zdenerwowany. Dlaczego ta kobieta nie przewietrzyła tu? Podszedł po raz drugi do zamkniętego okna i otworzył je na całą szerokość.
— Otwórz drzwi do przedpokoju i te na ganek! — powiedział. — Cudowne powietrze! A ten dom jest stęchły! Jakby rok nie otwierano. Trzeba będzie spalić te graty! Nikt ich nie kupi, nawet za pięć groszy. Popatrz, jakiej czarne niebo! Będzie ulewa, jakiej świat nie widział! Dziewczyna cofnęła się, otworzyła drzwi do przedpokoju, a później drugie, prowadzące na ganek. Wyjrzała.
Deszcze nie padał jeszcze, ale drzewa szumiały głośnej pod naporem wiatru.
— Zamknij! Przeciąg! — Usłyszała z dala głos męża. Odwróciła się i zobaczyła fruwające po pokoju papiery. Równocześnie drzwi pomiędzy gabinetem i przedpokojem zatrzasnęły się z hukiem, od którego zadrżał cały domek. Halina szybko zamknęła drzwi ganku i wróciła do gabinetu.