Цяпер маці марна старалася змяніць тэму.
— Усё! Каб больш не вучыў гэтаму сваіх дзяцей. На гурка вазьмі.
— Гурка папрэбую… Смачны, салодкі… Пцьфу!.. Чаго ўжо тут… Так ужо атрымалася… Трэба выгляду не паказваць… Трэба цярпленне… Я вось з адным служыў, дык у яго было прозвішча Яблонскі…
— І што?
— Цярпеў. Тут толькі адно — цярпленне і яшчэ раз цярпленне…
— Ну, вушы проста ад цябе вянуць! — не вытрымлівала маці.
— Ты вунь якая ладная, русая, прыгожая… Гарна маладыця! А Пятрок, бачыш, не ў цябе ўдаўся… Бывае… Я Гальцы гэта ўмазгую. Папруга паможа… Калі ўжо так закарцела, язык свярбіць, дык можна ж якое іншае слова знайсці… Сказаць — рускі, ці паляк, ці чэх…
— Я табе соты раз паўтараю — ніяк не трэба дражніцца!
— Мы мо і ёсць якія чэхі. Нездарма ж так назвалі — Чэшская Слабодка… Проста так не назавуць. Людзі калі ўжо даюць назву, дык ведаюць, што да чаго. Калі б тут жылі, дапусцім, яўрэі, была б, можа, Яўрэйская Слабодка… Альбо каб жылі славакі — Славацкая Слабодка…
Капора марудна набліжаўся да высвятлення ісціны. Гаварыў з задавальненнем, было відаць, што падабаецца яму тут. Гаворачы, ён адначасова еў мойву, гурок, а найбольш — маці вачыма.
— Абрыкосам пахне, — нюхаў чарачку, разглядваў на святло. — А калі б жылі рускія — звалі б Руская Слабодка… Пцьфу…
— Не магу я больш слухаць! — зусім раззлавалася маці. — Як веснічкі целяпаюцца, дык хоць бы хто памог… А ты спаць ідзі — даўно пара! — на сына.
Петрык пайшоў, распрануўся, акуратна склаў на табурэтку штонікі, кашулю, зверху кепачку. За вакном было зусім цёмна. Лёг у ложак і накрыўся коўдраю. І адразу ж перад вачамі паплылі зялёныя і жоўтыя плямы, чамусьці падумалася, што ствол абрыкоса так і не пабялілі…
Маці ціха прыйшла ў цемры. Пачала абдымаць яго.
— Ах ты мой дурненькі, я ж цябе так люблю… Ты ж сам сябе не можаш бачыць збоку, а ты такі спрытненькі, ладненькі, прыгожанькі… Добры, ціхі… Самы разумны ў мяне!
А ён выкручваўся, не даваўся ў рукі, мармытаў:
— Не хачу быць разумным…
— Ты ж толькі калі вырасцеш, дзеўку палюбіш, не забывай пра матку, добра? Бо дзеўка скажа, нашто нам матка — старая, нягожая… Не ўсе нявесткі свякрух любяць…
— Не хачу расці! — шыўся ён пад коўдру.
— А што ты хочаш?
— Вось тут з табою жыць, і на вуліцу не выходзіць!
Маці весела смяялася, і Петрык таксама супакоіўся — ён успомніў, што цяпер у яго ёсць навука бабы Домны і яму больш няма чаго баяцца. Раніцай ён выйшаў на вуліцу, па звычцы прытрымліваючы веснічкі дзвюма рукамі. Але яны ўжо не калываліся, клямка сядзела надзейна. Каля Капорынага дома стаяў матацыкл з каляскаю. Дзядзька Карл дзелавіта піхаў палачку ў бак — правяраў, колькі бензіну. Побач стаяла Галька ў бялюткай, адмытай-адпрасаванай спаднічцы і трымала ў руках самы сапраўдны матацыклетны шлем! Пятрок адвярнуўся, раздумваючы, ці не шмыгнуць назад у двор. Але Галька ўбачыла яго і ўзрадавана махнула яму рукой. Яна была вясёлая! Яна клікала яго, каб ён падыйшоў. Ён марудзіў. Яна сама падбегла.
— А мяне сабака ўкусіў! — пахвалілася.
— Чый?!
— Наш.
— Калі?!
— Учора ўвечары, позна, калі тата ад вас вяртаўся.
Пятрусь стаяў аслупянелы. Вось дык падзеі! Як хутка прыйшла кара! Злачынства — і імгненна пакаранне… Але ж ён не хацеў гэтага! Цяпер Галька ўзненавідзіць яго, падумае, гэта ён на яе кару напусціў… Ён ужо сабраўся ўсё растлумачыць, сказаць, што не ён вінаваты — ён ніколечкі не крыўдуе! — а слова, якое нельга вымаўляць чалавечаму языку, але тут Галя сказала:
— Нага сіняя, як неба! Хочаш, пакажу? — і задрала спаднічку.
Нага была не як неба, а хутчэй як вясёлка на небе: сіняк, густа змазаны ёдам і зялёнкаю, і ад таго рознакаляровы, і на сіняку — чорныя, заманлівыя сляды дзірачак ад зубоў, зверху і знізу.
— З сабакі поўсць стрыглі, палілі і попелам замазвалі…
— Навошта?
— Каб не заікалася. І яшчэ доктар прыязджаў. Цяпер мяне будуць вазіць у паліклініку на ўколы.
Сколькі навін! Петрык аж пазайздросціў.
— А ты ў шлёме будзеш ездзіць?
— Канечне! Гэта ж горад; там без шлёма нельга, адразу арыштуюць.
Не — усё ж такі Галька здораўская! Вунь колькі прыгод, і як прыгожа ўмее расказваць — «нага сіняя, як неба!»..
8
Першага верасня маці памагла Петрыку ўздзець на плечы ранец — дачакаўся свайго часу бацькаў падарунак, узяла за руку і павяла на прыпынак.