— Чаго ты тут, за пяцьдзесят вёрст? — здзівілася яна.
— Хату купіў, жыву...
— Сяргей... Як жа цябе?.. Ты прабач...
— Ды нічога,— сказаў ён.— Па бацьку i лішне называць, мы не прывыклі... А так Карачун я, бацька мой Адамам зваўся.
— Aгa, дзякую,— яна збянтэжылася, успыхнула чырванню.— Цяпер i сама ўспомніла: Сяргей Карачун. Ды ты ж знатны чалавек...
— Які там знатны! — махнуў ён рукою, як засаромеўся.
— Ды ты ж добры садавод, я да ўзнагароды цябе летась прадстаўляла. Каб ведала... ну, каб помніла, што Карачун — гэта ты, то большай дабівалася б...
— Хопіць мне i гэтай.
— I ў дакладах сваіх я часта цябе хвалю.
— Хваліце...
— I ведаў, a маўчаў...— прамовіла яна.
— А што я магу сказаць, Алена Пятроўна,— паціснуў ён плячыма,— я працую, як заўсёды, стараюся.
— Называй мяне Алёнаю,— папрасіла яна.
— Вы адно, а я — другое...
— Ладна табе,— махнула яна рукою,— некалі, калі маладая была i ты таксама, то называў.— Сказала i ўсміхнулася: помніла, што ніколі ён не клікаў яе так.
— Годзе вам смяяцца,— як папрасіў ён.
— Ды не смяюся, Сяргей,— яна перастала жартаваць.— Я тады дурная была, смяялася... А ты ўсё такі...
— Ды не мяняюся,— гаварыў ён i глядзеў у стол.— Жыву, як бог вучыць.
— Добры твой бог,— сказала яна.— А душа твая яшчэ лепшая... Залатая ў цябе душа, Сяргей, толькі з гадамі адчуваеш гэта...
— Гаворыце вы,— збянтэжыўся ён,— вы самі дужа добрая...
— Толькі не для цябе я добрая,— сказала яна,— табе дабра таго я найменей прынесла.
— Мала што было,— прамовіў ён,— але рукі ў вас залатыя, галава разумная, язык ведае, што гаворыць... Вось за гэта i любяць вас людзі.
— Калі так, то дзякую за цёплыя словы,— сказала яна i ўспомніла, як яе, маладую, прыгожую, толькі што пасля інстытута, прыслалі працаваць у калгас, дзе жыў Сяргей. Ён i тады, гадоў дваццаць таму, быў садаводам, гэтаксама быў малады, статны i вельмі сарамлівы.
Ёй сказалі, што гэты хлопец закахаўся ў яе, на сходах не зводзіць з яе вачэй, хоць i стараўся не сутыкацца. Яна пасмяялася з гэтага, паслухала сваіх сябровак i сама стала прыходзіць у сад, жартаваць: «Ну выберы мне, жаніх, лепшае яблычка»,— ён бянтэжыўся, але даваў ёй папяроўкі. Яна папракала, што пашкадаваў, пачаставаў самым горшым, пагражала, што не пойдзе за яго замуж. Ён хмурнеў, гаварыў толькі: «Годзе вам смяяцца...»
Галаву тады ёй затлуміў дырэктар суседняга саўгаса. Малады, прыгожы, што лялька, ветлівы. Ён ласкава называў яе «Пятроўна, пятровачка мая», стараўся вазіць яе ўсюды на сваім «казле» адзін, без шафера. Часта заварочваў у лес, паказваў, дзе растуць чарніцы, вучыў, як шукаць баравікі, заводзіў яе ў такі гушчар, з якога i выбрацца цяжка было. Верасовых баравікоў яна так i не навучылася знаходзіць, а галава закружылася ад «чыстага ляснога водару», i неўзабаве Тышкевіч стала цяжарная...
Вось тады яна i перастала жартаваць. Дырэктар выкручваўся, не хацеў браць яе замуж, стараўся даказаць, што дзіця не ад яго, а ад Сяргея, гаварыў, што ўсе ведаюць, як яна сама хадзіла да таго ў сад. Яна плакала, пагражала, што не будзе жыць без яго... Тады ён узяў яе, хоць пажылі яны нядоўга: яна не магла выцерпець, што ён вытвараў, i сама пазней прагнала яго. Цяпер у яе быў другі муж, добры чалавек i бацька...
— Ну, як жывеш, Сяргей? — апамяталася яна.
— Я ж гаварыў — добра...— прамовіў ён.
— Ах, так! — спахапілася яна.— Ажаніўся?
— Ажаніўся.
— Хто твая жонка?
— Даяркаю тут працуе,— асмеліўся, глянуў на яе.— А вы як жывяце?
— Працую...
— Што працуеце, ведаю,— усхвалявана сказаў ён.— А як так жывяце?
— Усяляк, Сяргей,— уздыхнула яна.— Ем хлеб траякі: чорны, белы i ніякі. Ох, Сяргей, Сяргей! Што робіць маладосць ды дурная галава! Ужо i забылася...
— Так, памяць кароткая,— згадзіўся ён,— але я ўсё помню. Як вы паехалі... I я тады выбраўся адтуль, прыблукаў сюды.
— Ты тады адзін, мусіць, i шкадаваў мяне,— прамовіла яна, пацерла вочы, глянула на яго.— Дзеці маеш?
— Двое хлопцаў,— сказаў ён.— Пеця i Міша.
— Малайчына. У мяне толькі дочкі.
— Які ж я маладзец? — усміхнуўся i ён.— Каб быў удалец, то i дочак бы меў, а то сыны...
— Ты ж чуў, я развялася з тым...
— Чуў,— ён апусціў галаву, пачаў качаць па стале маленькую крошку хлеба.— У яго трэцяя ці чацвёртая ўжо... Сустрэліся летась, насміхаецца з мяне i вас. Блага, кажа, ты яблычкамі частаваў, не тыя трэба былі яблычкі... Я ледзь стрымаўся.
— Ох, Сяргей, Сяргей! Што жыццё робіць...
— Робім мы,— сказаў ён.
— Можа, i так,— згадзілася яна, падумала, што ляпнула абы-што, зусім не апраўдалася за сваё ранейшае, i ён, відаць, гэта зразумеў, але яна зноў недарэчы спыталася: — Дык добра жывеш?