— У мяне такое адчуванне, што гэта не чалавек i што ён не сышоў, а стаiць i назiрае. І ён нас бачыць, а мы яго не.
— А хочаш ведаць, хто гэта быў?
— Зноў пра пiльнага вартавога?
— З вартавым ясна, а тут... Ёсць паданне, нiбыта ў тутэйшых мясцiнах жыве Туманнiк. Раз на год ён забiрае чалавечыя душы да сябе ў балотнае царства. Робiць злачынствы... Ішоў п'яны, упаў з моста i ўтапiўся. Машына ўрэзалася ў дрэва, i шафёр загiнуў... Але кажуць, што робiць ён гэта толькi раз на год.
— І ты верыш?
— Веру, не веру. Але цiкава.
— Давай забудзем пра гэтага Туманнiка, я ўжо забыла.
— І я забыў. У цябе такiя прывабныя каленi, — каханак пацалаваў калена сваёй каханкi.
— А чым табе падабаюцца мае каленi?
— Яны такiя круглыя i акуратныя. А яшчэ мне падабаюцца твае сцёгны i... — каханак пацалаваў каханку крыху вышэй калена.
— А чым табе падабаюцца мае сцёгны?
— Яны светлыя. А яшчэ мне падабаецца тваё жаночае месца, якое ты так чыста пагалiла...
Праз туман да каханкаў даляцеў вiск машынных тармазоў i рэзкi ўдар жалеза аб камень.
— А я забыла, што дарога зусiм побач. Давай падыдзем паглядзiм, можа, трэба дапамагчы.
— Каму дапамагчы? Туманнiку?
— Вар'ят.
— Ідзi, дапамагай. Ты што, доктарка? Як ты зможаш дапамагчы?
— Адна не пайду.
— Разумна. Пабудзь тут, я схаджу.
— Чакай. Я не хачу заставацца адна ў гэтым праклятым тумане.
— Глядзi, асфальт, значыць — мы слушна iшлi. Вунь i машына. "Хуткая дапамога". Чакай. Я адзiн. Не падыходзь.
— Што там?
— Мяне зараз выверне.
— Яны мёртвыя? Я пайду пагляджу.
— Лепей не хадзi.
— Давай разам падыдзем.
Каханкi падышлi да скарабачанай машыны.
— Якi жах! А шафёр да цябе падобны. Паглядзi. І профiль, i валасы, i нават рукi...
— Лепш пойдзем адсюль. Ты адчуваеш пах крывi? Цяжка, як на бойнi, праўда?
— Слухай, а чаму гэта дарогу бетонным плотам перагарадзiлi?
— Давай я цябе падыму, i паглядзiш, што за плотам.
— Нiчога не вiдаць. Трава, дарога i туман.
— А цяпер пайшлi адсюль. Гэты пах крывi становiцца нясцерпны. Калi iсцi шпарка, праз паўгадзiны будзем у горадзе.
Каханкi ледзь не беглi.
— А доктарка ў машыне была падобная да цябе.
— Гэта ты гаворыш, каб аспрэчыць сваё падабенства да шафёра.
— Глядзi, нехта знак "аб'езд" павалiў.
— Давай паставiм.
— Не чапай, хай ляжыць, хай усё застанецца, як было. Нiбыта нас тут няма.
— Можа, твой Туманнiк i знак павалiў?
— Вядома, Туманнiк. І да машыны не трэба было падыходзiць. Усё роўна не дапамаглi б. Ведаеш, у маiх суседзяў на мiнулым тыднi захварэла дзiця. Яно пачало плакаць сярод ночы. Яго суцяшаюць, а яно плача i плача. А я ляжу i слухаю, як плача дзiця i як мацi з бацькам яго суцяшаюць. Я магу толькi слухаць плач за сцяной.
— І чым скончылася?
— Дзiця супакоiлася, я заснуў.
— Бачыш мост, за iм бензакалонка i тэлефон-аўтамат.
Каханкi накiравалiся пад мост. Туман зрабiўся густы, што цэмент.
Кухарка з руднянскай школы гнала самагон. Яе нават штрафавалi, ажно на чатырыста рублёў. І давялося прадаць усiх качак i гусакоў, каб заплацiць той штраф. Але i пасля гэткiх цяжкасцяў кухарка не пакiнула свой занятак. Гнала яшчэ больш, толькi прадавала праз знаёмых цi калi папярэдне дамаўлялiся. А не так, што прыйшоў пад акно, пастукаў i табе вынесуць.
А ў вёсцы суседняй якраз раскватаравалi дрэнажнiкi. Балотаў у нас — мора, куды вокам нi кiнь — балота. І дрыгва ёсць, i "чортавыя вочы". А дрэнажнiкi вядома што за людзi. На такую работу бяруць — нават пашпарта не пытаюцца. Вось яны i дамовiлiся з кухаркаю, што тая ў самую глухасць ночы будзе прыносiць iм па пяць лiтраў самагону, трохлiтровы i двухлiтровы слоiкi. За што плацiлi ёй ажно 15 рублёў. Гэта ж калi было.
Аднойчы спакавала кухарка слоiкi ў валiзкi, газетамi абклала i пайшла да пакупнiкоў. Ішла яна сцежкаю каля самай рэчкi, спатыкнулася i сказала: "А каб цябе Кадук узяў", ну i пайшла далей паўз Вяллю, аж бачыць, нехта на мосце стаiць. А трэба ж на другi бок перайсцi. "Можа, якi дрэнажнiк выйшаў сустракаць?" — падумала ды на мост выйшла. Аж бачыць, што перад ёю не чалавек, не звер, а нешта страшнае з вялiзнай калматай галавою, маленькiмi свiнымi вочкамi i шырокiм горлам. А адзежа на тым страшыдле звычайная, што i ў дрэнажнiкаў — фуфайка, нагавiцы брызентавыя ды боты гумовыя з закасанымi халявамi. Хацела кухарка абмiнуць тое страшыдла, а яно дарогу заступае. Спужалася цётка, але выгляду не падае, кажа:
— Што гэта вы, мужчына, тут робiце такою парою?
А страшыдла як разявiць сваю пашчу, поўную тонкiх крывых зубоў, што ў шчупака, i як зараве. У беднай цёткi ўсё нутро пахаладзела i голас задрыжэў: