Мы знаходзім прыкольную радыёлу, у мяне такая была ў дзяцінстве – на чатырох высокіх ножках, у драўляным корпусе, са шкляным экранам, на якім чырвоным напісаны назвы ўсіх паднябесных гарадоў, якія мне ў маім дзяцінстве сьніліся і якія мяне маглі пачуць – Прага, Варшава, Бялград, Усходні Бэрлін, на такой прыкольнай радыёле можна было слухаць вініл і радыё, у дзяцінстве я слухаў падрапаны вініл, але ў гэтага підара вінілу няма, ёсьць, праўда, нейкі занюханы саўковы бітлз, ну, але што мы з Васем – лохі, бітлз слухаць, ды яшчэ ў такім хімэрным стане, калі рэчы рассейваюцца, а пахі наадварот – склейваюцца і разабрацца ва ўсім гэтым проста немагчыма, мы пачынаем круціць радыё, прыкольная радыёла сумна пахрыпвае, і мы чуем адразу тагасьветны голас:
Добры вечар, паважаныя радыёслухачы. Няхай лагода прыйдзе ў вашыя мірныя хаты.
– Хто прыйдзе? – пытаецца Вася.
– Лагода, – кажу. – У хаты.
– А, – кажа Вася.
Сёньня з вамі ў гэты цудоўны вечар,
– Ага, – гаворыць Вася, – цудоўны вечар: дождж цэлы дзень хуячыць.
як заўсёды па суботах а 22.00 маладзёжная праграма «Музычная талака» і я – яе вядучы хрррррррр хрррррррр – дадае ад сябе радыёла. – Сёньняшні выпуск нашай праграмы будзе цалкам прысьвечаны творчасьці папулярнага ірляндзкага гурта, вядомага ня толькі ў нас, але і ў іншых краінах Эўропы – ансабля «Дэпэш Мод». Свае пытаньні, а таксама думкі вы можаце выказаць па тэлефоне хррррр хррррррр хрррррррррр – гаворыць вядучы.
– Якая прыкольная праграма, – кажу я.
– Да, – кажа Вася, – лепш, чым бітлз.
І пакуль вы будзеце задаваць свае пытаньні, гучыць інструмэнтальная кампазыцыя сьцяпана галябарды «Ліст да мамы».
Кампазыцыя сапраўды пачынае гучаць, і нас адразу пачынае ад гэтага развозіць, гэты сьцяпан галябарда ўкладвае ў сваю іёніку столькі галюцынагену, настолькі ўсё гэта стромна гучыць, што цябе ня можа не развезьці, іх на радыё, мабыць, па гэтым прынцыпе і на працу бяруць, так, каб яны ўрубалі, і народ ахуяваў на пятай сэкундзе іхных музычных кампазыцый, так, каб ён – гэты неімаверны і нерэальны сьцяпан галябарда – толькі кранаў сваімі пухлымі валасатымі пальчыкамі плястмасавыя клавішы іёнікі – і бац – цябе перамыкае, і ты ператвараешся ў прыладу боскага промыслу і ўжо не адпаўзаеш ад радыёпрыёмніка, аж пакуль не перададуць прагноз надвор’я на заўтра; мы сядзім пад нашай прыкольнай радыёлай, абапёршыся сьпінамі на яе і прываліўшыся адзін да аднаго, каб нас ня зьнесла ў бок, разглядаем крэслы, шафы і канапы, ты адчуваеш, кажу я, як тут пахне цытрынамі? адчуваю, кажа Вася, цытрынамі і кашацінай. Не кашацінай, кажу, не кашацінай – кетчупам. Кашацінай, не згаджаецца ён. І кетчупам, дадаю я.
Гэта была інструмэнтальная кампазыцыя сьцяпана галябарды «Ліст да мамы», – гаворыць касьмічны радыёвядучы. – Выконваў аўтар. А наша сёньняшняя праграма, нагадваю, прысьвечана творчасьці вядомага ірляндзкага калектыву «Дэпэш Мод». Асновай для праграмы стала дакумэнтальнае дасьледаваньне Дэвіда Баскомба «Бог як разнавіднасьць гераіну», выдадзенае ў гэтым годзе на вялікабрытанскіх выспах і ласкава перакладзенае і дасланае нам нашай лёнданскай рэдакцыяй. Вось жа, «Дэпэш Мод» (гучыць меладычная застаўка, падазраю, таго ж такі сьцяпана галябарды, таму што мы зноў замбуемся.) Сярод нашай моладзі ўжо даўно карыстаецца папулярнасьцю творчасьць гэтых парубкаў з Ольстэру. У чым жа сакрэт такога посьпеху нікому не вядомых хлопцаў, што вырасьлі ў самым сэрцы ірляндзкіх клаакаў? Паспрабуйма разам з вамі, паважаныя радыёслухачы, разабрацца ў гэтым. Як сьцьвярджаюць біёграфы, адным шэрым восеньскім ранкам 1962 году (сьцяпан галябарда дадае сваёй іёніцы трагічнасьці, цяжка ціснучы на плястмасу пухленькімі пальчыкамі) у партовым Ольстэры, акупаваным брытанскімі калянізатарамі, у сям’і простага ірляндзкага марака і машыністкі, Бэна і Марыі Ганаў неспадзявана нарадзіўся хлопчык. Бацькі досыць насьцярожана паставіліся да малога, паколькі гэта было ўжо пятае іхнае дзіцё, папярэднія чацьвёра, як сьцьвярджае містэр Баскомб, памерлі раптоўнай сьмерцю ў раньнім дзяцінстве ад цяжкай формы ўнутрыкішэчнай інфэкцыі, вельмі распаўсюджанай у найбольш бедных прыпартовых кварталах Ольстэру. Натуральна, што такі незайздросны лёс быў вызначаны і пятаму сыну Ганаў – цяжкія ўмовы акупацыйнага побыту не давалі ягоным бацькам падставаў чакаць сьветлай будучыні для свайго гаротнага першанца. Хлопчыка вырашылі назваць Дэйвам – у гонар сьвятога Дэйва, які, як вядома, ёсьць патронам ірляндзкіх партызанаў і пэўным сымбалем невялічкага, у параўнаньні з нашым, народу ў яго барацьбе з брытанскімі калянізатарамі. Са сьвятым Дэйвам зьвязана шмат народных легендаў і паданьняў карэннага ірляндзкага насельніцтва, у прыватнасьці, ў даўнім ірляндскім эпасе ён лічыцца богам жывёлагадоўлі, мяса-малочнай вытворчасьці і проста апладненьня. Яшчэ і цяпер ірляндзкія футбольныя фанаты, ідучы на спартыўныя арэны і падтрымліваючы сваіх улюбёнцаў, дружна напяваюць: «Сьвяты Дэйве, адтрахай сёньня гэтых чортавых каталікоў». Бацька Дэйва, стары вірлавокі Бэн, здаўна славіўся сваёй прыхільнасьцю да дзейнасьці ІРА і рэгулярна пералічваў у кантар на рахунак арміі частку свайго мізэрнага марацкага заробку.