Zoveel herinneringen... en als ik ze stuk voor stuk aanraakte, popelde ik alweer om een nieuwe te maken, nummer 41, ook al was nummer 40, MacGregor, nog amper droog. Vooral omdat die verbonden was met mijn volgende project en daardoor als incompleet aanvoelde, kon ik niet wachten om aan de slag te gaan. Zodra ik absolute zekerheid had over Reiker en een manier had gevonden om...
Ik ging rechtop zitten. Misschien waren mijn schedeladeren door het overdadige dessert dichtgeslibd, maar ik was Deborahs lokmiddel even helemaal vergeten. ‘Deborah?’ zei ik.
Ze keek met een van concentratie licht gefronst voorhoofd naar me achterom. ‘Wat?’
‘Hier zitten we dan,’ zei ik.
‘Shit, je meent ’t.’
‘Helemaal niet. Sterker nog, er is geen shit te bekennen, en dat alles dankzij mijn almachtige denkwerk. Had je het er niet over dat je me een paar dingen te vertellen had?’
Ze wierp een blik op Chutsky. Hij keek recht voor zich uit, nog altijd met die zonnebril op, die niet knipperde. ‘Ja, oké,’ zei ze. ‘Doakes zat in het leger bij de commando’s.’
‘Dat weet ik. Het staat in zijn personeelsdossier.’
‘Maar wat je niet weet, makker,’ zei Kyle zonder zich te bewegen, ‘is dat er aan die commando’s ook een Donkere Kant zit. En daar zat Doakes bij.’ Hij plooide zijn gezicht een fractie van een seconde in een heel klein glimlachje, zo klein en plotseling dat ik het me verbeeld had kunnen hebben. ‘Als je eenmaal naar de Donkere Kant overloopt, is dat voor altijd. Je kunt niet meer terug.’
Ik keek toe hoe Chutsky nog een ogenblik volkomen roerloos bleef zitten en daarna keek ik Debs aan. Ze haalde haar schouders op. ‘Doakes was een scherpschutter,’ zei ze. ‘Het leger leende hem uit aan de jongens in El Salvador, en hij vermoordde mensen voor hen.’
‘Met een pistool kun je reizen,’ zei Chutsky.
‘Dat verklaart zijn persoonlijkheid,’ zei ik en ik dacht dat het nog veel meer verklaarde, zoals de echo die ik uit zijn richting hoorde als mijn Zwarte Ruiter riep.
‘Je moet begrijpen hoe het was,’ zei Chutsky. Het was een beetje griezelig dat hij dit met een volstrekt onbeweeglijk en emotieloos gezicht zei, alsof de stem eigenlijk uit een bandrecorder kwam die iemand in zijn lijf had gestopt. ‘Wij geloofden dat we de wereld redden. Dat we ons leven en elke hoop op iets normaals en fatsoenlijks opgaven voor de goede zaak. Blijkt dat we gewoon onze ziel aan de duivel verkocht. Ik, Doakes...’
‘En dr. Danco,’ zei ik.
‘En dr. Danco.’ Chutsky zuchtte en verroerde zich eindelijk, draaide zijn hoofd even in Deborahs richting, om meteen weer voor zich uit te kijken. Hij schudde zijn hoofd en die beweging kwam na zijn onbeweeglijkheid zo reusachtig en theatraal over dat ik bijna ging applaudisseren. ‘Dr. Danco begon als idealist, net als wij. Hij kwam er op de medische faculteit achter dat er vanbinnen iets aan hem ontbrak, dat hij dingen met mensen kon doen zonder de geringste empathie te voelen. Helemaal niets. Dat komt heel wat zeldzamer voor dan je denkt.’
‘O, dat zal best,’ zei ik, en Debs keek me dreigend aan.
‘Danco hield van zijn land,’ vervolgde Chutsky. ‘Dus sloot hij zich ook aan bij de donkere kant. Met opzet, om dit talent te benutten. In El Salvador kwam het... tot bloei. Wanneer we iemand naar hem toe brachten, kon hij gewoon...’ Hij zweeg, haalde adem en ademde langzaam weer uit. ‘Shit. Jullie hebben gezien wat hij doet.’
‘Heel origineel,’ zei ik. ‘Creatief.’
Chutsky stiet een snuivend, humorloos lachje uit. ‘Creatief. Ja. Dat kun je wel zeggen.’ Chutsky draaide zijn hoofd langzaam naar links, rechts, links. ‘Ik zei al dat het hem niet uitmaakte om die dingen te doen... maar in El Salvador kreeg hij de smaak te pakken. Hij was aanwezig bij de verhoren en stelde persoonlijke vragen. En als hij dan begon te... Hij noemde de persoon altijd bij de naam, alsof hij een tandarts was of zo, en zei dan: “Laten we nummer vijf eens proberen,” of nummer zeven, wat dan ook. Alsof er allerlei verschillende patronen bestonden.’
‘Wat voor patronen?’ vroeg ik. Het leek me een heel gewone vraag, daarmee toonde ik beleefde belangstelling en hield het gesprek gaande. Maar Chutsky draaide zich met een ruk op zijn stoel om en keek me aan alsof ik wel een hele fles vloerreiniger kon gebruiken.
‘Voor jou is dit grappig,’ zei hij.
‘Nog niet,’ zei ik.
Hij staarde me voor mijn gevoel verschrikkelijke lang aan; toen schudde hij zijn hoofd en keek weer recht voor zich. ‘Ik weet niet wat voor patroon, makker. Nooit gevraagd. Sorry. Waarschijnlijk had het iets te maken met wat hij er als eerste afsneed. Gewoon iets waar hij pret aan beleefde. En hij praatte tegen ze, noemde ze bij de naam, liet zien wat hij deed.’ Chutsky huiverde. ‘Op de een of andere manier maakte dat het erger. Je had moeten zien wat dat met de tegenpartij deed.’
‘En met jou?’ wilde Deborah weten.
Hij liet zijn kin op zijn borst vallen en vermande zich weer. ‘Dat ook,’ zei hij. ‘Hoe dan ook, uiteindelijk veranderde er iets aan het thuisfront, in de politiek, op het Pentagon. Nieuw regime, en dat soort dingen. Ze wilden niets te maken hebben met wat we daar hadden uitgespookt. Maar heel stilletjes sijpelde het bericht door dat we door dr. Danco wellicht tot een zeker politiek vergelijk met de tegenpartij konden komen, als we hem uitleverden.’
‘Jullie gaven je eigen man op om hem te laten vermoorden?’ vroeg ik. Dat leek me bepaald oneerlijk, ik bedoel, ik word niet door enige moraal gehinderd, maar ik speel het spel tenminste volgens de regels.
Kyle zweeg een lang ogenblik. ‘Ik zei toch dat we onze ziel aan de duivel hadden verkocht, makker,’ zei hij ten slotte. Hij glimlachte weer, deze keer wat langer. ‘Ja, we hebben hem in de val laten lopen en zij hebben hem ten val gebracht.’
‘Maar hij is niet dood,’ zei Deborah, praktisch als altijd.
‘We zijn erin geluisd,’ zei Chutsky. ‘De Cubanen kregen hem te pakken.’
‘Welke Cubanen?’ vroeg Deborah. ‘Je had het over El Salvador.’
‘Destijds waren er elke keer dat het in de Amerika’s rommelde Cubanen in de buurt. Zij steunden de ene kant zoals wij dat met de tegenpartij deden. En ze aasten op onze dokter. Ik zei al dat hij bijzonder was. Dus zij grepen hem en probeerden hem naar hun kant over te halen. Hebben hem in de Isles of Pines gegooid.’
‘Is dat een resort?’ vroeg ik.
Chutsky stiet een schamper lachje uit. ‘Voor de allerslechtsten misschien. De Isles of Pines is een van de strengste gevangenissen ter wereld, en dr. Danco heeft daar werkelijk een toptijd gehad. Hij kreeg te horen dat zijn partij hem had opgegeven en hem echt te grazen had genomen. Een paar jaar later wordt een van onze jongens gevangengenomen en duikt op die manier weer op. Geen armen of benen, de hele rataplan. Danco werkt voor hen. En nu...’ Hij haalde zijn schouders op. ‘Of ze hebben hem vrijgelaten of hij is ’m gesmeerd. Maakt niet uit. Hij weet wie hem in de val hebben gelokt en daar heeft hij een lijst van.’
‘Sta jij daar ook op?’ wilde Deborah weten. ‘Misschien,’ zei Chutsky. ‘En Doakes?’ vroeg ik. Tenslotte kan ik ook praktisch uit de hoek komen.