Выбрать главу

У трох кроках ад Уладзіслава, над самай вадою, стаяла і са спакойнаю ўсмешкай пазірала на яго невысокая зграбная дзяўчына ў даўгой, колеру азёрнае вады сукенцы, заколатай на грудзях пералівастаю брошкай. Нейкі несучасны, але наўздзіў суладны ўбор готак пасаваў незнаёмцы, што выдаваў адзіна для яе магчымым. У незвычайна доўгіх светлых валасах, нібы яна кагадзе купалася, зіхацелі вадзяныя кроплі.

— Добры дзень! — зазвінелі ў голасе дзяўчыны ўчарашнія льдзінкі.

— Дык гэта вы... — разгубіўся Уладзіслаў.

— Добры дзень! — паўтарыла яна.— Гэта я.

— Але... хто вы?

Незнаёмка, дапытліва і глыбока зазірнуўшы яму ў вочы, адказала не адразу.

— Я — німфа Зялёнай Чары.

— Цаню ваш жарт. Але як вы даведаліся...

—...што вы называеце возера гэтым імем? — скончыла яна.

— Але.

— Яго завуць так ужо тысячагоддзі. Толькі не кожны можа пачуць гэта імя.

Белую шыю дзяўчыны песцілі смарагдавыя каралі з бялюткаю кветкай гарлачыка. Толькі цяпер Уладзіслаў змеціў, што брошка на яе сукенцы — на самой справе не брошка, а страказа з жывымі слюдзянымі крылцамі.

— Я жыву тут з тых часін, калі адступіў ледавік.

Яна ўсміхалася, і поўны лясных і азёрных пахаў ветрык перабіраў яе вільготныя валасы.

— Нам было забаронена сустракацца з вамі. Але сярод нас былі неслухмянкі, якія кахалі зямных мужчын. Адну з маіх сясцёр людзі назвалі Свіцязянкай...

— Я ведаю. Значыць, вы таксама...

— Не! — хутка сказала яна.— Мы вырашылі адкрыцца людзям. Вы павінны ведаць, што мы ёсць.

— Дзеля чаго?

— Мы паміраем...

Уладзіслаў чуў тонкі водар кветкі з яо караляў. У гожым матавым твары, у невысокай гнуткай постаці, у арабінавых вуснах было столькі нсыцця, што словы пра смерць гучалі жорсткім недарэчным жартам.

— Хіба німфы паміраюць?

— Мы жывём, пакуль чыстыя нашы воды.

У зялёных вачах хавалася туга.

— Вы павінны ведаць,— паўтарыла яна.— Магчыма, тады вы спыніцеся...

Прашумелі крылы, і на яе плячо, не палохаючыся Уладзіслава, апусцілася чорнагаловая чайка. Птушка быццам штосьці сказала дзяўчыне на сваёй мове.

— Мне пара.

— Мы цяпер няхутка ўбачымся,— прамовіў Уладзіслаў.— Я ад'язджаю.

— Я ведаю.

Чаіца сарвалася з яе плечука. Уладзіслаў міжволі глянуў услед птушцы, і, калі праз хвілю яго позірк вярнуўся назад, дзяўчыны ўжо не было, адно з лапушыстага лісця гарлачыкаў нібыта глядзелі сумныя зялёныя вочы.

Прыблюзнілася, вырашыў Уладзіслаў і ўбачыў — а мо гэта толькі здалося яму,— як мяккая хвалька злізнула з мыльцу след маленькай босай нагі.

Назаўтра ён паехаў.

Там, у далёкім горадзе, яму часта, да драбніц, прыгадвалася неверагодная сустрэча ля возера. Аднойчы ён наважыўся распавесці сваю гісторыю суседу па гатэльным нумары, але сусед стаў паглядаць на яго неяк дзіўнавата, і Уладзіслаў мусіў прабачыцца і сказаць, што пажартаваў. Дый яму самому часцей і часцей прыходзіла на думку, што ўсё гэта — і незвычайны тэлефонны званок, і зеленавокая дзяўчына — было толькі прыгожым сном, з тых, што сняцца дзецям ва ўзнагароду за любоў да казак.

Праз год Уладзіслаў вярнуўся.

Раніца, як і тады, была ціхая і сонечная. Прыстоіўшы пад знаёмаю хвояй, ён у думках павітаўся з возерам і спусціўся да затокі.

Рыба бралася горш, чым зазвычай, але цераз пару гадзін у вядзерцы ўжо хапіла б на юшку. Здымаючы новага гарапашнага акунька, Уладзіслаў адчуваў, як замірае ў чаканні сэрца. Ён падымаў вочы, але побач па-ранейшаму нікога не было. Адно возера ляжала перад ім, нейкае абыякавае і адчужанае, і воддаль бязмэтна і тужліва мітусілася над вадою белая чайка.

Ён пакінуў вуды і вядзерца каля затокі і паволі пайшоў прыбярэжнаю сцежкаю ў той бок, дзе паміж нізкіх, парослых незабудкамі і белавокім капытнікам берагоў несла ў возера сваю плынь рэчка. За алешнікам рэчка шырока разлівалася па жвірыстай водмелі, і ён почасту сустракаў там вясковых хлапчукоў, якія лавілі травянымі петлямі зусім маладых дурненькіх шчупачкоў.

Гэты раз малых рыбароў не было. Чамусьці не было відаць і шчупачкоў, што заўсёды грэліся тут у сонечных промнях, адкідваючы на жоўтае дно негустыя цені. Некалькі хвілін Уладзіслаў у задуменні стаяў над нейкай каламутнаю сёння рэчкай. Казка не паўтарылася, значыць, дзяўчына ў зялёным уборы была толькі казкай. I ўсё ж душу вярэдзіла адчуванне, што ён губляе, а мо ўжо назаўсёды страціў штосьці дарагое і незаменнае.

Аднойчы ўвечары ў яго зазваніў тэлефон.

— Уладзіслаў...— пачуўся ў трубцы нягучны жаночы голас, і яго апякла салодкая і трывожная здагадка