І Ленін піша »Пасляслоўе» да «Пісьма да таварышаў», у якім кажа, што пісьмо «пісалася не для друку, а толькі для гутаркі з членамі партыі па перапісцы». Але, калі агітуюць супраць паўстання, тады маўчаць нельга. Трэба агітаваць і за паўстанне!
«...Я прашу таварышаў, у рукі якіх гэтае пісьмо не можа трапіць раней паўдня ў сераду, надрукаваць яго, як мага хутчэй».
Пісьмо было надрукавана ў «Рабочем пути» 19, 20, 21 кастрычніка — за тры дні да пачатку Вялікай сацыялістычнай рэвалюцыі. Нашчадкі могуць уявіць яго ўздзеянне на рабочых і салдат Расіі! Ленін вельмі ўсхваляваны ходзіць па пакоі, у нерашучасці спыняецца перад дзвярамі, як бы не адважваецца адчыніць іх. Але, падумаўшы, шырока адчыняе.
Ленін (кліча). Маргарыта Васільеўна!
Уваходзіць гаспадыня кватэры Ф о ф а н а в а.
Я прашу прабачыць, але сярод тых газет, якія вы прынеслі, няма «Новой жизни».
Фофанава. Больш за ўсё вы лаеце гэтую газету, больш чым «Біржайку».
Ленін. Гэта паўменшавіцкая базарная баба. Але таму, што яна баба і таму, што базарная, да таго ж чартоўскі беспрынцыпная — пазаўчора новажызненцы галасавалі за бальшавікоў, учора за меншавікоў, заўтра... можа, за Керанскага і Радзянку — менавіта ў сілу гэтага хістання яна часам выкрывае сакрэты. І Керанскага, і нашы. На жаль, і нашы, бо знайшліся людзі...
Фофанава. Позна, Уладзімір Ільіч. Дзе дастаць? Навокал жывуць рабочыя. Наўрад ці выпісвае хто-небудзь «Новую жизнь».
Ленін (заклапочана). Мне вельмі патрэбны гэты нумар газеты. Мне пазванілі, што ў ёй выступілі Каменеў і Зіноўеў. Гнюсна выступілі. Я пішу пісьмо ЦК.
Фофанава (спалохана). Уладзімір Ільіч! І Свярдлоў і Надзежда Канстанцінаўна прасілі вас не падыходзіць да тэлефона. Я прашу...
Ленін. Не бойцеся. Я не падвяду вас.
Фофанава. Прабачце, я не тое сказала. Газету я вам дастану. Зараз жа. Ёсць тут сусед, які заўсёды чытае яе.
Выходзіць. Ляпаюць дзверы. Праз колькі хвілін — умоўны стук у дзверы.
Ленін прыслухоўваецца. Пазнае. Ідзе адчыняць. Вяртаецца з Рах’я.
Ленін. Выдатна, што вы прыйшлі сёння, Эйна Абрамавіч!
Рах’я. Зноў кудысь ісці? У такі час? Наляцім мы з вамі на шпікаў.
Ленін. З вамі не наляцім. Вы — народжаны канспіратар. І разведчык. Палітычны. Сёння вы мне патрэбны як разведчык. Пазаўчарашнія справаздачы з месц на пасяджэнні ЦК аб становішчы ў раёнах не задаволілі мяне. Уражанне такое: мы лепш ведаем сілы праціўніка, чым уласныя. Што на заводах? Які настрой? Бокій дакладваў: на Васільеўскім востраве баявога настрою няма. І ў Охценскім дрэнна. Так гэта?
Рах’я. За Охту — не скажу. А наконт Васілеўскага ў мяне думка іншая. Там — лепшыя чырвонагвардзейскія дружыны. І вучацца па-армейску.
Ленін. Што значыцца — па-армейску? Вучацца пазіцыйнай вайне? Не тое гэта, таварыш Рах'я, не тое. Трэба вучыць вулічным баям. Майстэрству паўстання. Наладзіце мне заўтра сустрэчу з кіраўнікамі Ваенкі. Трэба паслухаць іх... не на шырокім партыйным сходзе, як пазаўчора. Дзе яшчэ ўдалося вам пабываць?
Рах’я. Больш за ўсё парадавалі мае, сестрарэцкія. У рабочых баявы дух. І зброя ёсць. Дзе толькі здабылі столькі зброі! Кулямёты. Марціра нават. Яны гатовы выступіць хоць заўтра.
Ленін. Не, заўтра рана.
Рах’я. У пуцілаўцаў нібыта ўсё добра. Ёсць атрады, ёсць зброя. Але...
Ленін. Што — «але»?
Рах’я. Муціць там нехта ваду.
Ленін. Эсэры?
Рах’я. Не толькі. Тых ведаюць і неаднойчы зганялі з трыбуны. З'явіліся анархісты. Іграюць на голадзе. Крычаць: буржуазія схавала прадукты. Заклікаюць зрабіць узброеную рэвізію складаў і падвалаў.
Ленін (усхвалявана). Вы заўважылі вельмі істотную правакацыю буржуазіі. Штурхнуць несвядомую частку рабочых на пагромы, на рабаўніцтва вінных скляпоў. І скампраметаваць паўстанне, скампраметаваць рабочых, даць козыр Керанскаму. (Падыходзіць да стала, робіць нататкі.) Кінуць лепшыя партыйныя сілы! Развянчаць анархістаў! Нейтралізаваць! Што ў Маскоўскім раёне? Што значыцца «настрой бесшабашны? Выйдуць па закліку Савета, а не партыі». Так сказаў Бокій. Якога Савета? ЦВК, дзе ўсё яшчэ верхаводзяць згоднікі і абывацелі? Чарновы, Цэрэтэлі ды наш блытанік Каменеў, які баіцца паўстання як чорт ладану? Вы не ўяўляеце, на што яны пайшлі, ён і Зіноўеў. Але пра гэта пасля. Такі ЦВК не дасць кліч да паўстання. З'езд? Хто працягвае ідэю Троцкага? Сам ён часта выступае перад рабочымі?
Рах’я. Часта. І яго слухаюць. Ён — з гаваруноў.
Ленін. Та-ак... Выходзіць, гэты праводзіць сваю ідэю інакш, чым Каменеў. Трэба паслаць і да васільеўцаў надзейных бальшавікоў. Аднаго з членаў ваенна-рэвалюцыйнага цэнтра. Каго? Сталіна? Не. Лепш Бубнова. Я напішу Свярдлову. (Запісвае коратка думку для памяці.) Дзе яшчэ ўдалося вам пабыць?