Ведаць цар хацеў, парада мне ці памагла яго.
Адказаў я, што здаровы, што лічыць буду за шчасце
Быць заўжды перад вачамі ў заступніка свайго.
Цар сустрэў мяне вясёлы: «Ну,— сказаў,— хварэць даволі!»
На каня дазволіў сесці без даспехаў і без стрэл.
Сакаліным паляваннем загудзела наваколле,
Кожны там сваю ўдачу з крыкам радасці сустрэў.
А пасля ўладар паклікаў на застольную бяседу.
Там ліліся гукі струнаў, песні лепшых спевакоў.
Падарункаў гэткіх шчодрых рой прыдворны йшчэ не ведаў,
Што раздаў усім дазвання Парсадан сваёй рукой.
А туга сціскала сэрца, не давала мне спакою,
Вобраз мілы і каханы бачыў я перад сабой.
Запрасіў сяброў я блізкіх да сябе тады ў пакоі,
Каб за келіхам сяброўскім заглушыць сардэчны боль.
Раптам мне шапнуў дварэцкі: «Ваша мосць, ля агарожы
Незнаёмая жанчына вельмі хоча бачыць вас,
Хоць пад вэлюмам схаваны, але ж твар такі прыгожы...»
Загадаў я ў пакоі незнаёмую пазваць.
Тут збянтэжаныя госці пачалі дамоў збірацца.
Я сказаў ім: «Вы гуляйце, зараз я вярнуся зноў».
Рушыў сам у спачывальню. Ля дзвярэй рабу застацца
Загадаў. І, баючыся, каб не ўпасці ў грэх, пайшоў;
У дзвярах спыніўся. Дзева прытуліла рукі к персям.
«Слава той,— сказала, ўстаўшы,— хто паслаў мяне сюды!»
Я здзівіўся, што міджнуру дзева кланяецца першай,
Парашыў: нязграбнасць гэта ўласціва маладым.
На тахту прысеў я, дзева ж адышла ўбок з пашанай,
Паказаўшы, што нягожа быць нароўні ёй са мной.
Я сказаў: «Чаму ўцякаеш, ты ж хацела быць каханай?
Што ж маўчыш? Скажы мне праўды ты слаўцо хаця адно!»
Адказала: «Засцілае мне дзявочы сорам вочы:
Ты падумаў, што каханай захацела быць тваёй?
Бог, відаць, мяне бароніць, пакараць дарма не хоча,
Бо трымаешся пачціва ты, як з роўнаю, са мной.
Я хвалююся ад страху перад веліччу тваёю.
Не сама прыйшла — царэўны да цябе загад прывёў.
Гэта сэрца гаспадыні поўна смеласцю такою.
Вось пісьмо: яно даскажа ўсё, на што не маю слоў».
ПЕРШАЕ ПІСЬМО НЕСТАН-ДАРАДЖАН ДА СВАЙГО КАХАНАГА
«Я ад той пісьмо ўбачыў, што агнём спаліла сэрца.
Мне пісаў праменьчык: «Леў мой, раны боль схавай глыбей;
Я твая, але ж ты ведай: хто ў вар'яцтве прагне смерці,—
Вораг мне. Асмат раскажа пра астатняе табе.
Смерць і роспач за каханне — ў гэтым выхад твой адзіны?
Не! Для любай лепш, калі ты — мужны воін і герой!
Падуладны край хатайцаў зрокся нам плаціць даніну,—
Ты свавольства непакорных пакарай сваёй рукой!
Быць тваёй шчаслівай жонкай — пешчу я даўно жаданне,
Ды не мела я выпадку, каб цябе спаткаць раней.
Я цябе з-пад балдахіна неяк бачыла нядаўна
І адразу зразумела: вар'яцееш ты па мне!
Вось і праўда і парада — слухай ты маю гаворку:
Руш у бойку на хатайцаў, сілай іх перамажы!
Гэта лепш, чым ружу-кветку паліваць слязою горкай!
Жджэш чаго яшчэ ад сонца, што прагнала змрок імжы?»
Сарамлівасць адагнаўшы ўсё Асмат мне расказала.
Што сказаць? Душу без меры радасць хваляй заліла!
Сэрца білася, трымцела і ад шчасця замірала;
Твар мой стаў чысцей крышталю, шчокі сталі нібы лалі»
ПІСЬМО ТАРЫЭЛЯ ДА СВАЁЙ КАХАНАЙ
«Тым пісьмом я вочы ўсцешыў, даў адказ усхваляваны:
«О мой месяц, хіба сонца вобраз твой перасягне?
Бог не шле няхай мне тое, што з табой не знітавана.
Я ажыў і сам не веру, што існую не ўва сне».
Я Асмат сказаў: «Як мог я, так і выказаў пачуцці.
Перадай ёй: «Ты, як сонца, што світаннем гоніць змрок,
Да жыцця мяне вярнула з небыцця падманнай муці;
Аддаю з хвіліны гэтай я табе свой кожны крок!»
Мне Асмат сказала: «Слухай, вось загад ад Дараджаны:
«Ты на людзях сцеражыся, лішніх слоў не гавары;
Прытварыся, каб лічылі, што ў Асмат ты закаханы.
Тайна сэрцаў нашых зможа прычакаць сваёй пары».
Быў я рад парадзе мудрай той, адзінай ва ўсім свеце,
З кім спрачацца нават сонца і на момант не магло,
Ад каго пачуў я радасць, паслухмяны яснай мэце,
Перад кім і поўдзень светлы разгубіў сваё святло.
Даў Асмат я поўны кубак даражэйшага камення.
«Не,— яна мне адказала,— я такога маю шмат».
Узяла пярсцёнак толькі, што вагою драхмы меней,
На ўспамін, каб не забыўся я — сардэчных спраў вар'ят.
Так, кап'ё з грудзей дастаўшы, залячыла маю рану
Дзева юная, што знікла, асвятліўшы смутку змрок.
Я ж вярнуўся на бяседу да гасцей маіх зазваных,
Раздаваў ім падарункі, частаваў, чым толькі мог».
ПІСЬМО ТАРЫЭЛЯ ДА ХАТАЙЦАЎ
«У Хатай з пісьмом памчаўся мой ганец на ўсходзе сонца.
Я пісаў: «Пасланы богам на зямлю індыйскі цар.
Для галодных — ён карміцель, для адданых — абаронца,
А для здраднікаў падступных — кары грознае цяжар.
Цар і брат! Каб не з'явіцца паміж нас і ценю звады,
Прыязджайце неадкладна, як загад вяшчае мой.
Калі ж не — прыедзем самі, хоць не будзеце вы рады,—
Лепш згадзіцца, чым заліцца вам уласнае крывёй».