Duma I Uprzedzenie

Mary chciała powiedzieć coś niesłychanie mądrego, ale nie bardzo wiedziała co.

– Podczas gdy Mary będzie formować swe opinie – ciągnął pan Bennet – powróćmy do pana Bingleya.

– Mam już dosyć pana Bingleya! – zawołała pani Bennet.

– Przykro mi, że to słyszę, ale czemuś mi nie powiedziała o tym wcześniej? Gdybym o tym wiedział dziś rano, z pewnością bym do niego nie jeździł. Fatalnie się stało – no, ale skoro złożyłem wizytę, znajomość jest już zawarta.

Zdumienie pań całkowicie spełniło jego oczekiwanie, a już zdumienie jego żony przeszło wszystko. Mimo to, kiedy minął pierwszy wybuch radości, pani domu oświadczyła, że właśnie tego i nie czego innego spodziewała się przez cały czas.

– Jak to pięknie z twojej strony, moje serce! Wiedziałam, że cię wreszcie przekonam! Byłam pewna, że za bardzo kochasz swoje dziewczęta, by stracić taką okazję! Jakam rada! Co za pyszny figiel, żeby pojechać rano i do tej chwili ani słówkiem o niczym nie pisnąć!

– No, Kitty, teraz możesz już kaszleć, ile ci się tylko podoba – rzekł pan Bennet i z tymi słowy opuścił pokój, zmęczony uniesieniami żony.

– Jaki nadzwyczajny jest wasz ojciec, dziewczęta! – zawołała matka, gdy tylko drzwi się za nim zamknęły. – Nie wiem, jak mu się kiedyś odwdzięczycie za jego dobro – jemu czy mnie… Mogę was zapewnić, że w naszym wieku takie codzienne zawieranie nowych znajomości to żadna przyjemność, ale czegóż my dla was nie zrobimy! Lidio, kochanie, myślę, że pan Bingley będzie z tobą tańczył na najbliższym balu, chociaż jesteś najmłodsza.

– Och – odparła Lidia śmiało – wcale się nie boję! Jestem najmłodsza, ale i najwyższa.

Reszta wieczoru upłynęła na domysłach, kiedy pan Bingley przyjdzie z rewizytą, i ustalaniu dnia, na który młody człowiek zostanie zaproszony na obiad.

III

Wszystkie pytania, jakie pani Bennet mogła zadać przy współudziale pięciu córek, nie wystarczyły, by wyciągnąć z pana Benneta zadowalający opis nowego sąsiada. Damy szturmowały męża i ojca na rozmaite sposoby. Pytały go wprost, podsuwały mu sprytne przypuszczenia lub też snuły mgliste domysły – on jednak wymykał się ich zasadzkom tak, że paniom musiały wreszcie wystarczyć wiadomości z drugiej ręki, mianowicie od sąsiadki, lady Lucas. Jej sprawozdanie wypadło bardzo korzystnie dla młodego człowieka. Sir William był nim oczarowany. Pan Bingley jest młody, ogromnie przystojny, szalenie miły i – jako ukoronowanie wszystkiego – wybiera się na najbliższe asamble w dużym towarzystwie. Cóż mogło być bardziej zachwycającego! Jeśli znajduje przyjemność w tańcu, to, oczywista, łatwo mu przyjdzie się zakochać. Wszystko to krzepiło nadzieje w sercu pani Bennet.

– Nie będę o niczym więcej marzyć – zwierzała się mężowi – jeśli jedna z moich córek osiądzie w Netherfield, a pozostałe wyjdą równie dobrze za mąż.

W kilka dni później pan Bingley rewizytował pana Benneta i siedział w jego bibliotece około dziesięciu minut. Miał najwyraźniej nadzieję, że zostanie dopuszczony przed oblicza młodych dam, o których urodzie wiele już słyszał, zobaczył jednak tylko ojca. Młodym damom lepiej się udało, mogły się bowiem przekonać, wyglądając przez okno na pięterku, iż pan Bingley miał na sobie niebieski surdut i przyjechał na karym koniu.

Wkrótce wysłano zaproszenie na obiad i właśnie pani Bennet układała spis potraw, które by przyniosły honor jej kulinarnym talentom, kiedy nadeszła odpowiedź odmowna. Pan Bingley musi następnego dnia jechać do Londynu, a w związku z tym nie może mieć zaszczytu przyjęcia zaproszenia. Pani Bennet bardzo się zaniepokoiła. Nie mogła zupełnie pojąć, co on ma do roboty w Londynie, skoro tak niedawno stamtąd przyjechał. Zaczęła się obawiać, że młody człowiek będzie ciągle fruwał z miejsca na miejsce, zamiast siedzieć spokojnie w Netherfield jak Pan Bóg przykazał. Lady Lucas uspokoiła jej obawy rzucając myśl, iż może pan Bingley pojechał do Londynu tylko po owo duże towarzystwo, z którym miał przybyć na bal. I wkrótce rozeszła się wkoło wieść, że nowy sąsiad ma przywieźć dwanaście pań i siedmiu panów. Ta mnogość dam bardzo zmartwiła dziewczęta, na dzień przed balem pocieszyła je jednak nowina, że zamiast dwunastu przywiózł jedynie sześć – pięć sióstr i kuzynkę. Kiedy zaś towarzystwo weszło na salę balową, składało się tylko z pięciu osób: pana Bingleya, jego dwóch sióstr, męża starszej z nich i jeszcze jednego młodego człowieka.

Pan Bingley był przystojny i prezentował się jak dżentelmen. Miał miłą twarz i proste, bezpośrednie obejście. Siostry jego były to piękne damy zwracające uwagę swą elegancją. Szwagier, pan Hurst, tylko wyglądał na dżentelmena. Uwagę wszystkich zebranych przyciągnął wkrótce pan Darcy, wspaniały, wysoki mężczyzna o pięknej, szlachetnej postawie, który poza tym – a wieść ta lotem błyskawicy obiegła całą salę – miał dziesięć tysięcy funtów rocznego dochodu. Panowie mówili o nim: „Wspaniały chłop”, panie stwierdzały, że jest o wiele przystojniejszy od pana Bingleya, i podziwiano go tak przez pół wieczoru, dopóki zachowanie jego nie okazało się wprost niesmaczne, co szybko położyło kres jego popularności. Okazało się bowiem, że pan Darcy jest dumny, że zadziera nosa, że wszystko go nudzi. Wówczas nawet wielkie majętności w hrabstwie Derby nie mogły go uchronić od opinii, iż ma twarz nieprzyjemną i odpychającą, i w ogóle między nim a panem Bingleyem nie może być porównania.

Pan Bingley szybko zawarł znajomość ze wszystkimi znaczącymi osobami; był żywy, bezpośredni, nie opuścił ani jednego tańca, martwił się, że bal zakończono tak szybko, i powiada, że musi wydać podobny w Netherfield. Te miłe cechy mówiły same za siebie. Jakiż kontrast z panem Darcym! Ten zatańczył tylko raz z panią Hurst, raz z panną Bingley, uchylał się od przedstawienia jakiejkolwiek innej młodej damie, a resztę wieczoru spędził przechadzając się po sali i od czasu do czasu zwracając się do kogoś z własnego towarzystwa. Opinia o nim została ustalona. Był najdumniejszym, najbardziej antypatycznym mężczyzną na świecie, toteż wszyscy mieli nadzieję, iż nigdy tu już nie przyjedzie. Najbardziej zaciekłą jego przeciwniczką stała się pani Bennet, której niechęć przerodziła się w szczególną odrazę, jako że pan Darcy wyraził się lekceważąco o jednej z jej córek.

Ponieważ panów było mało, Elżbieta Bennet przez dwa tańce siedziała na kanapce, a że tak się złożyło, iż pan Darcy stał przez pewien czas blisko niej, mogła dosłyszeć rozmowę, która toczyła się pomiędzy nim a przyjacielem. Bingley bowiem przestał na chwilę tańczyć i podszedł do pana Darcy’ego, chcąc go namówić, by przyłączył się do zabawy.

– Chodźże – nalegał – zatańcz wreszcie. Nie mogę znieść, że tu tak sztywno stoisz. O wiele lepiej byś zrobił, gdybyś tańczył.

– Wykluczone. Wiesz, że tego nie cierpię, chyba że wyjątkowo dobrze znam partnerkę. W takim zgromadzeniu byłoby to nie do zniesienia. Siostry twoje tańczą, a taniec z każdą inną kobietą tutaj byłby dla mnie torturą.

– Broń mnie Panie Boże przed taką wybrednością! – zawołał Bingley. – Na honor, w życiu nie widziałem tylu miłych panien, a niektóre są na dodatek niezwykle urodziwe.

– Ty tańczysz z jedyną ładną panną na sali – odparł Darcy, spoglądając na najstarszą pannę Bennet.

– To najpiękniejsza istota, jaką widziałem w życiu. Ale jest tu jedna z jej sióstr – siedzi niedaleko ciebie – bardzo ładna i, wydaje mi się, równie miła. Pozwól mi poprosić moją partnerkę, by cię jej przedstawiła.