--Да свайго часу я яшчэ ўсохну,-- запэўніў ён грамаду і пашыбаваў карміць парсюка.
-- Я з вамі не згодны,-- запыніў дзядка прафесар з Гародні.-- Мне таксама даводзілася старыя кніжкі чытаць і там зусім іншае напісана. А менавіта: хутчэй вярблюд пралезе ў вушка голкі, чым багацей ў рай.
Не паспеў прафесар сесці на лаўку, як побач з ім ускочыў незнаёмы мне чалавек. Апрануты багата, а лямантуе, як голы.
-- Людзі,-- крычыць,-- не слухайце яго. Які дурань тады грошы стане зарабляць? А без грошай мы зусім у галечы змарнеем.
-- Галоўнае не грошы, а гонар,-- стрымана заўважыў.вайсковец,-- Хто за абарону Масквы загіне, таго без чаргі ў рай.
Вайскоўца падтрымала колькі ветэранаў.
-- Як трэба сябе не паважаць, -- казалі яны,--каб хоць на хвіліну паверыць, быццам ёсць нехта вышэйшы за Маскву. Таму мы прапануем на месцы адно складваць спісы і адпаведныя рэкамендацыі, а пасля Масква хай сама вырашае: каго куды.
Нарэшце! Я ўжо цыгарэты ў кішэні намацаў, а той дзядок у кажуху нават паспеў за дзверы выскачыць, але тут…
Ёсць у нас тут адзін такі, надта разумны.
-- Вы што,-- кажа,-- зусім з глузду з’ехалі. Масква нас усіх у апраметную сплануе, а на тыя утульныя месцы, што нам у спадчыну належаць, сваіх пасадзіць.
Аклізаў… Зноў улегліся ў спрэчку, аднак нічога лепшага не змаглі прыдумаць, як звярнуцца да ўсго паспалітства за парадай. І добра зрабілі. Бо недзе праз тыдзень прыйшоў да нас чалавек аж з-пад Мазыра і кажа:
-- Парады ў мяне няма, але я пігулкі прыдумаў. Танна каштуюць.
-- Навошта нам твае пігулкі,-- адказваем.
-- У мяне не ад жывата пігулкі,-- тлумачыць.—Хто маю пігулку глыне, той паміраць не будзе…
Нарэшце! Схапілі мы гэтага адмыслоўца з-пад Мазыра і давай на руках падкідваць. Кідалі--кідалі, а потым пачалі думаць, што будзе, як мы адно нараджацца будзем. Калісьці нам сваёй зямлі не хопіць і апалоняць беларусы ўсю зямную кулю.
-- І тады ўсюды па-нашаму размаўляць будуць!-- усцешыўся я.
-- І ў Маскве па-нашаму?—здзівіўся нехта.
Мы азірнуліся па баках і пачалі адзін аднаго пераконваць, што гэткае нашэсце беларусаў на сусвет да дабра не давядзе. Рана ці позна пагоняць нас усіх назад у балоты, дзе мы і патопчам адзін аднаго.
Тады падкінулі мы таго чалавека з-пад Мазыра апошні раз, а лавіць ужо не сталі…
Між тым з розных месцаў пачалі чуткі даходзіць, што нябожчыкаў цяпер нават не хаваюць, бо як ты ні пільнуй, а нейкая сіла ўсё роўна труну на грудок выпіхвае і крыжы на трэскі ламае.
Натуральна, у народзе разгубленасць. Па ўсіх прыкметах набліжаўся канец свету, прынамсі, гэтага, а што ў такім выпадку рабіць – ніхто не ведаў, бо раней канца свету яшчэ не здаралася. Таму нам нічога не засталося, як на ўсялякі выпадак вымыць сподняе і чакаць.
Невядома, колькі трэба было б нудзіцца ў чаканні, але раптам усхапіўся той, надта разумны:
-- Загіне свет ад нашай нерашучасці і што потым пра беларусаў скажуць?
-- Сораму ад людзей не абярэшся,-- дадаў нехта з боку.
І, напэўна ад сораму, мы неяк у адзін момант вырашылі: калі няма ў нас згоды каго куды выпраўляць, то пойдзем без перабору ўсе разам у апраметную, абы толькі белы свет цалкам не ляснуў.
Праўда, вайсковец з ветэранамі нас не падтрымалі.
-- Вы нам не закон,-- кажуць.-- Як Масква палічыць патрэбным, гэтак і станецца.
Але іх ужо ніхто не слухаў, бо тут зноўку вылузнулі з нябёсаў тыя самыя анёлкі. Яны памарудзілі хвілінку, а затым паведамілі, што за нашу ласку да ўсяго белага свету мы ў пекле будзем мець выгоду. На святы нас будуць у раі прывячаць.
-- І вайскоўца з ветэранамі?-- пацікавіўся я.
Ды запозна. Бо яны адразу як вераб’і пырхнулі. Толькі мы тых анёлкаў і бачылі.
Бог даў чалавеку ўсё, што яму трэба. Звера ў лесе, рыбу ў вадзе, зерне ў полі, агонь, жонку і дзіця ў хаце. І калі б Бог лічыў, што чалавеку патрэбныя крылы – Ён даў бы яму крылы.
Вось чаму як толькі нехта хацеў перарабіць на лепшы заведзены Богам парадак, мы раскладвалі вялізнае вогнішча на выгане за вёскай і з дымам выпраўлялі авантурніка ў нябёсы…
Гэты хлапчук яшчэ бегаў у кашулі, а я ўжо прыглядаўся да самых спелых бярозаў, якія мы некалі падсячэм, каб яго спаліць. І аднойчы сэрца маё залямантавала: гэта страшней за буру, страшней за перуна і боскую кару.
Я укленчыў перад людзьмі і пасыпаў галаву попелам – аднак мяне не паслухаліся.
-- Чаму цябе бянтэжыць пляскаты кругляк, які падлетак выштукаваў з кавалка галамня? Кажы!—патрабавалі адусюль.
Але як я не намагаўся перакласці лямант сэрца на відушчыя словы, у мяне нічога не атрымалася. Бо я ж таксама не ведаў, якая бяда хаваецца ў пляскатым кругляку, што так шпарка коціцца ўніз па сцежцы, смешна падскокваючы на рытвінах.