— Ці ўсе згодны з Паганелем? — запытаў Гленарван.
— Усе! — у адзін голас адказалі яго спадарожнікі.
Мюльрэдзі дадаў.
— Я паклапачуся аб дзіцяці.
І атрад зноў рушыў у дарогу. Яшчэ дзве пакутлівых гадзіны прадаўжаўся ўздым на верхавіну гары. Разрэджанае паветра затрудняла дыханне і выклікала прыступы ўдушша. Кроў сачылася з дзяснаў і губ з прычыны таго, што атмасферны ціск знадворку цела быў меншы, чым унутры. Каб удыхнуць неабходную для лёгкіх колькасць кіслароду з разрэджанага паветра, даводзілася часта-часта дыхаць; гэта было вельмі ўтомна. Пад канец усіх пакут у падарожнікаў нязносна захварэлі вочы ад блеску сонечных праменняў, адсвечаных снегавым насцілам. Якія не былі моцныя воляй гэтыя людзі, але надышоў момант, калі нават самыя дужыя з іх аслабелі. У давяршэнне няшчасця ва ўсіх пачалося галавакружэнне — гэты страшны вяшчун горнай хваробы, якая пазбаўляе людзей не толькі фізічных сіл, але і мужнасці. Відаць, сапраўды нельга стамляць арганізм да такой ступені. Неўзабаве людзі пачалі часта спатыкацца. Некаторыя ўпалі, і ўпаўшы, ужо не маглі стаць на ногі і паўзлі наперад на каленях.
З хвіліны на хвіліну стомленасць павінна была палажыць канец гэтаму занадта доўгаму пераходу. Гленарван з жахам думаў пра тое, што чакае яго атрад, пазбаўлены прытулку сярод бязмежных снегавых прастораў, сярод холаду, панаваўшага ў гэтых панурых мясцінах, сярод ночы, цені якой хутка ўспаўзалі на хмурыя вяршыні гор... У гэты момант маёр палажыў яму руку на плячо і спакойна сказаў:
— Хацінка!
РАЗДЗЕЛ ТРЫНАЦЦАТЫ
Спуск з Кардыльераў
Усякі іншы на месцы Мак-Набса сто разоў прайшоў-бы міма, побач, нават над гэтай хацінкай, не заўважыўшы яе існавання. Толькі снегавая гурба адрознівала яе ад навакольных скал. Давялося раскапваць уваход у яе. Пасля поўгадзіны бесперапыннай работы Вільсон і Мюльрэдзі вызвалілі ўрэшце дзверы ад снегу, і маленькі атрад улез у сярэдзіну «казухі», як завуць тубыльцы такія будынкі.
Гэтую хацінку індзейцы пабудавалі з «адоба» — падобнага на цэглу, апаленую на сонцы. Яна мела форму куба, кожны бок якой быў у даўжыню дванаццаць футаў, і была пабудавана на верхавіне базальтавай скалы. Лесніца, высечаная ў схіле скалы, вяла да дзвярэй — адзінай дзіркі ў казуху. Аднак, якія вузкія не былі гэтыя дзверы, але вецер, снег, і град умудраліся пралазіць праз іх у сярэдзіну хацінкі, калі ў гарах зрываўся з хрыбта буйны тэмпаралес.
Унутры хацінкі было дастаткова месца для дзесяці чалавек. Якой прымітыўнай не была гэтая будыніна, але ўсё-ж можна было схавацца ад холаду. Акрамя таго нейкае падабенства камінка з цагляным комінам дазваляла распаліць агонь і больш паспяхова змагацца з дзесяціградусным марозам вольнага паветра.
— Вось вам і прыстанішча! — сказаў Гленарван.— Можа яно недастаткова камфартабельнае, але тым не менш гэта ўсё-такі прытулак!
— Вы няўдзячныя, дарагі Гленарван! — запярэчыў Паганель.— Гэта сапраўдны палац! Нехапае толькі прыдворных і варты! Мы тут добра размесцімся.
— Асабліва калі добры агонь запылае ў ачагу,— дадаў Том Аусцін.— Мы-ж церпім ад холаду не менш, чым ад голаду. Праўду кажучы, я памяняў-бы цяпер самы смачны абед на бярэмя дроў!
— Што-ж, Том, з-за гэтага справа не стане,— адказаў Паганель,— пастараемся знайсці гаручае.
— Гаручае на вяршыні Кардыльераў! — усклікнуў Мюльрэдзі, недаверліва паківаўшы галавой.
— Калі ў хацінцы ёсць ачаг, значыцца, тут недзе павінна быць паліва,— заўважыў маёр.
— Сэр Мак-Набс праўду кажа,— сказаў Гленарван.— Падрыхтуйце прадукты для вячэры; я пайду па паліва.
— Я з вамі,— адказаў Паганель.
— І я,— сказаў Вільсон.
— І я таксама,— сказаў Роберт, падымаючыся з месца.
— Не, дружа, ты застанешся,— адказаў Гленарван.— Прарочу табе, што ты станеш сапраўдным мужчынам, у той час як твае аднагодкі будуць яшчэ дзяцьмі.
Гленарван, Паганель і Вільсон вышлі з хацінкі. Было шэсць гадзін вечара. Сінь неба пачала гусцець, і горныя вяршыні былі асветлены касымі праменнямі заходзячага сонца. Паганель, захапіўшы з сабою барометр, сказаў, што ртуць трымаецца на ўзроўні 495 міліметраў. Паніжэнне ртутнага слупа адпавядала вышыні ў адзінаццаць тысяч семсот футаў над узроўнем мора. Такім чынам месца іх начлегу на Кардыльерах было толькі на дзевяцьсот дзесяць метраў ніжэй вяршыні Манблана. Каб Кардыльеры мелі для падарожнікаў столькі перашкод, колькі швейцарскі гігант для альпіністаў, каб на іх наваліліся ўраганы ці проста моцны вецер, яны не здолелі-б перамагчы гэты горны хрыбет.