Выбрать главу

FILTRNAMIOT: małe, szczelne pomieszczenie przenośne, wykonane z tkaniny mikrowarstwowej, odzyskującej w postaci wody pitnej wilgoć wydalaną z oddechem przebywających w nim ludzi oraz osiadającą na zewnętrznych ściankach filtrnamiotu (patrz: PIACHOCHRAPY).

FONDAK: legendarna siedziba przemytników na Arrakis, której położenie utrzymywane jest w najgłębszej tajemnicy.

FREGATA: największy kosmiczny statek, mogący lądować i startować z powierzchni planety.

FREMENI: wolne plemiona na Arrakis, mieszkańcy pustyni, potomkowie Zensunnitów, którzy przybyli na Diunę trzy tysiące lat wcześniej.

FREMSAK: wyrabiana przez Fremenów sakwa z wyposażeniem umożliwiającym przeżycie na pustyni. W skład fremsaka wchodziły: literjony, filtmamiot, tabletki wzmacniające, odłówki, piachochrapy, lornetka, niezbędnik, barwolwer, nieckograf, filtrwtyki, parakompas, haki stworzyciela, dudnik, słup ognia, kondensator statyczny i Kitab al-Ibar (wraz z małą fiszką jarzeniową i szkłem powiększającym). Cała sakwa spakowana w niewielki tobołek ważyła w przybliżeniu dziesięć kilogramów.

GALEON: największy kosmiczny statek transportowy w systemie przewozowym Gildii Planetarnej.

GANGISHREE: peryferyjna planeta Imperium, jedna z wielu ujarzmionych przez Dżihad Fremenów.

GĄSIENIK PRZYPRAWOWY (lub GĄSIENIK PIASKOWY): potoczna nazwa maszyny przeznaczonej do poszukiwania i zbioru melanżu (patrz: ŻNIWIARKA).

GHAFLA: nieumiejętność skupienia się w obecności natrętnej muchy, stąd: osoba chwiejna, której nie należy ufać.

GHANIMA: „łup wojenny”, coś zdobytego w bitwie lub pojedynku. Najczęściej bezużyteczna pamiątka walki, budząca jedynie wspomnienia.

GHOLE: duplikaty ludzi, produkowane przez Bene Tleilax w zbiornikach aksolotlowych (patrz: AKSOLOTLOWY ZBIORNIK), zachowujące wzór genów oryginałów, ale pozbawione świadomych wspomnień z ich przeszłości.

GIEDI PRIME: planeta Wężownika B (36), ojczyzna rodu Harkonnenów.

GILDIA PLANETARNA: jedno z trzech ramion politycznego trójnoga wspierającego Wielką Konwencję. Gildia jest drugą (patrz: BENE GESSERIT — 2) ze szkół kształcenia ducha i ciała, które powstały w następstwie Wielkiej Rewolty. Podwaliny pod to, co stało się później Gildią Planetarną, położyli uciekinierzy przed Dżihad Butlerjańską, którzy odkryli Tupile („planeta azylu”). Powstanie monopolu Gildii w dziedzinie podróży, transportu i bankowości międzynarodowej przyjęto za datę początkową kalendarza Imperium.

GŁOS: termin używany w odniesieniu do manipulacji mową w celu zdobycia całkowitej kontroli nad słuchaczem; jedno z najbardziej imponujących uzdolnień Bene Gesserit — umiejętność wytwarzania (przez odpowiednio dobrane odcienie barwy głosu) bodźca słuchowego w celu zaszczepienia polecenia w podświadomości osobnika, a zatem stworzenia przymusu posłuszeństwa.

GOM DŻABBAR: (dosłownie: wróg ostateczny) — igła zatruta metacyjankiem, z pomocą której Cenzorki Bene Gesserit poddają świadomość ludzką próbie śmierci.

GRODŹ: przenośne lub instalowane na stałe, plastykowe lub metalowe zamknięcie hermetyczne, stosowane w celu niedopuszczenia do wyparowywania wilgoci z fremeńskich jaskiniowych obozowisk dziennych i wszelkich budynków na Arrakis.

GROT-GOŃCZAK: pospolita broń skrytobójcza. Szybująca w dryfie ostra, metalowa drzazga (o długości do 5 cm), która za pomocą ukrytej w pobliżu konsoli sterowana jest jak pocisk.

H

HADIS: sporządzony na podstawie ustnych przekazów zbiór tradycji fremeńskich, dodatkowe źródło zasad postępowania i przepisów religijno-prawnych.

HADŻDŻ: święta podróż, pielgrzymka.

HADŻI: pielgrzym Hadżdż.

HAKI STWORZYCIELA: pejczopodobne laski stosowane przez Fremenów do chwytania, dosiadania i ujeżdżania czerwi pustyni. Z jednej strony zakończone hakami, z drugiej były szorstkie dla pewniejszego chwytu. Laski miały różne długości: od niespełna półtora do przeszło dwóch metrów.

HARKONNEN VLADIMIR (10110-10193): siridar-baron (zwykle wymieniany jako baron Harkonnen) Giedi Prime, ojciec lady Jessiki, matki Paula Muad’Diba. Baron Harkonnen zginął na Arrakis podczas bitwy pod Arrakin.

HARQ AL-ADA: (frem.) złamanie obyczaju.

HAUST-STUDNIA: forma wysięku, z którego można rzekomo ciągnąć wodę za pomocą słomki (patrz: WYSIĘK).

HUANUI (zgonsusznia): urządzenie wynalezione przez Fremenów i tylko przez nich używane, służące do wydestylowywania wody ze zwłok.

I

ICHWAN: (frem.) braterstwo.

IDUALI: „wodne insekty” — pierwotni mieszkańcy legendarnej siczy Dżekarata, którzy zostali tak nazwani, ponieważ nie wahali się przed popełnieniem najohydniejszej według fremeńskiego prawa zbrodni: odebrania wody innym Fremenom (patrz: DŻEKARATA).

IX: dziewiąta planeta układu Eridani A, źródło wyrafinowanych technologii; zaliczania obok Richese (czwartej planety Eridani A) do niedościgłych cywilizacji technicznych.

J

JĘZYK WALKI: każdy specyficzny język, służący do nieskrępowanego porozumiewania się podczas bitwy, niezrozumiały dla strony przeciwnej.

K

KALADAN: trzecia planeta Delty Pawia, w latach 8711-10191 E.G. siridar-księstwo rodu Atrydów. Rodzinna planeta Paula Muad’Diba.

KALADAŃSKI ZAMEK: imponująco kunsztowny dwór, który był domem rodu Atrydów przez cały czas ich praw własności jako siridarów-książąt Kaladanu i dla sześciu generacji wcześniej. Po przejęciu przez ród Atrydów Arrakis zamek zamieszkiwał siridar-in-absentia Kaladanu, hrabia Hasimir Fenring, a od roku 10196 lady Jessika i Gurney Halleck.

KANAT: otwarty kanał nawadniający na pustyni, w którym można regulować przepływ wody.

KANLY: oficjalna i w znacznej mierze zrytualizowana waśń lub wendeta. Ścisłe zasady prowadzenia kanly ustanowiono w Wielkiej Konwencji, głównie w celu ochrony postronnych świadków konfrontacji rodów.

KARDAMON: wonna przyprawa dodawana czasem do kawy, używana też w medycynie.

KAZA: wyznaczony przywódca.

KHOAM: akronim utworzony z nazwy Konsorcjum Honnete Ober Advancer Mercantiles — wszechświatowej korporacji eksploatacyjnej, kierowanej przez Imperatora i wysokie rody (z Gildią i Bene Gesserit jako cichymi wspólnikami). Stworzenie KHOAM podczas Wielkiego Synodu Finansowego w latach 10-5 P.G. wyznaczyło prawdziwy początek Imperium i stało się jednym z jego głównych elementów. Po zakończeniu Dżihad Fremenów KHOAM zostało zdominowane przez nowego Imperatora w takim stopniu, jakiego ród Corrinów nigdy nawet nie śmiał brać pod uwagę.

KIESZEŃ ŁOWNA: każda kieszeń filtrfraka, do której trafia przefiltrowana woda i gdzie jest magazynowana.

KITAB AL-IBAR: kompilacja vademecum przeżycia w pustyni i modlitewnika, opracowana przez Fremenów.

KOAN: żeński duch śmierci chodzący bez stóp.

KRALIZEK: słowo zaczerpnięte z najdawniejszych legend fremeńskich, oznaczające „Atak Huraganu” — bitwę na końcu Wszechświata.

KRWAWIN: pasożytnicza roślina pnąca, pochodząca z Giedi Prime, planety Wężownika B (36). Pędów i korzeni krwawinu często używano jako biczów w obozach niewolników. Twardy, giętki korzeń uderzał z siłą równą skórzanemu czy plastykowemu biczowi, powodując intensywny, palący ból trwający przez kilka godzin, a także pozostawiając ofiarom tatuaż koloru buraka i nie ustępujący (nawet do sześciu lat) ból o niskim natężeniu.