Niemand vond zichzelf al voldoende ervaren in het reizen over land om de afgelegde afstand goed te kunnen schatten, en ze waren er allemaal aan gewend veel later aan te komen dan ze eerst hoopten, dus was de groep aangenaam verrast toen de eentonigheid van de steenwoestenij tenslotte verbroken werd door een verandering in het landschap. Het was niet precies de verandering waar ze op rekenden, maar toch trok het de aandacht.
Het was bijna recht voor ze uit, en even vroegen sommigen zich af of ze soms op onverklaarbare wijze in een cirkel waren gelopen. Tussen de rotsblokken was een lange helling van een mengsel van aarde en stenen zichtbaar. Hij was ongeveer even hoog als die zij naar de uitkijkpost hadden gemaakt; maar toen ze naderbij kwamen zagen ze dat deze zich veel verder naar alle kanten uitstrekte — zo ver als ze konden zien. Hij welfde zich langs de grote keien als een oceaangolf die midden in zijn beweging verstard is; zelfs de Mesklinieten, hoewel ze totaal niet gewend waren aan explosies en meteoorkraters, begrepen dat het materiaal vanuit een punt aan de andere kant van de helling was opgeworpen. Barlennan, die meer dan eens raketten van Toorey had zien landen, had een vrij goed idee van de oorzaak en van wat hij te zien zou krijgen, nog voordat de groep bovenaan de helling was gekomen. Hij kreeg in grote lijnen gelijk, maar niet in details.
De raket stond in het midden van een komvormige uitholling die gevormd was door de felle gasstromen uit zijn landingsmotoren. Barlennan herinnerde zich hoe de sneeuw opzij stoof toen de vrachtraket in de buurt van Lacklands “Heuvel’ landde. Hij kon zich voorstellen dat de voortstuwingskracht hier veel groter moest zijn geweest om de massa van de machine zacht te laten landen, ook al was hij kleiner. Er waren dicht in de buurt geen grote keien, hoewel er bij de rand van de kom wel een paar lagen. De grond in de krater was vrij van kiezelstenen; de aarde zelf was ten dele weggeblazen, zodat er van de zes meter van het projectiel maar één of anderhalve meter uitstak boven de rotsen waarmee de vlakte bezaaid was.
De middellijn van zijn basis was bijna even groot als zijn hoogte, en dat bleef zo tot op een derde van onderaf. Toen de kijkradio op het inwendige van de kunstmatige krater was gericht legde Lackland uit dat dit het deel was dat het aandrijfmechanisme bevatte.
Het bovenste stuk van de machine vernauwde zich snel tot een stompe punt, en dit huisvestte de toestellen die zo’n enorme investering van tijd, intellectuele arbeid en geld van vele werelden vertegenwoordigden. Het vertoonde een aantal openingen omdat er geen moeite was gedaan het inwendige luchtdicht af te sluiten. In plaats daarvan waren de toestellen die een vacuum of een speciale atmosfeer nodig hadden om te functioneren elk afzonderlijk afgesloten.
“Je hebt wel eens gezegd, na de explosie die je tank helemaal vernielde, dat er hier iets dergelijks moet zijn gebeurd,” merkte Barlennan op. “Ik zie niets dat daarop wijst; en als de gaten die ik zie open waren toen hij landde, hoe kan er, dan nog genoeg zuurstof in zijn geweest om een ontploffing “te veroorzaken? Je hebt me verteld dat er tussen de werelden geen lucht is en dat alle opgesloten lucht allang weggelekt zou moeten zijn.”
Rosten mengde zich in het gesprek voor Lackland kon antwoorden. Hij en de rest van de mensen hadden de raket op hun eigen scherm bekeken.
“Barl heeft volkomen gelijk. De moeilijkheden zijn in ieder geval niet te wijten aan een zuurstofexplosie. Ik weet niet wat het wel geweest is. We zullen gewoon onze ogen open moeten houden als we naar binnen gaan, en hopen dat we de oorzaak vinden — niet dat het dan nog veel uitmaakt, behalve voor mensen die nog eens zo’n ding willen bouwen. Ik zou zeggen, laten we aan het werk gaan; er zit een troep natuurkundigen op mijn nek te trillen van nieuwsgierigheid. Het is maar goed dat ze een bioloog aan het hoofd van de expeditie hebben gezet; van nu af aan valt er natuurlijk met geen van de natuurkundigen meer te praten.”
“Jullie wetenschapsmensen zullen nog even geduld moeten hebben,” merkte Barlennan op. “Jullie schijnen iets over het hoofd te hebben gezien.”
“Wat dan?”
“Niet één van de instrumenten die je me voor de lens wilt laten houden is lager dan twee meter van de grond; en ze zitten allemaal achter metalen wanden die wij moeilijk met brute kracht kunnen verwijderen, hoe zacht jullie metalen ook schijnen te zijn.”
“Verdomme, daar heb je natuurlijk gelijk in. Het tweede stadium van het werk is makkelijk; het grootste deel van de buitenwand bestaat uit snel te verwijderen platen en we kunnen jullie vertellen hoe je dat moet doen. Wat de rest betreft — hmm. Jullie hebben niets dat op ladders lijkt en als je ze wel had zou je ze niet kunnen gebruiken. Je lift heeft het nadeel dat hij al ergens hoog moet staan voor je hem kunt gebruiken, ik geloof dat ik op het ogenblik niets weet. Maar we bedenken wel iets; we zijn al te ver gekomen om nu te blijven steken.”
“Ik stel voor dat jullie erover nadenken tot de matroos van de uitkijkpost hier is gearriveerd. Als jullie tegen die tijd nog geen beter idee hebben zullen we het mijne toepassen.”
“Wat? Heb jij een idee?”
“Jazeker. We zijn bovenop het rotsblok gekomen vanwaar we je raket hebben ontdekt; waarom zouden we dezelfde methode hier niet ook toepassen?” Rosten zweeg zeker een halve minuut; Lackland vermoedde dat hij zichzelf in gedachten voor zijn kop sloeg.
“Ik zie maar één bezwaar,” zei hij tenslotte. “Je zou hier veel meer stenen moeten stapelen dan de vorige keer. De raket is meer dan drie maal zo hoog als de kei, en ik vermoed dat jullie er aan alle kanten omheen zullen moeten bouwen in plaats van alleen maar aan één kant.”
“Waarom kunnen we niet eenvoudig een talud aan een kant maken, tot het laagste niveau waar de machines zijn waar je belang in stelt? Dan moet het toch mogelijk zijn om binnenin verder omhoog te komen, net als in de andere raketten.”
“Dat gaat om twee belangrijke redenen niet. De voornaamste is datje daarbinnen niet rond kunt klimmen; de raket is niet berekend op een bemanning en er zijn geen verbindingen tussen de niveaus. Alle machinerie is zo gemonteerd dat het van buiten te bereiken is. De andere reden is dat je niet op het laagste niveau kunt beginnen; aangenomen dat je de afsluitplaten loskrijgt betwijfel ik sterk of jullie in staat zijn ze weer op hun plaats te brengen als jullie met het bijbehorende niveau klaar zijn. En — dat zou betekenen dat de platen eraf zijn als jullie aan het volgende niveau toe zijn; en dan blijft er beneden te weinig metaal over om het deel erboven te dragen. De top van de kegel zou misschien instorten. Die deksels beslaan het grootste deel van de buitenwand en zijn dik genoeg om een flinke verticale last overeind te houden. Misschien was het niet zo’n goed ontwerp, maar we dachten dan ook dat we ze alleen in de ruimte hoefden te openen waar helemaal geen gewicht is.
“Wat jullie zullen moeten doen is de raket helemaal tot het hoogste niveau met apparatuur begraven, en dan naar beneden werken, laag na laag. Het is misschien zelfs aan te raden om de machinerie steeds te verwijderen als je ermee klaar bent; dat zal het gewicht tot het absolute minimum reduceren. Tenslotte blijft er dan als al die platen losgehaald zijn niet meer over dan een dun skelet. Ik wil er liever niet aan denken wat er zou kunnen gebeuren met het gewicht vaii alle toestellen erin, maal ongeveer zevenhonderd.”
“Zit het zo.” Nu was het Barlennans beurt om lang en zwijgend te peinzen. “Je kunt geen alternatief bedenken? Zoals je terecht opmerkte betekent het een heleboel werk.”
“Op het moment nog niet, We zullen erover nadenken tot je man van de uitkijkpost er is. Maar er is een groot nadeel — wij kunnen waarschijnlijk geen oplossing bedenken waaraan geen machinerie te pas komt, die we toch niet naar jullie toe kunnen krijgen.”
De zon bleef rond de hemel cirkelen met een snelheid van iets meer dan twintig graden per minuut. Lang geleden was er een schreeuw gegeven naar de uitkijkpost om hem te laten weten dat zijn werk afgelopen was; hij was waarschijnlijk al op weg. De zeelieden deden niets dan rusten en zich vermaken; stuk voor stuk daalden ze de flauwe helling van de kom af en bekeken ze de raket van dichtbij. Ze waren allemaal te intelligent om zijn werking aan magie toe te schrijven, maar hij boezemde ze wel ontzag in. Ze begrepen niets van het principe van de aandrijving, hoewel ze dit makkelijk verklaard had kunnen worden als Lackland de moeite had genomen zich af te vragen hoe een ras dat geen adem haalt toch hardop kan spreken. De Mesklinieten bezaten een goed ontwikkelde sifoninrichting, lijkend op die van de Aardse koppotigen, die hun amfibische voorouders vroeger gebruikten om snel te zwemmen; zij gebruikten hem nu als balg voor een zeer Aards stel stembanden, maar konden hem nog steeds voor het oorspronkelijke doel benutten. Van nature waren ze dus goed uitgerust om het principe van de raket te begrijpen.