— Баламут? — я ажно рот адкрыў ад здзіўлення.
— Яшчэ які баламут. Знарок нашу вёску баламуціць. Калі мужчыны разыходзіліся пасля таго, як пакрычалі крыху, душу адвёўшы, дык ён адно што на дыбкі не ўстаў: «Ды гэтыя школьнікі заўтра нам вёдры панадзяваюць. Няўжо не разумееце, што трэба іх правучыць?»
— Чамусьці не любіць ён нас, — пагадзіўся я з Дзімам. — Памятаеш, як бабцы Верцы даказваў, што нас трэба ў кулаку трымаць? Каб можна было, то ён нас так заціснуў бы, што і не піснулі б.
— Шпіён ён, — сказаў Дзіма. — Давай сёння паглядзім, чым займаецца. Каля акна станем і паглядзім. Ён той пакой займае, акно якога ў гародчык выходзіць.
— Давай, — згадзіўся я.
І вось, калі добра сцямнела, мы накіраваліся да хаты бабкі Веркі. Праз плот пералезлі ў гародчык, падышлі да акна. Бабка Верка фіранкай завешвала толькі ніжнюю палавіну акна. Мы падкацілі вялізны камень, які ляжаў каля плота, сталі на яго і пачалі глядзець у верхнюю палавіну. Фама Спірыдонавіч стаяў каля люстра і штосьці мурлыкаў пад нос. Пасля падышоў да ложка, нагнуўся.
— За рацыяй палез, — прашаптаў Дзіма. — Зараз уключыць і будзе перадаваць.
— Што перадаваць? — не зразумеў я.
— Шпіёнскія звесткі. Мне ажно горача стала.
— Дзіма, я да старшыні сельсавета пабягу, а ты папільнуй.
— Потым разам пабяжым, — сказаў Дзіма.
Мы затаілі дыханне. А Фама Спірыдонавіч дастаў з-пад ложка… гантэлі. Вось было б, калі б да старшыні сельсавета пабеглі. На ўсю вёску абняславіліся б. Пра нас да самай старасці анекдоты хадзілі б.
— Дзіма, можа, пойдзем?
— Пастаім. Цікава.
Стаяць і вось так назіраць сапраўды было цікава. Канечне, я не раіў бы вам гэтага рабіць. Самі ведаеце, чаму.
Фама Спірыдонавіч падняў рукі з гантэлямі ўгору, потым апусціў уніз, сам сабе камандуючы:
— Аць, два, аць, два.
— Як той сабака ў лесе. Які братоў муштраваў, — напомніў я Дзіму.
— Я не здзіўлюся, калі даведаюся, што Кот Спірыдонавіч і сабака-дваранін адзін курс навукі праходзілі, — сказаў Дзіма.
Фама Спірыдонавіч падняў гантэлі чатыры разы і паклаў на падлогу.
— Хутка ён задаволіўся, — заўважыў Дзіма.
— У яго жывот вунь які. Цяжка яму. Бачыш, як потам абліўся? — заступіўся я за Фаму Спірыдонавіча.
А Фама Спірыдонавіч пачаў новае практыкаванне рабіць: прысядзе, пакрэкча і ўстане, пастаіць і зноў садзіцца, крэкча. Ды не пашанцавала яму крышку. Трэці раз прысеў, а ўстаць не змог: паваліўся, высока задраўшы ногі.
— Цыркач, — засмяяўся Дзіма.
— Бясплатны фільм, — не вытрымаў і я. — Пашанцавала нам сёння.
Фама Спірыдонавіч устаў, крэкчучы, і крыкнуў:
— Вераніка Юльянаўна, тазік, калі ласка, прынясіце!
— Навошта яму тазік? — пытаюся ў Дзімы.
Дзіма ажно кісне са смеху:
— Відаць, баіцца вечарам на двор выходзіць.
Праз хвіліну ў пакой зайшла бабка Верка і на табурэтку паставіла тазік.
— Вада ў тазіку. Будзе мыцца Кот Спірыдонавіч, — пракаменціраваў Дзіма.
Фама Спірыдонавіч мезеным пальцам дакрануўся да вады, сказаў:
— Думаў, што і сёння перагрэеце, Вераніка Юльянаўна.
Бабка Верка паказала на гантэлі, якія ляжалі на падлозе.
— Фама Спірыдонавіч, зноў вы гэтыя жалязякі гушкаеце?
— Трэніруюся, — адказаў Фама Спірыдонавіч.
— Хі-хі-хі, — хіхікнуў Дзіма.
— Хі-хі-хі, — захіхікаў за ім я.
Бабка Верка выйшла з пакоя, а Фама Спірыдонавіч пачаў мыцца. Апусціць некалькі пальцаў у ваду, а потым мокрымі пальцамі па твары водзіць, водзіць… У канцы папляскаў рукамі па вадзе, нібы гусь лапаю, узяў ручнік, выцерся і накіраваўся да акна. Мы з Дзімам адскочылі, прыселі каля плота.
Акно насцеж расчынілася, і мы ўбачылі Фаму Спірыдонавіча з тазікам у руках. Фама Спірыдонавіч плюхнуў ваду з тазіка ў гародчык. На нас толькі пырскі паляцелі.
Я штурхнуў Дзіму ў бок:
— Каб крыху правей, то з галавы да ног абліў бы.
— Фама Спірыдонавіч, выносьце, калі ласка, памыі, — пачулі мы, як гукнула бабка Верка.
— Зараз.
— Зараз памыямі нас абалье, — кажу Дзіму.
— Абалье, — прашаптаў Дзіма. — Хутка плюхне праз акно. Палянуецца праз дзверы выносіць. Уцякаць трэба.
Мы ўсхапіліся і на плот.
— Лавіце! Зладзеі! — залямантаваў Фама Спірыдонавіч.
А нас з плота як вадою змыла. Шукай ветру ў полі.
Тэлеграма ў сталіцу
Ні свет ні зара да нас прыляцела бабка Верка. Растрашчалася, хоць вушы затыкай.
— Маруся, твой арыштант хацеў ноччу ў хату да мяне залезці. Майго кватаранта да смерці перапалохалі. Хочаш вер, а хочаш не, але і цяпер у яго ніжняя губа, як у старога каня, трасецца.