E. WIESENFELD.
Belogorcev Viktor, sovetiano, ruso, laboristo. Nask 1903 en Tomsk (Siberio). Fariĝis E-isto en 1919. Aktive propagandis E-n kaj organizis rondetojn en Tomsk, Barnaul, Nikolajev. De post 1931 membro de CK SEU.
Beltrao (beltrau) Antonio Carlos de Arruda, brazilano, d-ro, distrikta ĉefinĝ. telegrafa. Mortis en 1928. Fond. kaj prez. de EK en Maceio (Alagoas, 1909), kie li faris grandan propagandon. Prez. de BKE kaj de la 3-a B. Kongreso de E.
Bemaldo Luzo, v. Almeida Martins.
Benárd Agost, hungaro, d-ro, eksministro, ĉefkuracisto. Nask. 3 jan. 1880 en Budapest. Prez. de la Hungara E Ekzamena Komitato.
Benink Grietje Harmina, nederlandanino, instr. Nask. 20 nov. 1892 en Wedde. Fond. kaj prez. de EG en Almelo de 1925, estrarano de LEEN de okt. 1932. Kursgvida kaj prop. laboro. Verkis lernolibrojn, 1928, 31.
Bennemann Karl Heinrich Paul, germano, popollerneja instruisto. Nask. 13 marto 1885 en Leipzig. E-isto de 1909; LK de 1927. Gvidis kursojn, precipe por instruistoj, ankaŭ por infanoj. Specialaj kampoj: kritika prilaborado de la E vorttrezoro kaj la muziko. Prelegoj muzikaj ĉe la UK en Edinburgh kaj en Oxford. Tre multaj artikoloj precipe kun populare scienca enhavo. Kunlaboranto de multaj E gazetoj. Presitaj verkoj: Gyges kaj lia ringo, dramo de Hebbel, 1916; La flavaj folioj (la germanaj oficialaj telegramoj de la militkampo, 1914–16 ; Tra la mondo, legolibro I-II, 1921–22; Vortaroj E-G (ankaŭ por blinduloj), 1923 kaj G-E, 1926; Int. Kantaro, (139 popolaj kantoj el 55 landoj, 7 E k.a. kantoj, koncertarioj); tekstaro kaj muzika eldono, 1930; Psikologia Terminaro, 1932. Manuskripto de la trad. de Faŭsto (Goethe). Ĉefkunlaboranto de la Enciklopedio.
Benŝaĥar Jakob A., egipta hebreo; prof. (kelkan tempon en Kaunas). Estas konata propagandisto en Eŭropo kaj Ameriko. ŝ.
Benson William S., usonano, kuracisto en Newack. Aŭtoro de originala bildmetodo por la instruado de E. Verkis 10 kajerojn de Universala E-istigilo, 1925–27; kaj la grandiozan Universala E-Metodo, 1933.
Beraru Miŝu, rumano, presisto. Nask. 30 dec. 1903 en Piatra-Neamt. Lernis E-n en 1925 Gvidis kursojn. Kompilis lernolibreton (1926), portretalbumon de RES (1928), aperigis poemaron kun i.a. lokaj aktualaĵoj Spite la vivon (1928), kompilis (kun P. Firu) la unuan E-R kaj R-E Vortaron (1932). Kunlaboris ĉe „LM“. Ne plu verkas.
Berger Joseph Ferdinand, (ps. Jofebo, B.K.), germano, redaktoro de Heroldo de E. Nask. 7 okt. 1894 en Edersdorf, Ĉeĥoslovakujo. E-isto de 1910. Fondis grupon en Waldshut, (Germ), gvidis kursojn tie, en Hispanujo kaj en Köln. Kunlaboris por pluraj E gazetoj. Trad.: La vojo returne, de Remarque, 1931; kunlaboris en la traduko de En okcidento nenio nova, de Remarque, 1929. De 1934 gvidestro de Revelo.
Berger Leopold, ĉeĥo, ĥemia inĝeniero. Nask. 9 marto 1887 en Vrchoslav. E-isto de 1908. Funkciulo de diverslokaj kluboj. Fondinto de Bohema E-Servo kaj eldonanto de BES Adresaro (v.). Eld. de jarkolektoj de prop. gazetoj. Verkis Ĉ-E Vortareton.
Bergfers (berjie) Leon, belgo, organizanto. Nask. 30 jun. 1904 en Bruxetles. Prizorgis la interhelpan movadon, lit. kursojn, verkis francan teatraĵon, kunlaboris al ruslingvaj revuoj. E-isto de 1922. Havis gravan rolon en SAT, ĝis proks. 1930, de kiam li ne partoprenas movadan vivon. Verkis multajn rakontojn, priskribojn pri nuntempaj verkistoj por SR, La Nova Etapo. Libroforme aperis: tradukoj Servokapabla de Eekhoud, 1927; La Morto de Blanjo de Tousseel, 1925; la originalaĵo Ili, 1921.
Berki Géza, hungaro, direktoro de juĝejaj helpkontoroj. Nask. 3 marto. 1892 en Szatmárnémeti (nun en Rumanujo). Dir. de ĝardeninstituto, ktp. Multajn jarojn unu el la gvidantoj (sekr. de HES) de tre vigla E-movado en Debrecen.
Berman Oskar, komerc-ekonomia red. en Lodz (Polujo). E-isto ekde 1915. Laboras por E precipe sur turisma kampo; gvidas karavanojn. Prez. de ES en Lodz. Multaj prop. artikoloj pol-, german- kaj hebrelingvaj.
Bern. Ĉefurbo de Svislando, 113.000 loĝantoj. — 9-a UK 24–31 aŭg.1913, 1015 kongresanoj el 30 landoj; fid. esprimo al la Lingva Komitato; akcento de kunagado.
Bernfeld Erwin Gerhard, aŭstriano, germano, ŝtata ofic. en Wien. Nask. 10 nov. 1891 en Wien. E-isto de 1924, sekr. en grupo «Ofichavantoj»-Wien, prez. ĉe «Aŭ. Pacifista Soc. E»-Wien. Depost 1926 ĉefdel. de UEA.
Berthelot (bertölo) Paul, franco. Nask. 1882, mortis 2 nov. 1910 et Conceicao de Araguaya (Brazilo). Lernis E-n 1900, kiam li studis en la liceo de Reims. Fervora propagandisto, li fondis la gazeton Esperanto (18 jun 1905), kiun li transdonis en 1906 al Saussure kaj Hodter. Iniciatinto de Int. Socia Revuo. Li forvojaĝis at Brazilo, kie li daŭrigis sian propagandon. Grave kaptita de tuberkulozo, li pasigis siajn lastajn semajnojn instruante la monaĥojn, kiuj flegis lin, kaj preparante kun ili latinan lernolibron Compendium grammaticae E. Li enpresis en «E» la unuan provon de vortaro E-E (kun E-e redaktitaj difinoj de la radikoj). Verkis (kun Cart kaj Merckens): Vortaro franca-E-a, 1903 — (kun Lambert) Komercaj Leteroj, 1903 — Provo de ĥemia nomigado en E 1904 — Fonetika litera skizo pri kelkaj konsonantoj (sub la ps. Marcelo Verema), 1904. LK. 1909. — L. BASTIEN.
Bertoli Alfons, kroato. Nask. en 1895 en Zadar (Zara), mortis 22 okt. 1926 en Zagreb. Frue aliĝis al E. Postmilite multe laboris en Zagreba ES, samtempe estante helpanto de la red. de La Provo kaj Konkordo. Estis sekr. de SEL. Kelkaj literaturaĵoj. ŝ.
BES: Bohema E-Servo, v.
BES-a Adresaro de E-istoj el ĉiuj landoj. Eld. de BES (L. Berger). Unua eld. 1919, 40 p., deka eld. 1932, 116 p. 1107 adresoj. «Ĝi povas esti grava praktika helpilo al la korespondema kaj interŝanĝanta E-istaro — kondiĉe, ke la personoj vere respondas.» (P.B., Bibliografia Gazeto, 1933, p: 24.)
Beveridge (beveriĝ) John, skota, pastro. Nask. 29 jun. 1857 en Ayrshire E-istiĝis 1907 Unua prez. de Skota EF. Unu el la tradukintoj de la Nova Testamento. Artikoloj en multe da E gazetoj.
Bialystok (elp bjaŭistok, Z uzadis: Bielostoko). Urbo en la orienta parto de Polujo, kun 97.185 loĝantoj. Tie naskiĝis 15 dec. 1859 Z en dometo signita n-ro 6. ĉe strato Zielena (signifas: Verda), kiu nun estas nomata Strato Z-a. Sur la naskodomo de Z pendas marmora tabulo. En la domo troviĝas ora libro, en kiun enskribiĝas ĉiuj vizitantoj. La diverslingveco de la loĝantaro kaj la ofte neamikaj interrilatoj inter la diversaj gentoj donis al Z la impulson krei L.I. Dufoje okazis tre solenaj postkongresoj en la urbo (1927 kaj 1931). En la publika ĝardeno staros 12 metrojn alta monumento de Z laŭ projekto de la fama varsovia skulptisto A. Ostrzega, «Babela Turo». La ĉefdel. de UEA por la pola teritorio, J. Ŝapiro, loĝas en B. — v Stratoj. E. WIESENFELD