Выбрать главу

Bicknell (biknel) Clarence, anglo, d-ro de matematiko. Nask. 27 okt. 1842 en Herne Hill (Anglujo), mortis 17 jul. 1918 en Tenda, Cuneo (Italujo). Estis anglikana pastro, poste forlasis la eklezion. Venis Italujon en 1877. Konstruigis muzeon en Bordighera por enteni siajn kolektaĵojn botanikajn kaj arkeologiajn. Multe klopodis por blinduloj. Eksvolapükisto. E‑isto de 1897, ĉeestis la unuan UK. Transskribis E-ajn verkojn brajten. En 1910 fondis grupon en Bordighera, kiun li prezidis ĝis sia morto. Mone subtenis multajn E entreprenojn. Verkis multajn originalajn poemojn, kiuj aperis en La Revuo, The British E-ist, (multaj restis manuskriptoj). Tradukis: Horacio de I.ord Macauley, 1906; Gvinevero de Tennyson, 1907; Rikoltado de la pecoj de Sturgis; Ŝakludo de Giacosa, 1915.

Biehler (biler) Wolfgang, aŭstrogermano, d-ro fil., lingvo-instr. privata en Graz. Nask. 5 majo 1892 en áslav (nun en SR). E-isto de 1921. Sekr. de ES Stirio de 1931. Depost 1926 kunlaboranto de Aŭ. E-isto, rec. kaj trad. multajn verkojn: premiita ĉe Int. Floraj Ludoj.

BIL: Bibliografio de Int. Lingvo v.

Biest-Andelhof Amatus van der, belgo, d-ro. Nask. 1850, mortis 1912. Pioniro, estis vicprez. de Antverpena EG, prez. de BLE, dir. de Belga E-isto ka prez. de «La Sepo por la Sepa» (1911). L.K.

Bildotabuloj por la instruado de Esperanto. Verkitaj de Thora Goldschmidt, prilaboritaj al E de Dietterle 1923, 104 p., tormato 19×26 cm., 36 bildoj kun klariga teksto, ekzercoj, ekzemploj ktp. Uzebla de ĉiuj nacianoj.

Bischitzky (biŝicki) Adolf, germano, d-ro, kuracisto en Praha. Nask. 18 nov. 1871 en Driz. Humanisto, liberpensulo, prez. de Ĉ. Ligo de Homaj Rajtoj. Kunfondinto (1908) kaj de 1911 prez. de Societo de germanlingvaj E-istoj en Praha. De 1921 ano de ŝtata ekzamena komisiono. Gvidis kursojn, estis prof. de E en la germanlingva Komerca Akademio en P. Kunlaboranto de Int. Med. Revuo, Marto, ktp. Tradukis Maria Magdalena de Hebbel; Suferoj de la juna Werther de Goethe; La aliformigita driado de H. Salus. Verkis ekzercaron por germanoj, -1922.

Blaas (blas) Leo, aŭstro-germano, d-ro, emerita helpjuĝisto en Netters ĉe Innsbruck. Nask. 14 jan. 1891 en I. E-isto de 1908. Iama prez. de EK de I. Tradukaĵoj en Aŭ. E-isto. Verkis E laŭ Mertner. Kunlaboranto de d-ro Wüster (Enc. Vortaro). Verkadas ampleksan etimologion (morfologion) de E.

Blackett (blaket) Edmund R., anglo ekspresejestro. Nask. 20 dec. 1843 en Berkshire. E-isto de 1905. Dumviva membro de UEA kaj delegito por Bath. Prez. de la loka grupo.

Blackham (blakam) C. P, irlandano, mortis en 1931. Unu el la plej fruaj E-istoj en Irlando, de 1904. Ĉeestis la 1-an UK.

Blaikie (blejki) James Andrew, anglo, konata matematikisto, universitata ekzamenisto, montogrimpisto. Nask. 4 apr. 1846, mortis 21 dec. 1929. E-istiĝis en 1905. Kunlabore tradukis La Malbela Anasido tiujare kaj Bela Joe en sia lasta jaro.

Blaise (blejz), Margaret Lily, nask. Jones, anglino, edzino de B.P. Nask. 30 apr. 1878 en Chester. Sekretario de 1896, komerca lernejestrino 1900 — 06. 1906–10 (edziniĝo) instruis E-n en vesperaj lernejoj de kelkaj urboj. Fondis kaj prezidis: E Fed. de Lancashire kaj Chesire (tri jarojn), Sud-Londona EG, Dua-Dimanĉa Rondo, London. Propagande paroladis multloke. Predikis E-e en la Katedralo de Genève, 1925. Instruas E-n en Londonaj lernejoj. Verkis The Esperanto Manual, 1908; La Profitoj de E, 1909; A World Language, 1916. Laboras ankaŭ literature. L.K. de 1908.

Blaise (blejz) Paul, (ps P.B.; PoBo), belgo, sekr. de Belga Komerca Ĉambro en London. Nask. 22 dec. 1880 en Louvain (Belgujo). Prof. de lingvoj kaj komerca korespondanto en Belgujo, Francujo kaj Anglujo. En la tri landoj propagandis, instruis E-n kaj fondis diversajn grupojn. Instruis ĉe «Academie des Beaux Arts», Louvain (1903), «Ass. Polytechnique» k.a., Paris (1904–7), London (1908–32). Helpsekr de UK: Cambridge, 1907; Paris; 1914. kasisto de UK en Oxford, 1930. Direktoro de Int. Propagandejo E-ista; sekr. de Ĉekbanko E-ista (1907–10). Kunfondinto de UEA, ĝia delegito kaj komitatano de 1908; ĝia komisionano. Komitaiano de BEA de 1913, ĝia kasisto (1929–31). Multaj artikoloj diversspecaj por E gazetoj.

Blake (blejk) Mary L., anglino, artisto. Nask. 4 okt. 1872 en York. Desegnas por sciencaj verkoj, gazetoj, brodado ktp. Medalo, London, 1897. Unua E-ista flugpasaĝero en Anglujo, 1911. Sekr. de politikaj kaj aliaj societoj por virinoj. E-isto de 1906. Membro de la Administra Komitato de BEA. Starigis kaj gvidis kursojn en Essex, Birmingham, London.

Blangarin Fernand (ps.: Fi-Blau-Go), franco, suboficiro en armeo. Mortis 1914 en batalo ĉe la Marne. Fondinto kaj gvidanto de la laborista asocio «Paco Libereco», poste «Liberiga Stelo». Red. de Int. Socia Revuo 1907–09 kaj kunlaboranto al Le Travailleur E-iste. Trad. broŝurojn eld. de nomita asocio. Partoprenis ruĝulajn kongresetojn en Genève kaj Cambridge.

Blanka Frataro, v. Novspirito.

Blankbarbulo. Ps. de prof. Th. Cart ĉe konstanta rubriko de la franca E‑gazeto La Movado.

Blassberg Maksimiliano, polo, kuracisto en Krakow. Nask. 28 apr. 1875. Aŭtoro de pli ol 60 medicinaj verkoj en lingvoj pola, germana kaj E-a. E-isto de 1912. Kelkajn jarojn estrarano de EG. Ĉefa E agado sur profesia kampo. Estis prez. de TEKA, nun ĝia honora ano. Artikoloj en la antaŭmilita Kuracisto, Int. Med. Revuo, „E“, LM.

Blaufeldt Rudolf, estono, drogisto. Mortis 4 apr. 1932 en Tartu. Dum 20 jaroj fidela propagandisto, kursgvidanto, UE-del. ktp.

Blefer (Blejer), Vilmos, hungaro, nask. 14 majo 1903 en Ujpest. Studento en teknika ĉeflernejo, poste foira komercisto, seruristo, 1924–30 administranto de HESL; de 1930 administranto, teknika aranĝanto kaj ĉefa posedanto de LM kaj AELA. E-isto de 1922, de tiam ĝis 1930 aktivulo en la laborista movado. Multaj kursoj, sennomaj artikoloj. En 1932–33 paroladvojaĝoj en kvar landoj. (v parolad-vojaĝoj). Talenta oratoro E-ista; organizanto de la lit. vesperoj en la UK de Kraków kaj Paris. Redaktoro de la Enciklopedio.

Blinduloj. Prof. Cart ekde 1904 dediĉas parton de sia koro kaj laboro krei kunlaboron de blinduloj en la tuta mondo pere de E. Li komencas la unuan E kurson en la blindulejo de Lausanne (Svisujo) kaj konsentinte kun la plej sukcesintaj lernintinoj, Helena Gal kaj Roza Vogt kaj kun Harald Thilander en Stockholm ili fiksis la brajloalfabeton por E donante por la kvin konsonantoj supersignitaj tute logikan brajloformon, almetante al la signoj de la pura litero ĉiam la saman punkton.

Tiam Cart brajle presigis gramatikojn de E en diversaj lingvoj, presigis la Fundamentan Ekzercaron, kaj kun argumentplena petskribo li dissendis tiujn al ĉiuj reĝinoj de Eŭropo por ricevi apogon kaj financan helpon por tiu ĉi filantropia agado. La rumana reĝino, la poeto Carmen Sylva, patrino de sialandaj blinduloj; fondinto de la iam mondfama «Vatra Luminoasa», kaj la sveda reĝino Margareto estis la solaj, kiu) resp ondis kaj finance kaj agade helpis la movadon.

En 1904 Cart aperigis en brajla preso la unuan jarkolekton de la gazeto E-a Ligilo. Dekfoje en la jaro ĝi aperis. Blindulaferaj kaj pri-E-aj artikoloj, noveloj, poeziaĵoj, politika kroniko, humoro, diversaj problemoj alternis en la gazeto. La blindula legantaro akceptis favore «sian ĵurnalon» kaj la nombro de la abonantoj tre rapide ekkreskis. Komenciĝis baldaŭ kursoj en multaj blindulejoj diverslandaj, fondiĝis naciaj E-grupoj kaj en 1909 la UK en Cambridge jam gastigis dudekkvinon da geblinduloj, kiuj ĝoje kaj ĝue partoprenis unuan fojon en tiom granda nombro la kongreson de vidantaj E-istoj.