Выбрать главу

Dum la libertempaj monatoj — aŭg. kaj sept. — de 1912 kun permeso de Cart eldonis du n-rojn la surda kaj blinda sveda brajlopresisto, Thilander. Liaj numeroj svarmis de interesaj, ĉefe blindulaferaj artikoloj. La legantoj aprobis la novan enhavon entuziasme, tiel, ke Cart tuj petis Thilander transpreni la redaktadon kaj eldonadon de E.L., kies fidela amiko kaj kunlaboranto Cart tamen restis ĝis sia morto La legantaro kreskis, la Ĝenerala Adresaro aperinta en 1913 enhavis jam adresojn de pluraj centoj da blindaj E-istoj, la nomo «Ligilo» ekhavis specialan signifon: «Gazeto de Blinduloj.»

Post trijara paŭzo (1916–18) en 1919 jam ree aperas tri n-roj de E.L. Grava monhelpo de la Nacia Blindulinstituto de London ebligis regulan ĉiumonatan aperon de la gazeto dum multaj jaroj kun la kondiĉo; ke blinduloj de malbonvalutaj landoj ricevu la gazeton preskaŭ senpage. Oni sukcesis gajni multajn naciajn blindulunuiĝojn, kiuj finance regule helpis E.L. per fiksitaj jaraj kotizoj, tiel la angla Nacia Instituto povis ĉesigi la grandiozan kotizon de 200 pundoj por jaro sen risko, ke ĝia retiriĝo pereigus la gazeton. La interesan enhavon de la blindulaferaj artikoloj interŝanĝis abunde literaturaj, sciencaj, instruaj, kaj ĝeneralinteresaj rubrikoj. Estis aldonitaj desegnaĵoj, landkartoj, ktp. La Ĝenerala Adresaro en 1931 jam superis milon da adresoj de blindaj E-istoj.

La unua kongreso de blindaj E-istoj okazis en 1921 en Praha La preparajn laborojn gvidis la blinda muzikprof. K.E. Macan kaj la vidanta blindulamiko prof. Stanislav Stejskal. La kongreso havis neatenditan grandan sukceson. Prof. Cart mem direktis Ia kongreson, kies raporto, enketoj pri blindulaferoj en plej diversaj landoj, aperis en dika brajle presita volumo. Poste en ĉiuj jaroj, escepte 1925, samtempe kun la UK okazis la kongresoj de blindaj E-istoj.

Dum la dua kongreso en Helsinki deklaris Stejskal, ke li mem, kun helpo de sialanda «Societo de Ĉeĥoslovakaj Nevidantaj E-istoj» (SOĈNE) fondos la oficejon: Int. Blindulafera Informejo kaj Statistikejo (IBIS). La informejo kolektis kaj disponigis multajn valorajn sciigojn por int. kaj naciaj blindulaferaj celoj. Depost la morto de Stejskal ĝin gvidas Vuk Echtner en Praha.

Inter la kongresoj plej grava estis la kvara en Wien, kiu definitive fondis la tutmondan asocion traktatan dum ĉiuj antaŭaj kongresoj: Universala Asocio de Blindaj E-istoj. UABE ekfunkciis tiam kun jena estraro: Prez. Josef Kreitz, Germ., dua prez. Paul Remy, Franc., unua sekr. Victor Hendricx, vidanto, Belg., dua sekr. Anni Friman, Finnl., kasisto W.P. Merrick, Angl., red. Harald Thilander, Sved., konsilanto prof. Stejskal. Unua ago de UABE estis eldono de nigrepresita priblindula gazeto Ligilo por Vidantoj, kiu per apartaj monsubtenoj aperas de tempo at tempo kun ĉiam interesaj enhavo kaj ilustraĵoj.

Unu post la alia fondiĝis blindulaj E-istaj grupoj en Ĉeĥoslovakujo, Finnlando, Hungarlando Germanujo, Francujo, Danujo k.a. La ĉeĥoslovaka SOĈNE regule aperigas gazeton Aŭroro, la E-ista Blindulligo de Germanio, la EBLOGO eldonas la gazeton La blinda E-isto, la hungara BELHORO (Blinda) E‑istoj Loĝantaj en Hungara Re lando) ankaŭ eldonas iafoje siajn sciigojn. Ĉiuj tri gazetoj estas brajlepresitaj

UABE eldonis ankaŭ specialajn insignon kaj glumarkon. La internacia valoro de E montriĝas por blinduloj ĉefe ĉe la brajla presado, kiu okazas per reliefaj punktoj, kies alfabeton ni montras sur la kliŝo de E-a Ligilo. La presado okazas per duoblaj metalkliŝoj, stereotipataj per speciala maŝino. Inter la rellefigitajn metalplatojn oni metas la paperon kaj presas unuope la ekzempleroln. Nia bildo montras la presejon de s-ro Ramadanoviĉ en Zemun, kie oni presas multajn esperantajn brajlajn librojn. En la presejo de Thilander, Svedujo oni presis interesan kajeron de «Naciaj Literaroj», kiuj montras reliefe la literojn de diversaj nacioj, kolektatajn per E kaj eldonatajn kun E-klarigoj.

Per brajla preso oni povas prezenti ankaŭ kolorojn kaj bildojn. Diversspecaj strekoj, diversgrandaj kaj densaj punktoj prezentas diversajn kolorojn, muskolojn ktp. Tiuj bildoj instruas por blinduloj multon el tio, kion nevidanto apenaŭ povas kompreni.

Du grandaj porblindulaj bibliotekoj, la angla nacia libraro en London kaj la germana centra libraro en Leipzig havas grandan provizon de E lingval verkoj brajleskribitaj, kiujn ili senpage pruntas al ĉiuj blinduloj en la mondo. La leganto bezonas nur pagi la poŝtpagon por la resendo aI la biblioteko, nome 5 sv. centimojn por kilogramo (maksimume 5 kg., 25 centimoj). Kelkaj malpli grandaj bibliotekoj ankaŭ funkcias.

Diversaj brajlopresejoj eldonis valorajn beletristikajn, sciencajn kaj instruajn verkojn en E. Bonaj vortaroj ebligas al E-istaj blinduloj lerni fremdajn lingvojn. UABE ankaŭ ebligis al blinduloj partopreni literaturajn konkursojn tiamantere, ke ilian brajleskribitajn verkojn oni transkribis senkoste en nigran skribon. En kelkaj Int. Floraj Ludoj blinduloj havis gravajn sukcesojn. En multaj blindulaj lernejoj oni instruas E-n, en kelkaj devige.

Depost novjaro 1932 UABE ŝanĝiĝis je UABO: Universala Asocio de Blindul-Organizaĵoj, kies nuna estraro estas unua prez. Kreitz, dua prez. Jan. Silhan, Poll, unua sekr. Thilander, dua sekr. d-ro Taneredi, it, Kas. W.P. Merrick kaj du konsilantoj, direktoro Veljko L. Ramadanoviĉ, vidanto, jugosl., kaj d-ro Miklos Bánó, Hung. La asocio havas delegitojn en preskaŭ ĉiuj landoj.

Rimarko. La artikolon tralegis Vuk Echtner. — MIKLÓS BÁNÓ.

Blok Heiman, nederlandano, ĉefo de banko. Nask. 22 junio 1883 en Gorinchem. LK de 1910, kunfondinto de la unua EG en Amsterdam 1905 kaj ties prez., sekr. kaj kursgvidanto. Sekr. de NES, 1907, kaj red. de Amsterdama Pioniro en 1907. Prez. la unuan E-ekzamenon en N. en 1910. Gvidis kursojn kaj donis publikajn lecionojn en multaj lokoj. Verkis prop. broŝuron 1906; prilaboris kaj eldonis la N-E ŝlosilon kaj aldonan vortareton N-E. 1908.

Blokker Hermanus Jacob, nederlandano, vendorganizanto, Nask. 22 dec 1900 en Zutphen. E-isto de 1915. Gvidis kursojn, estis prez. de la NSE, 1926–31, kunred. de Holanda E-isto, 1925–31 kaj membro de la ekzamena komitato.

Bloomfield (blumfild) Ester, brazilanino. Sekr. de BLE. Multaj kursoj en Rio de J kaj Belo Horizonte (ĉi tie ankaŭ E-kurso per radio).

Blumental Leopold, v. Belmont.

Boatman (boŭtmn) Douglas Phillips, anglo, okula optikisto. Nask. 12 junio 1892 en Grays. 1915–1919 servis kiel soldato en Galipolo, Egiptujo, Palestino, Francujo, Belgujo. Unua prez. de ES de Southend‑on‑Sea, 1926. Unua sekr. de Rotaria E Amikaro, 1928. Unua prez. de Interligo Tutmonda de Optikistoj kaj Okulistoj, 1931. Verkis: La Nekonata Konato, originala rakonto, 1932. Multaj artikoloj, rakontoj, versaĵoj publikiĝis en The Rotary Wheer (London), Int. Language kaj HDE.

Bobin (boben) Marcel, franco, inĝeniero, vitraĵkomercisto. Nask. 19 aŭg 1875 en Paris. Interesiĝas pri agado pacifisma, agado profilaksia, veneraj malsanoj kaj seksa edukado. Zorgas precipe pri instruado de E, kaj gvidas en Paris superan kurson. Verkis: Les Mots E groupes selon le sens, 1906. L.K. 1909.